Luiaard
| Luiaard Folivora | |||
|---|---|---|---|
|
| |||
| Bedreigd | |||
| Leefgebied | Zuid-Amerika | ||
| Leefomgeving | Bossen | ||
| Behoort tot de | Xenarthra | ||
| |||
.jpg)
De luiaard (Folivora) is een zoogdier die in Zuid-Amerika en Midden-Amerika leeft. Ze behoren tot de Xenarthra, een soort placentadieren.
Ze hangen vrijwel de hele dag in bomen om te slapen. Op de grond vormen de roofdieren een gevaar voor ze, maar in de bomen zijn ze goed gecamoufleerd en zul je ze niet snel zien zitten. Ze hebben wel scherpe klauwen waarmee ze zich goed kunnen verdedigen. Luiaards komen alleen naar de grond om te eten, te paren en naar de wc te gaan. Luiaards hebben namelijk een gemeenschappelijke wc, waar alle luiaards in de omgeving hun behoefte doen. Op de grond bewegen ze zich heel traag; ze doen één minuut over slechts een paar meter. Ze eten bladeren en kleine diertjes. Een luiaard kan wel 40 jaar oud worden.
Er bestaan nu nog twee families van luiaards: de tweevingerige (Choloepodidae) en de drievingerige (Bradypodidae) luiaards. Vroeger had je er nog meer, maar die zijn al lange tijd uitgestorven.
Soorten
De luiaards (Folivora) zijn verdeeld in ten minste acht families, waarvan er slechts twee levende soorten hebben; de rest is volledig uitgestorven (†):
- † Megalocnidae : de luiaards van de Grote Antillen, een basale groep die ongeveer 32 miljoen jaar geleden ontstond en ongeveer 5000 jaar geleden uitstierf.
- Superfamilie Megatherioidea
- Bradypodidae, de drietenige luiaards , bevat vier bestaande soorten:
- De drietenige luiaard (bradypus tridactylus) met bruine keel is de meest voorkomende van de bestaande soorten luiaard, die in de bossen van Zuid- en Midden-Amerika leeft.
- De bleekkeelluiaard met drie tenen, die in tropische regenwouden in het noorden van Zuid-Amerika leeft. Het lijkt qua uiterlijk op, en wordt vaak verward met, de bruinkeel drietenige luiaard, die een veel bredere verspreiding heeft. Genetisch bewijs geeft aan dat de twee soorten ongeveer 6 miljoen jaar geleden uit elkaar gingen.
- De drietenige luiaard met manen, nu alleen te vinden in het Atlantische Woud in het zuidoosten van Brazilië.
- De ernstig bedreigde dwergluiaard met drie tenen die endemisch is voor het kleine eiland Isla Escudo de Veraguas voor de kust van Panama.
- † Megalonychidae : grondluiaards die ongeveer 35 miljoen jaar bestonden en ongeveer 11.000 jaar geleden uitstierven. Vroeger dacht men dat deze groep zowel de tweetenige luiaards als de uitgestorven luiaards van de Grote Antillen omvatte.
- † Megatheriidae : grondluiaards die ongeveer 23 miljoen jaar bestonden en ongeveer 11.000 jaar geleden uitstierven; deze familie omvatte de grootste luiaards.
- † Nothrotheriidae : grondluiaards die leefden van ongeveer 11,6 miljoen tot 11.000 jaar geleden. Naast grondluiaards, omvatte deze familie Thalassocnus , een geslacht van semi-aquatische of volledig in het water levende luiaards.
- Bradypodidae, de drietenige luiaards , bevat vier bestaande soorten:
- Superfamilie Mylodontoidea
- Choloepodidae, de tweetenige luiaards, bevat twee bestaande soorten:
- De tweevingerige luiaard van Linnaeus gevonden in Venezuela, de Guyana's , Colombia, Ecuador, Peru en Brazilië ten noorden van de Amazone-rivier.
- Hoffmann's tweetenige luiaard die tropische bossen bewoont. Het heeft twee afzonderlijke reeksen, gesplitst door de Andes. Eén populatie komt voor van Oost- Honduras in het noorden tot West-Ecuador in het zuiden, en de andere in Oost-Peru, West-Brazilië en Noord- Bolivia.
- † Mylodontidae : grondluiaards die ongeveer 23 miljoen jaar bestonden en ongeveer 11.000 jaar geleden uitstierven.
- † Scelidotheriidae : collageensequentiegegevens geven aan dat deze groep verder verwijderd is van Mylodon dan Choloepus , dus het is weer verheven tot volledige familiestatus.
- Choloepodidae, de tweetenige luiaards, bevat twee bestaande soorten:
Kenmerken
Luiaards kunnen 60 tot 80 cm lang zijn en, afhankelijk van de soort, 3,6 tot 7,7 kg wegen. Tweetenige luiaards zijn iets groter dan drietenige luiaards. Luiaards hebben lange ledematen en afgeronde hoofden met kleine oren. Drietenige luiaards hebben ook stompe staarten van ongeveer 5 tot 6 cm lang.
Luiaards zijn ongebruikelijk onder zoogdieren omdat ze geen zeven halswervels hebben. Tweetenige luiaards hebben er vijf tot zeven, terwijl drietenige luiaards er acht of negen hebben. De andere zoogdieren die geen zeven hebben, zijn de zeekoeien, met zes.
Luiaards hebben kleurenzicht, maar hebben een slechte gezichtsscherpte. Ze hebben ook een slecht gehoor. Daarom vertrouwen ze op hun reukvermogen en aanraking om voedsel te vinden.
Luiaards bewegen alleen als dat nodig is en zelfs dan heel langzaam. Ze bewegen gewoonlijk met een gemiddelde snelheid van 4 meter per minuut, maar kunnen met een iets hogere snelheid van 4,5 meter per minuut bewegen als ze direct gevaar lopen door een roofdier. Terwijl ze soms bovenop takken zitten, eten, slapen en bevallen ze meestal hangend aan takken. Ze blijven soms zelfs na de dood aan takken hangen. Op de grond is de maximale snelheid van luiaards 3 meter per minuut. Tweetenige luiaards zijn over het algemeen beter in staat dan drietenige luiaards om zich te verspreiden tussen bosjes bomen op de grond.