Ecuador
| Republiek Ecuador República del Ecuador
| |
|---|---|
| Hoofdstad | Quito |
| Aantal inwoners | 17.932.628 (2022) |
| Oppervlakte | 283.561 km² |
| Regeringsvorm | Presidentiële republiek |
| President | Guillermo Lasso (sinds 2021) |
| Vicepresident | Alfredo Borrero (sinds 2021) |
| Godsdienst | Christendom (93,1%) Geen religie (6,1%) Overig (0,8%) |
| Taal | Spaans (español) |
| Munteenheid | Amerikaanse dollar |
| Volkslied | Salve, Oh Patria |
| Nationale feestdag | 9 oktober & 3 november |
| Landcode | ECU |
.svg)
Ecuador is een land in Zuid-Amerika. Ecuador grenst in het noorden aan Colombia en in het oosten en zuiden aan Peru. In het westen van het land ligt de Grote Oceaan. De Galápagos-eilanden behoren ook bij dit land. In het land wonen meer dan 16 miljoen mensen en de officiële taal van het land is Spaans. Ecuador is vernoemd naar de evenaar (equator), die door het noorden van het land loopt. De hoofdstad van het land is Quito.
Voor de komst van de Europese kolonisten behoorden Ecuador tot het Incarijk. Ecuador is vervolgens gekoloniseerd door de Spanjaarden. In 1820 werd Ecuador onafhankelijk van het Spaanse Rijk als onderdeel van het land Gran Colombia. Ecuador scheidde zich in 1830 af van Gran Colombia en werd een zelfstandig land. Na de onafhankelijkheid brak er een strijd tussen de liberalen en conservatieven uit. Ook verloor het land grondgebied aan Peru. Tussen 1972 en 1979 werd Ecuador geleid door een militaire regering (junta). Sindsdien is Ecuador een democratie.
Geschiedenis
De Inca's
Zie Inca's voor het hoofdartikel over dit onderwerp.
Al lang voor de komst van de Inca's woonden er mensen in Ecuador. De eerste mensen kwamen zo'n 16.500 tot 13.500 jaar geleden naar Ecuador. Vermoedelijk reisden zij vanuit Midden-Amerika naar het zuiden. Deze bewoners leefden aanvankelijk van de jacht en het verzamelen van eten. Pas later ontstonden er allerlei stammen met verschillende culturen. Uit deze tijd vind men nog steeds potten en andere voorwerpen. De Inca's namen deze stammen binnen een korte tijd op in hun rijk. OP deze manier werd Ecuador onderdeel van het Incarijk, wat zich helemaal tot in Bolivia en Chili strekte.
Toen de Spaanse kolonisten voor het eerst in Ecuador aankwamen waren alle verschillende culturen opgegaan in die van de Inca's. Dit betekende dat iedereen dezelfde taal sprak. Nog voordat de Spanjaarden aankwamen waren de Inca's zelf verstrikt in een burgeroorlog. Hierdoor waren de Inca's verdeeld in twee groepen en dus zwakker tegenover de Spanjaarden. Ook brachten de Spaanse kolonisten onbewust ziektes mee, waartegen de Inca's niet konden. Tegen 1530 was er niets meer over van het Incarijk en was alles gekoloniseerd door de Spanjaarden.
Spaanse kolonie
.jpg)
De Inca's konden niet op tegen de Spaanse kolonisten, mede doordat de Spaanse kolonisten modernere wapens hadden dan de Inca's. Ecuador werd onderdeel van het onderkoninkrijk Peru en later het onderkoninkrijk Nieuw-Granada, wat beide koloniën van Spanje waren. In 1563 werd Quito het bestuurscentrum van Ecuador. In Ecuador werden inheemse inwoners gebruikt om te werken in de landbouw; later werden ook Afrikaanse slaven gebruikt. Toch werden er minder slaven gebruikt dan in andere Spaanse koloniën. De meeste Afrikaanse slaven in Ecuador waren dan ook ontsnapt van plantages of van scheepswrakken. Veel van deze slaven vluchtten de regenwouden in en trouwden de inheemse inwoners. De economie van Ecuador was afhankelijk van de handel en de visserij. Ook de scheepsbouw was erg belangrijk.
Gedurende 18e eeuw viel de Ecuadoriaanse economie stil. Hierdoor werden zelfs de rijke inwoners arm en er stond een beweging voor onafhankelijkheid. De Spaanse invasie onder Napoleon Bonaparte zorgde ervoor dat de Spanjaarden te druk waren met de oorlog in hun eigen land. In Zuid-Amerika besloten veel koloniën zich daarom onafhankelijk te verklaren. Ecuador deed dit in 1809, maar dit was meer een opstand tegen de regering van de kolonie. Ecuador bleef trouw aan de koning. De opstand was niet succesvol en in 1810 was de situatie weer terug bij af. Toch bleef er een beweging voor onafhankelijkheid bestaan.
Onafhankelijkheid
In 1820 verklaarde de stad Guayaquil zich onafhankelijk onder leider José Joaquín de Olmedo. Ondertussen waren er ook andere plekken waar dit gebeurde in Zuid-Amerika, waaronder José de San Martín in Argentinië en Simón Bolívar in Venezuela. Dit was onderdeel van een grote onafhankelijkheidsbeweging. Bolívar trok vervolgens met zijn troepen naar Guayaquil en vervolgens naar Quito. Hierdoor werd Ecuador onafhankelijk van het Spaanse Rijk. Vervolgens met het land Gran Colombia gesticht. Dit bestond uit Ecuador, Panama, Colombia en Venezuela. Vanuit Ecuador zou ook de strijd beginnen om Peru onafhankelijk te maken. Over de grens tussen Gran Colombia en Peru ontstond een strijd. Doordat Ecuador op deze grens lag, vond een groot gedeelte van deze strijd in Ecuador plaats.
Gran Colombia werd door Bolívar geleid. In 1830 besloot Venezuela zich echter van Gran Colombia af te scheiden. Hierna scheidde ook Ecuador zich af. Generaal Juan José Flores werd de eerste leider van Ecuador en staat bekend als de oprichter van Ecuador. In 1832 probeerde hij een stuk grond van Colombia te veroveren, maar faalde hierin. Datzelfde claimde hij de Galápagos-eilanden, die nog steeds bij Ecuador horen.
19e eeuw
In 1845 braken er protesten door heel het land uit tegen generaal Flores. Na een opstand in Guayaquil ontvluchtte hij het land en ging in ballingschap. De opstand werd georganiseerd door Marcistos en bestonden uit zakenmannen, intellectuelen en kerkelijke mensen. Deze grepen de macht en bestuurden Ecuador. Generaal Flores probeerde verschillende malen de macht terug te grijpen en organiseerde opstanden om de Marcitos omver te werpen. Dit duurde zo'n 15 jaar, waarin veel strijd plaatsvond. Generaal José María Urbina pleegde in 1851 een staatsgreep, waarna hij president werd en bleef tot 1856. Ondertussen bleven de spanningen stijgen en in 1859 was Ecuador op weg naar een burgeroorlog. Verschillende regio's verklaarden zich onafhankelijk en het zuiden sloot zich aan bij Peru. Gabriel García Moreno wist de orde uiteindelijk terug te brengen. Vanaf 1860 zou Ecuador met economische groei te maken hebben. Aanvankelijk waren de conservatieven aan de macht, maar in 1895 werd de macht overgedragen aan de liberalen. Onder de liberalen kwam er scheiding van kerk en tussen en werden scheidingen mogelijk. Ook kwamen er meer burgerrechten, zoals de vrijheid van meningsuiting.
Vroege 20e eeuw
In 1925 braken er protesten en een economische crisis uit tegen de regering van Ecuador. Hierdoor vond er een staatsgreep plaats. Ook ontstond er een grensconflict met Peru. Ecuador viel Peru binnen, maar de Peruvianen wisten hen terug te drijven en namen een stuk van Ecuador in. Vanaf 1963 werden de regeringen een stuk instabieler, mede door een nieuwe economische crisis. Het leger kreeg tijdens deze periode veel meer macht. De crisis duurde voort tot dat Carlos Julio Arosemena Monroy aan de macht kwam als president. Volgens de CIA was hij een communist en had banden met Cuba. Het Ecuadoriaanse leger wierp vervolgens de president omver.
Hierna had Ecuador een junta van 1963 tot en met 1967 bestaande uit vier legerleiders. Het leger besteed het communisme in het land, waarmee de linkse partijen werden bedoeld. De junta was niet succesvol in de problemen op te lossen en in 1966 werd besloten de overgang naar een democratie te maken. José María Velasco Ibarra werd gekozen tot de nieuwe president, maar was erg zwak. Daarnaast was hij erg onpopulair. Ecuador raakte ook gestrikt in een handelsconflict met de Verenigde Staten over de visserij. Hierna legde de president zijn werk neer en werd opgevolgd door een nieuwe junta. Deze junta hervormde de economie, vooral de oliesector en de landbouw. Hierna werd de democratie hersteld.
Terugkeer van de democratie
In de jaren 80 raakten Ecuador en Peru opnieuw verstrikt in een grensconflict. In de jaren 90 ontstond een grote economische crisis. Deze crisis zou aanhouden tot aan 2000. In dat jaar greep het leger opnieuw de macht, maar in plaats van het leger ging de vicepresident het land besturen. De oude munteenheid werd afgeschaft en in plaats daarvan werd de Amerikaanse dollar ingevoerd. Deze munteenheid is een stuk stabieler en maakte handel met de Verenigde Staten makkelijker. Hierdoor ging de economie weer groeien, maar aan de sociale problemen werd pas vanaf 2006 wat gedaan. Vanaf dat jaar werd meer geld gestoken in onderwijs en sociale zekerheid. Ook kwam er meer aandacht voor het bestrijden van armoede.
Onder president Lenín Moreno werden de banden met de Verenigde Staten nog meer verbeterd. Hierdoor kreeg het land meer geld om problemen op te lossen.
Geografie
Landschap
Ecuador is een van de kleinste landen in Zuid-Amerika. Het land is een klein beetje groter dan Uruguay. Het land heeft vier verschillende soorten landschap. Als eerste zijn de kusten (La Costa) in het westen. Hier wonen de meeste inwoners en bevinden zich ook de meeste grote steden. Het land is hier erg vruchtbaar, waardoor ook de meeste landbouw hier plaatsvindt. Ook visserij vindt hier veel plaats. Aan de golf van Quayaquil in het zuiden bevind zich het grootste aantal mensen. Als tweede is er het oosten (La Amazonía). Het oosten van Ecuador bestaat grotendeels het tropische Amazoneregenwoud en is erg heuvelachtig. Het grootste gedeelte van deze regio is onbewoond en ook veel nationale parken liggen hier. De meeste inwoners behoren tot de inheemse volkeren, maar er zijn enkele steden. In de bodem zitten namelijk veel grondstoffen, waardoor hier ook mijnbouw plaats vindt. De Amazonía en de Costa worden gescheiden door de derde regio, het Andesgebergte (La Sierra). Dit gebied is hooggelegen en bestaat uit bergen en heuvels. Ook vind hier veel landbouw plaats en de hoofdstad Quito ligt in deze regio. De vierde regio zijn de Galápagos-eilanden, die zo'n 1.000 kilometer van de kust af liggen. De eilanden hebben allerlei verschillende landschappen.
De hoogste berg van Ecuador is de Chimborazo met 6.267 meter. Andere hoge bergen zijn de Cotopaxi (5.897 meter), de Illiniza (5.248 meter) en de Tungurahua (5.023 meter). De langste rivier van Ecuador is de Napo.
Natuur
Qua natuur is Ecuador een enorm divers land. In Ecuador komen enorm veel verschillende planten en dieren voor. Een gedeelte hiervan komt enkel in Ecuador voor en op geen andere plaats in de wereld. 19% van het land wordt beschermd als natuurgebied en er zijn plannen om dit uit te breiden naar 32%. Ecuador is het eerste land ter wereld waar natuur beschermd is in de grondwet (sinds 2012). In Ecuador zijn 11 nationale parken, 10 wildparken, 9 ecologische parken en nog een aantal andere beschermde gebieden. Het bekendste natuurgebied van Ecuador zijn waarschijnlijk de Galápagos-eilanden. Dit was de plek waar Charles Darwin zijn evolutietheorie bedacht. Op de eilanden komen heel veel verschillende soorten dieren voor. De eilanden zijn daarom ook een werelderfgoed. Toch wordt de Ecuadoriaanse natuur ook bedreigd, mede door het boren naar olie.
Naast de verschillende soorten waarop Darwin zijn evolutietheorie maakte, zijn er nog meer soorten dieren in Ecuador. Voorbeelden zijn de Galapagoszeebeer, de Ecuadorvisrat, de driekleurige gifkikker en de violetkeelglansstaartkolibrie. De Galapagosreuzenschilpad was een bekende soort uit Ecuador, mede doordat er nog maar eentje in leven was. In 2012 stierf de diersoort echter uit, doordat het laatste dier van zijn soort overleed.
Grote steden
| 10 grootste steden van het land | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Nummer | Stad | Inwoners | ||||||||
| 1 | Guayaquil | 2.698.077 | ||||||||
| 2 | Quito | 2.011.388 | ||||||||
| 3 | Cuenca | 329.928 | ||||||||
| 4 | Santo Domingo | 270.875 | ||||||||
| 5 | Machala | 231.260 | ||||||||
| 6 | Durán | 230.839 | ||||||||
| 7 | Manta | 217.553 | ||||||||
| 8 | Portoviejo | 206.682 | ||||||||
| 9 | Ibarra | 170.280 | ||||||||
| 10 | Quevedo | 165.185 | ||||||||
Klimaat
In Ecuador zijn er drie grote klimaatgebieden. In de binnenlanden is er een vochtig tropisch regenwoudklimaat. Hier valt er regen het gehele jaar door en de temperaturen zijn erg hoog. Hierdoor komen er ook veel plantensoorten voor. Aan de kusten is er ook een regenwoudklimaat, maar is er sprake van een droogte- en regenseizoen. Tijdens het regenseizoen kan er enorm veel regen vallen. Hier is de neerslag dus niet gelijkmatig over het jaar heen verdeeld. In de hooglanden en het Andesgebergte is er een steppeklimaat met hoge temperaturen en weinig neerslag. Op de Galápagos-eilanden komen er combinaties van deze klimaten voor.
Bevolking
Bevolkingsgroepen
Ecuador heeft meer dan 17 miljoen inwoners. Dit betekent dat Ecuador een vergelijkbaar inwonersaantal heeft als Nederland. De meeste Ecuadorianen zijn mestizo. Dit zijn de nakomelingen van inheemse volkeren en Spaanse kolonisten. 79% van de Ecuadorianen behoort tot deze groep. 6% van de Ecuadorianen is blank, 7% heeft een Afrikaanse migratieachtergrond en 7% behoort tot de verschillende inheemse volkeren van Ecuador. De overige inwoners zijn veelal immigranten uit Azië en het Midden-Oosten. Daarnaast leeft er nog een kleine gemeenschap Romani in Ecuador.
Het aantal inwoners van Ecuador groeit nog steeds, maar de groei van de bevolking gaat minder hard. Sinds de eeuwwisseling worden er minder kinderen geboren.
Taal
De officiële taal van Ecuador is het Spaans. In Ecuador noemt men dit echter vaak Castiliaans, wat in principe hetzelfde betekent. 93% van de bevolking heeft het Spaans als moedertaal. Daarnaast zijn er twee inheemse talen erkent in heel Ecuador. Dit zijn Quechua en Shuar. Daarnaast zijn er nog verschillende andere inheemse talen, die officieel zijn in de gebieden waar zij gesproken worden. Voorbeelden zijn Cofán en Siona. Deze talen worden slechts door een klein gedeelte van de bevolking gesproken. Het Quechua is met 4,6% de grootste van deze talen. De meeste sprekers van deze talen spreken daarnaast ook Spaans. Veel van de inheemse talen worden uitsterven bedreigd, aangezien mensen hun kinderen liever in het Spaans opvoeden.
2% van de bevolking spreekt een vreemde taal, zoals het Engels.
Religie
In Ecuador is er godsdienstvrijheid sinds 1986. Dit betekent dat iedereen mag geloven wat hij of zij wil. 93% van de inwoners van Ecuador zijn aanhanger van het christendom. Hiervan is 80% aanhanger van de Rooms-Katholieke kerk en 13% van het protestantisme. Tegenwoordig neemt het aantal katholieken langzaam af, terwijl het aantal protestanten langzaam toeneemt. Daarnaast zijn er nog kleinere christelijke stromingen, zoals de Oosters-Orthodoxe kerk. 3% van de Ecuadorianen is aanhanger van een ander geloof. Hieronder vallen de islam, het jodendom en het hindoeïsme. 5% van de Ecuadorianen hangt geen religie aan of is niet gelovig.
Het christendom speelt nog altijd een belangrijke rol in de Ecuadoriaanse samenleving. In de jaren 70 en 80 speelde het ook een rol voor hervormingen in de samenleving en politiek.
Onderwijs
In Ecuador zijn kinderen verplicht om vanaf hun vijfde jaar naar school te gaan, maar er is al een pre-schooltijd beschikbaar voor kinderen van 3 en 4 jaar oud. Tot de leeftijd van 14 jaar is het verplicht om ingeschreven te zijn in een officiële onderwijsinstelling. De kwaliteit van het onderwijs in Ecuador is de afgelopen jaren flink toegenomen, toch kiezen veel ouders ervoor om hun kinderen naar een privé-school te sturen.
Politiek
Staatsinrichting
.jpg)
Ecuador is een republiek en een democratie. Het staatshoofd van Ecuador is een president, tegenwoordig Guillermo Lasso. Hij wordt bijgestaan door een vicepresident. De president wordt via rechtstreekse verkiezingen verkozen voor een periode van vier jaar. Na deze vier jaar kan de president nog een keer herkozen worden. Een president mag slechts twee termijn dienen. De president en vicepresident worden geholpen door allerlei ministers en andere mensen. Deze mensen vormen de regering.
Daarnaast heeft Ecuador een parlement, dat het Nationaal Assemblee genoemd wordt. Het Nationaal Assemblee bestaat slechts uit één kamer van 137 leden. De parlementsleden worden om de vier jaar verkozen. Iedereen van 18 en ouder met de Ecuadoriaanse nationaliteit kan stemmen en zich verkiesbaar stellen. Over belangrijke vraagstukken worden referenda gehouden, die vaak op dezelfde dag als de verkiezingen plaatsvinden. Ecuador heeft verschillende politieke partijen. Een meerderheid bestaat altijd uit meerdere politieke partijen, aangezien geen één partij een absolute meerderheid heeft.
Bestuurlijke indeling
Ecuador is verdeeld in 24 provincies. Dit zijn:
Buitenlandse politiek
.jpg)
Oorspronkelijk had Ecuador goede banden met Rusland en Iran. De banden met de Verenigde Staten waren erg slecht en Ecuador had vaak ruzie met de Verenigde Staten. Een voorbeeld is WikiLeaks-oprichter Julian Assange, die in de ambassade van Ecuador in Londen jarenlang zat om te voorkomen dat hij kon worden opgepakt. Al sinds 2000 verbeterde de band met de Verenigde Staten, maar sinds 2017 werden de banden met de Verenigde Staten veel beter. Ecuador heeft ook de Amerikaanse dollar overgenomen als munteenheid. In het verleden dat Ecuador grensconflicten met zowel Colombia als Peru, maar tegenwoordig zijn de banden tussen de landen goed en de meeste grensconflicten zijn opgelost. In 2017 werden de diplomatieke banden met Venezuela doorbroken en Ecuador erkent Nicolas Maduro niet meer als de president van Venezuela. Met de andere landen heeft Ecuador over het algemeen goede banden.
Ecuador is lid van o.a. de Verenigde Naties, de Riogroep en de Andesgemeenschap. Sinds 2017 heeft Ecuador als eerste land ter wereld de rechten van migranten in de grondwet beschermd. Tot 2019 was Ecuador ook lid van de Unie van Zuid-Amerikaanse Naties, maar stapte dat jaar uit de organisatie.
Cultuur
Werelderfgoedlijst
Ecuador heeft vijf monumenten op de werelderfgoedlijst van UNESCO. Dit zijn:
- De Galapagoseilanden
- Quito
- Nationaal park Sangay
- Het historische centrum van Ceunca
- het Wegennetwerk van de Inca's
Sport
Sporten in Ecuador beïnvloeden de cultuur en de mensen. Voetbal is de meest populaire sport, gevolgd door honkbal , volleybal , basketbal en tennis. De wedstrijden van het nationale voetbalteam zijn de meest bekeken sportevenementen in het land.
Economie
In Ecuador betaalt men met de Amerikaanse dollar. Tot het jaar 2000 werd de Ecuadoriaanse centavo gebruikt, maar in dat jaar besloot men over te stappen op de Amerikaanse dollar. De reden hiervoor is dat de Amerikaanse dollar een stuk stabieler is en de handel de Verenigde Staten makkelijker maakt. De belangrijkste handelspartners van Ecuador zijn de Verenigde Staten, China, Vietnam, Chili, Colombia en Brazilië. Op het gebied van landbouw is Ecuador een van de grootste producenten van bananen, cacao en palmolie. Daarnaast zijn maïs, suikerbiet, aardappelen, rijst, sinaasappelen en ananas nog belangrijke producten. Daarnaast is de mijnbouw nog belangrijk. Er zit veel goud, zilver en koper in de grond van het land. Ook de visserij en houtbouw zijn belangrijke sectoren.
Op het gebied van industrie is Ecuador een belangrijk land in het maken van voedingsmiddelen (vooral voedsel in blik), meubels en juwelen. In de dienstensector zitten veel banken in Ecuador gevestigd. In Ecuador is grote economische ongelijkheid. Dit betekent dat het verschil tussen rijk en arm erg groot is.
| Landen en afhankelijke gebieden in Zuid-Amerika | 
| ||
|---|---|---|---|
| Argentinië · Bolivia · Brazilië · Chili · Colombia · Ecuador · Guyana · Paraguay · Peru · Suriname · Uruguay · Venezuela Afhankelijke gebieden: Falklandeilanden · Frans-Guyana · Zuid-Georgia en de Zuidelijke Sandwicheilanden |
|||