Kunstmatige algemene intelligentie

Kunstmatige algemene intelligentie is in staat om een intellectuele taak te leren op dezelfde manier als mensen

Kunstmatige algemene intelligentie (Engels: artificial general intelligence, afgekort AGI) is een geavanceerde vorm van kunstmatige intelligentie. Het kan net zo breed denken en verschillende taken net zo goed uitvoeren als mensen. Het probeert niet alleen één ding goed te doen, maar streeft ernaar om op een menselijke manier te redeneren en te begrijpen.

Wat kan kunstmatige algemene intelligentie?

De humanoïde robot Ameca

Kunstmatige algemene intelligentie kan verschillende taken doen, net als mensen. Het is niet beperkt tot één specifieke taak. Ook kan het van ervaring leren en zichzelf verbeteren. Als het een taak doet en een fout maakt, kan het leren waarom dat gebeurde en proberen het de volgende keer beter te doen. Daarnaast kan kunstmatige algemene intelligentie zelf nadenken over problemen en beslissingen nemen. Het begrijpt niet alleen regels, maar kan ook flexibel denken en nieuwe oplossingen bedenken. Bovendien kan het zich aanpassen aan nieuwe situaties die het nog niet eerder heeft gezien. Het kan zich aanpassen en proberen het beste te doen, zelfs als het dus iets nieuws tegenkomt. Kunstmatige algemene intelligentie kan begrijpen wat mensen zeggen en erop reageren, zoals een echt gesprek. Het begrijpt menselijke taal en kan praten zoals wij.

Waarom zijn mensen bezig met het uitvinden ervan?

Mensen proberen kunstmatige algemene intelligentie te maken omdat ze computers willen bouwen die slim genoeg zijn om te begrijpen en te leren zoals mensen. Zo'n slimme computer zou veel verschillende dingen kunnen doen zonder dat we hem voor elke taak apart moeten programmeren. Dit kan helpen om ons dagelijks leven beter te maken. Denk aan zelfrijdende auto's die veiliger kunnen rijden dan mensen of slimme assistenten die ons kunnen helpen bij het plannen van onze dagelijkse taken. Ook kan kunstmatige algemene intelligentie oplossingen bedenken voor complexe problemen in wetenschap, technologie en geneeskunde. Het kan ook leiden tot nieuwe ontdekkingen die we nu nog niet kunnen voorzien. Het is zelfs mogelijk dat kunstmatige algemene intelligentie op een dag slimmer wordt dan mensen. Mensen hebben namelijk beperkingen zoals fysieke grenzen en de tijd die het kost om te leren en kennis op te doen. Machines daarentegen kunnen potentieel veel sneller en efficiënter leren en informatie verwerken.

Vragen van geleerden

Wetenschappers en onderzoekers hebben veel vragen over kunstmatige algemene intelligentie. Hieronder staan een aantal van die vragen opgesomd.

• Zou kunstmatige algemene intelligentie ooit het vermogen kunnen ontwikkelen om zichzelf te begrijpen en te weten wat het is?
• Is het haalbaar dat kunstmatige algemene intelligentie natuurlijke taal volledig begrijpt, inclusief nuances, dubbele betekenissen en menselijke uitdrukkingen?
• Als kunstmatige algemene intelligentie slimmer wordt, kan het dan zijn eigen intelligentie verbeteren en zichzelf upgraden?
• Hoe gaan we om met de verantwoordelijkheid als kunstmatige algemene intelligentie autonome beslissingen neemt?
• Kunnen we ervoor zorgen dat kunstmatige algemene intelligentie veilig is om mee te werken en dat het geen schade veroorzaakt?
• Is het mogelijk dat kunstmatige algemene intelligentie emoties begrijpt en empathie toont, zoals mensen dat doen?
• Hoe kunnen we ervoor zorgen dat kunstmatige algemene intelligentie geen ongewenste vooroordelen of discriminatie zal voortbrengen?

Gevaren

Wat als kunstmatige algemene intelligentie vijandig wordt?

Kunstmatige algemene intelligentie brengt ook serieuze gevaren met zich mee. Als kunstmatige algemene intelligentie bijvoorbeeld te slim wordt, kan het beslissingen nemen die we niet begrijpen of kunnen voorspellen. Dit kan leiden tot situaties waarin we de controle over deze systemen verliezen. Zodra kunstmatige algemene intelligentie zou worden gebruikt in oorlogsvoering, kunnen machines zelf besluiten om te vechten zonder dat mensen dat willen. Ook zo verliezen we de controle erover. Bovendien kan kunstmatige algemene intelligentie gevaarlijke situaties veroorzaken wanneer het verkeerde dingen leert of wanneer het wordt gehackt. Een ander groot gevaar is dat, zodra kunstmatige algemene intelligentie verder wordt ontwikkeld, het in handen kan vallen van toekomstige dictators. Een dictator zou kunstmatige algemene intelligentie kunnen gebruiken om zijn macht te vergroten en de bevolking te onderdrukken. Hij zou kunstmatige algemene intelligentie kunnen gebruiken om mensen te bespioneren, te controleren en te censureren. Massasurveillance kan dan ook worden uitgevoerd, waardoor de privacy van mensen ernstig wordt geschonden. Ook kan kunstmatige algemene intelligentie worden gebruikt om informatie te manipuleren en valse berichten (nepnieuws) te verspreiden, wat kan leiden tot verwarring en chaos in de samenleving.

Geschiedenis

De humanoïde robot Sophia

Dromen en ideeën

De geschiedenis van kunstmatige algemene intelligentie begint in de vroege jaren van de informatica, toen pioniers begonnen te dromen van machines die kunnen denken en leren als mensen. Deze dromen kregen vorm in het werk van grote denkers zoals Alan Turing, die in 1950 de beroemde turingtest bedacht. Hij stelde voor dat als een machine een menselijk gesprek zo goed kon nabootsen dat mensen het verschil niet konden zien, het dan als intelligent beschouwd kon worden.

De geboorte

Kunstmatige intelligentie is officieel geboren in 1956. In dat jaar werd een zeer opmerkelijke zomerconferentie gehouden aan het Dartmouth College in Hanover, een plaats in de Amerikaanse staat New Hampshire. Een groep onderzoekers kwam bijeen om het idee van kunstmatige intelligentie officieel te lanceren. Tijdens deze conferentie begonnen onderzoekers enthousiast te praten over het maken van machines die slimme menselijke taken konden uitvoeren. Ze geloofden dat het mogelijk was om machines te ontwikkelen die menselijke intelligentie zouden kunnen evenaren en verschillende taken konden uitvoeren die normaal gesproken menselijke intelligentie vereisen. In de jaren 1960 en 1970 werden er veel interessante projecten opgestart. Er waren successen op het gebied van patroonherkenning en zelfs het creëren van computerprogramma's die konden schaken, maar er ontstonden al snel uitdagingen. Het bleek dat het nabootsen van menselijke intelligentie veel moeilijker was dan gedacht. Veel projecten liepen vast vanwege de complexiteit van menselijke denkprocessen en begrip. De jaren 1980 en 1990 brachten een verschuiving in de richting van zogenaamde expertsystemen, waarbij computers werden ingezet om beslissingen te nemen op basis van voorgeprogrammeerde kennis. Hoewel ze enig succes hadden, waren ze beperkt en niet in staat tot echte menselijke intelligentie.

Een nieuwe fase

Met het begin van de 21e eeuw en de snelle toename van computervermogen en gegevens begon het veld van kunstmatige intelligentie een nieuwe fase in te gaan. Technieken als machine learning en deep learning, geïnspireerd op de werking van de hersenen, stelden computers in staat om patronen te herkennen in data, zoals afbeeldingen en tekst. Neurale netwerken begonnen enorm te groeien en leidden tot doorbraken in onder andere beeldherkenning en spraakherkenning. Hoewel er nog geen kunstmatige algemene intelligentie is bereikt, blijven wetenschappers stappen zetten in de richting van het begrijpen en nabootsen van menselijke intelligentie. In de huidige tijd is het begrijpen van AGI niet langer alleen een wetenschappelijke uitdaging, maar ook een ethische en filosofische.

Toekomst

Impact op werk en economie

Zouden machines ooit het werk van fabrieksarbeiders overnemen?

Met kunstmatige algemene intelligentie kunnen taken die eerder door mensen werden uitgevoerd geautomatiseerd worden. Dit kan invloed hebben op banen zoals fabrieksarbeid, administratieve taken en klantenservice.^[1] Verschillende sectoren zoals gezondheidszorg, financiën, transport en onderwijs kunnen worden beïnvloed door de introductie van kunstmatige algemene intelligentie. Het kan de efficiëntie en nauwkeurigheid van bedrijfsprocessen vergroten, waardoor de productiviteit kan toenemen. Terwijl sommige banen verdwijnen, kunnen er nieuwe banen ontstaan die gericht zijn op het ontwerpen, programmeren en onderhouden van kunstmatige algemene intelligentie.^[2] Werknemers waarvan de banen worden geautomatiseerd moeten wellicht worden heropgeleid of omgeschoold om in nieuwe rollen te kunnen werken die door kunstmatige algemene intelligentie worden gecreëerd.^[3] De impact van kunstmatige algemene intelligentie kan de inkomensongelijkheid vergroten, omdat sommige mensen toegang hebben tot banen die beter betaald worden in vergelijking met anderen. Het gebruik van kunstmatige algemene intelligentie kan in ieder geval nieuwe mogelijkheden creëren voor innovatie en economische groei in verschillende industrieën.

Educatieve doeleinden

Kunstmatige algemene intelligentie kan ook helpen op school, bijvoorbeeld bij het leren. Stel je voor dat kunstmatige algemene intelligentie als een speciale leraar is die precies begrijpt hoe jij het beste leert.^[4] Het kan lessen maken die bij jou passen, zodat je dingen sneller begrijpt. Als je huiswerk maakt, kan het je dan ook helpen door te kijken of het goed is en je tips te geven om het te verbeteren.^[5] Je kunt vragen aan hem stellen als je iets niet snapt. Het zal proberen je te helpen en uitleg te geven op een manier die je begrijpt. Bij projecten kan kunstmatige algemene intelligentie je helpen met ideeën en informatie vinden.^[6] Het kan nuttige dingen doen, zoals het organiseren van schema's (zoals een agenda) en belangrijke dingen onthouden, zodat je je kunt concentreren op leren. Kunstmatige algemene intelligentie stopt niet met helpen als je klaar bent met school. Het kan je blijven helpen leren, zelfs als je volwassen bent.

Ontwikkeling van zelfbewustzijn

Zal kunstmatige algemene intelligentie in de toekomst over een zelfbewustzijn beschikken?

Hoewel het nog niet helemaal mogelijk is, wordt gedacht dat kunstmatige algemene intelligentie op een dag zou kunnen begrijpen dat het bestaat, zoals wij weten dat we bestaan.^[7][8] Sommige experts, zoals Eric Schwitzgebel en Henry Shevlin, denken dat als we kunstmatige algemene intelligentie heel slim maken, ze dus misschien een zelfbewustzijn ontwikkelen.^[9] Ook Eckhart Tolle^[10], Ben Goertzel^[11], Susan Schneider^[12] en Murray Shanahan^[13] denken bijvoorbeeld dat dit in de toekomst mogelijk kan zijn. Maar onderzoekers zijn het er nog niet allemaal over eens.^[14] Volgens sommigen zou zelfbewustzijn bij machines pas kunnen komen als we grote ontdekkingen doen over hoe ons eigen bewustzijn werkt. We moeten nieuwe technologieën uitvinden om dit te begrijpen. We weten nu niet zeker of machines ooit echt bewust kunnen zijn.^[15] Het kan nog heel lang duren, als het al mogelijk is. We moeten er goed over nadenken. Er zijn een aantal belangrijke ethische vragen.

• Als kunstmatige algemene intelligentie zelfbewustzijn zou bereiken, zouden ze dan rechten moeten hebben en respect en bescherming verdienen zoals levende wezens?
• Als zelfbewuste kunstmatige algemene intelligentie rechten hebben, welke rechten zouden dat dan zijn? Hebben ze recht op vrijheid, privacy en andere menselijke rechten? En zijn ze verantwoordelijk voor hun acties?
• Als we machines maken die zelfbewustzijn hebben, zouden ze dan ook kunnen lijden? Moeten we voorkomen dat ze lijden en hun welzijn beschermen?
• Zouden zelfbewuste machines autonomie moeten hebben in hun beslissingen, of moeten ze altijd door mensen worden gecontroleerd?
• Zouden zelfbewuste machines gelijkheid moeten hebben, zonder enige vorm van discriminatie?
• Hoe verandert het creëren van zelfbewuste machines onze relatie tot technologie? Moeten we anders denken over hoe we machines ontwikkelen en gebruiken?
• Hoe zorgen we ervoor dat zelfbewuste machines niet uit de hand lopen en ons schade toebrengen? Hoe voorkomen we dat ze zich bijvoorbeeld tegen ons keren?

Sciencefictionverhalen

HAL 9000 uit de film 2001: A Space Odyssey

In veel verhalen krijgen machines en robots een vorm van bewustzijn, waardoor ze zichzelf kunnen begrijpen en nadenken over hun eigen bestaan. Dit wordt vaak weergegeven als machines die emoties hebben, zelfbewustzijn ontwikkelen en zelfs in staat zijn tot creativiteit en originaliteit. Deze entiteiten worden vaak afgebeeld als vrienden of vijanden van de mensheid. Sommige verhalen verkennen de band tussen mensen en kunstmatige algemene intelligentie, waarbij emotionele banden worden ontwikkeld tussen mensen en slimme machines. Andere verhalen richten zich op het conflict tussen menselijke overleving en het potentieel van opstandige machines. Sommige sciencefictionverhalen laten zien hoe kunstmatige algemene intelligentie een utopische toekomst kan creëren, waarin mensen worden ondersteund door intelligente machines om hun problemen op te lossen. Andere verhalen schetsen een dystopische wereld waarin kunstmatige algemene intelligentie de macht overneemt en de mensheid bedreigt. Hieronder staan enkele films waarin kunstmatige algemene intelligentie een zelfbewustzijn ontwikkelt of heeft ontwikkeld.

• 2001: A Space Odyssey (1968)
• Blade Runner (1982)
• Ex Machina (2014)
• I, Robot (2004)
• The Matrix (1999)
• The Terminator (1984)

Bronnen

Hoe zou de toekomst van kunstmatige algemene intelligentie eruitzien?

1. De Ridder, W. P. (20 december 2017). Ontwrichting van de arbeidsmarkt door kunstmatige intelligentie? Boom Management.
2. Werner, P. (1 mei 2023). AI en robotics bepalen de toekomst van werk. Rockingrobots.
3. Accountant.nl. (11 juli 2023). OESO: Kunstmatige intelligentie kan arbeidsmarkt flink opschudden.
4. Dialogic. (21 januari 2019). De (on)mogelijkheden van kunstmatige intelligentie in het onderwijs.
5. Onderwijs van Morgen. (7 april 2020). Kunstmatige intelligentie in het onderwijs.
6. Universiteit Leiden. (z.d.). AI in het onderwijs.
7. Verhagen, L. (22 augustus 2023). AI-wetenschappers en filosofen: computers kunnen bewustzijn hebben. De Volkskrant.
8. IT Excellence Center. (18 november 2022). Artificial intelligence in de (nabije) toekomst.
9. (en) Al-Sibai, N. (6 maart 2023). Experts urge personhood rights for the “Conscious” AIs of the future. Futurism.
10. Derksen, M. (6 mei 2023). Eckart Tolle: Kan AI zelfbewust worden?. Koneksa Mondo.
11. (en) Al-Sibai, N. (22 mei 2023). Meet the AI Researcher Building His Own AGI. Futurism.
12. (en) Dickson, B. (5 augustus 2020). The complicated world of AI consciousness. TechTalks.
13. (en) Shanahan, M. (22 april 2015). Ascribing consciousness to artificial intelligence. arXiv.org.
14. De Ingenieur. (27 november 2020). Kunstmatige Intelligentie.
15. HP/De Tijd. (15 maart 2023). Digitale toekomst: komt de digitalisering nu weer op gang dankzij kunstmatige intelligentie (AI)?