John Dewey

Wetenschapper
John Dewey (1902)
Persoonlijke info
Volledige naam	John Dewey
Bijnaam
Pseudoniem
Geboren	20 oktober 1859
Geboorteplaats	Burlington
Geboorteland	Verenigde Staten
Overleden	1 juni 1952
Overleden te	New York
Gehuwd met / relatie
Bekend van
Vakgebied	filosofie, psychologie, pedagogiek
Actief
Bekend van	functionalisme
Portaal Wetenschap Onderwijs

John Dewey werd geboren op 20 oktober 1859 en overleed op 1 juni 1952. Hij was een Amerikaanse filosoof, psycholoog en onderwijshervormer (pedagoog). Hij was een van de meest vooraanstaande Amerikaanse geleerden in de eerste helft van de twintigste eeuw.

Dewey hhadeen diep geloog (vertrouwen) in democratie, of het nu ging om politiek, onderwijs of communicatie en journalistiek.  Zoals Dewey zelf verklaarde in 1888, toen hij nog aan de Universiteit van Michigan studeerde:

"Democratie en het enige, ultieme, ethische ideaal van de mensheid zijn naar mijn mening synoniem."

Dit hing ook samen met de uitbreiding van het stemrecht (zoals het vrouwenkiesrecht) dat in die tijd in veel landen speelde. Hij pleitte er ook voor ervoor te zorgen dat er een volledig gevormde publieke opinie bestaat, tot stand gebracht door communicatie tussen burgers, deskundigen en politici, waarbij politici verantwoordelijk zijn voor het beleid dat zij voeren. Dewey was een van de belangrijkste figuren in verband met de filosofie van het pragmatisme (praktisch denken) en wordt beschouwd als een van de grondleggers van de functionele psychologie of functionalisme (de functies van zaken als pijn, verdriet, het hebben van een overtuiging).

Dewey was ook een belangrijke onderwijshervormer voor de 20e eeuw.  Een bekende publieke intellectueel, hij was een belangrijke stem van progressief onderwijs (vernieuwend ondeewijs) en liberalisme. Terwijl hij professor was aan de Universiteit van Chicago, richtte hij de University of Chicago Laboratory Schools op, waar hij zijn vooruitstrevende ideeën over pedagogische methoden kon toepassen en testen. Hoewel Dewey vooral bekend staat om zijn publicaties over onderwijs, schreef hij ook over veel andere onderwerpen, waaronder epistemologie, metafysica, esthetiek, kunst, logica, sociale theorie en ethiek.

Korte levensloop

Dewey was van eenvoudige komaf. Zijn ouders hadden een kruidenierszaak (de supermarkt van vroeger). De vader van zijn moeder zat in de politiek (huis van afgevaardigden). Met zijn oudste broer studeerde hij aan de Universiteit van Vermont in 1879. Hij ging daarna kort les geven op een lagere school (tegenwoordig noem je dat in Nederland een basisschool), maar zag al snel in dat dit niets voor hem was. Hij besloot verder filosofie te gaan studeren. Ook leerde hij psychologie. Hij gaf daarna les aan de Universiteit van Michigan, waar hij doceerde van 1884 tot 1888 en van 1889 tot 1894. Aan de Universiteit van Michigan richtte Dewey de "Laboratory School" op, de voorloper van wat we in Nederland nu de PABO noemen, waarbij hij het belangrijk vond dat studenten ook in de praktijk konden oefenen. Hij moest zelf op zoek naar sponsoren om het project te bekostigen. De universiteit werkte daarin niet mee en werkte hem zelfs tegen, waardoor Dewey in 1904 ontslag nam. In 1886 trouwde Dewey met Alice Chipman, een studente die hij had leren kennen in het gebouw waar hij ook woonde. Samen kregen ze zes kinderen en adopteerden ze een zevende. Alice Chipman overleed in 1927 aan de gevolgen van arteriosclerose. In 1946 trouwde John Dewey met Roberta Grant, waarmee hij nog twee kinderen adopteerde.

Hij heeft ook verschillende reizen gemaakt, waarbij hij kennis maakte met andere onderwijsvormen. Hij zette zich na de Eerste Wereldoorlog in op het vlak van vrouwenemancipatie, progressief onderwijs, de rechten van onderwijspersoneel, de humanistische beweging en wereldvrede.

Werk

Hij deed onderzoek naar het effect van samenspel van het denken en doen (cognitieve processen en het gedrag). Hierbij speelt ook de waarneming een rol. Hij sprak dan ook van de 'theorie van het onderzoek' of 'experimentele logica' wat sterk doet denken aan 'trial and error' waarbij je leert door te doen en ook te leren van de fouten of mislukkingen. Hij ging er ook vanuit dat je ervaringen niet alleen voor jezelf hebt, maar dat je die deelt met anderen (zeker als er sprake is van samenspel). Dewey sprak dan ook van instrumentalisme (het verklaren en voorspellen van gebeurtenissen - oorzaak en gevolg). Kennisverwerving is dus volgens Dewey een wisselwerking tussen enerzijds doen en anderzijds ondergaan (beleven): men probeert een mogelijke reactie uit (doing) en registreert dan het gevolg (undergoing) en past daarop zijn gedrag aan. Hij was dan ook een voorstander van wat we vandaag ervaringsgericht onderwijs (EGO) noemen. Bijzonder hierbij is dat een mens na verloop van tijd eventuele gevaren kan inschatten en iets als gedachtenexperiment kan uitvoeren, zonder dus zelf gevaar te lopen als dit in het echt zou gebeuren. Hij ontdekte hierbij dat zoiets als 'de waarheid' eigenlijk niet bestaat, simpelweg omdat mensen verschillend tegen dingen aan kunnen kijken en ook verschillend kunnen beleven, terwijl het om dezelfde gebeurtenis gaat waar ze bij waren.

Met zijn onderzoek wilde hij ook het onderwijs hervormen. Hij geloofde dan ook dat het leerproces een actief proces moest zijn. Leren door te doen. Veel van zijn geschriften zijn al bijna honderd jaar oud, maar nog zeer actueel. Hij ging in gesprek met veel pedagogen uit zijn tijd. Hij bouwde voort op ideeën van Jean-Jacques Rousseau, Pestalozzi en Friedrich Fröbel in West-Europa en van verwante hervormers in de Verenigde Staten. Hij vond ook dat er meer aandacht moest zijn voor de belangen en wensen van kinderen, ook omdat kinderen eigenlijk niet voor zichzelf op kunnen komen (toen zeker niet). Ook zou dat een maatschappelijk effect hebben in zijn ogen. Hij zag een groep en klas als de maatschappij in het klein, waarbij lezen, schrijven en rekenen ook niet op zichzelf staan, maar in dienst staan van de praktijk. Ook vond hij dat er meer aandacht moest zijn voor de natuur en de kunst. Hierdoor zou er een betere wisselwerking ontstaan tussen praktijk en theorie en het oplossend vermogen van kinderen. Ook vond hij dat het onderwijs niet alleen moest draaien om het curriculum (datgene wat een kind geacht wordt te moeten leren), maar juist ook om het kind zelf.

Ook zijn benadering van het begrip democratie drukte hij uit in twee punten:

1. De mate waarin de gedeelde belangen in een samenlevingsvorm talrijk en gevarieerd zijn.
2. De mate van vrijheid van de interacties tussen de verschillende groepen in een samenlevingsvorm.

Hiermee zag hij dat er altijd een zekere 'strijd' is tussen dat wat het individu wil en dat wat wel of niet door de maatschappij (groep) wordt geaccepteerd. Dit wordt dualisme genoemd, iets wat je ook bij de ontwikkeling van een kind een sterke rol speelt. Iets wat je ook terug ziet in een vak als burgerschap.