Jötunheim

Louis Huard - Reus Skrymir en Thor

Jotunheim, Jötenheim of Udgård is de thuisbasis van de Jots (reuzen) in de Noordse mythologie, genoemd in de kwatrijnen van de Poëtische Edda in de Völuspá (Vølven's voorspelling), Skirnismål en Trymskvida, en door sommige skalds.

Jotunheim is ook de thuisbasis van Wichtels (soort kabouters), die niet noodzakelijkerwijs reuzen zijn, en wordt gescheiden van Asgard en Midgard door beken en een ijzeren bos. Jotunheim is een van de negen werelden van de Yggdrasill.

In vroege bronnen ligt Jotunheim in het oosten, terwijl het in latere bronnen geleidelijk naar het noorden trok in overeenstemming met het veranderde wereldbeeld van mensen. Men denkt dan ook dat Jotunheim een koud gebied was. In de Proza Edda van Snorri Sturluson staat een verhaal dat gaat over een periode waarin ijsvorming optrad. Welke ijstijd hiermee bedoeld wordt is onduidelijk.

Loki wordt beschouwd als een van de Æsir, hoewel hij in Jotunheim werd geboren en zijn vader de reus Fårbaute was. Maar overgrootvader Odin vermengde bloed met Loki, en daarom werden zij pleegbroers.

Eerst bewoonden de reuzen de Vigrid vlakte, waar ook Ymir en de eerste goden geboren waren. Odin en zijn broers Vili en Vé offerden Ymir om er de werelden mee te maken. Het verhaal van Ymir behoort tot de zondvloed verhalen.

Alle Vorstreuzen, op twee na, verdronken in Ymirs bloed. Bergelmir (zoon van Thrudgelmir, kleinzoon van Ymir) en zijn vrouw konden tijdig in een holle boomstronk kruipen om die als boot te gebruiken. Bergelmir voer toen met zijn vrouw naar een plaats die Jotunheim zou gaan heten. Daar stegen zij uit en brachten een nieuw jonger geslacht voort van Vorstreuzen. Zo werd Bergelmir de oervader van een nieuwe generatie reuzen, de Jotun. Dit nageslacht had een diepe haat tegen de Æsir.

Om te voorkomen dat Thursen en Jotun de mensen- en godenwereld zouden lastigvallen of zelfs zou overnemen, bouwden de goden een wal rondom Midgard en Asgard die van Ymirs wenkbrauwen werd gemaakt. Zo scheidden zij de wereldboom Yggdrasil van Jotunheim (met aan het verre uiteinde de reuzenburcht Útgard). Toch zou het tot een woedeaanval van de reuzen komen. Dit wordt de Ragnarok genoemd.

Trivia

Het berggebied Jotunheimen in Noorwegen is vernoemd naar het mythologische Jotunheim. De naam van de Jotunheim-vallei op Antarctica is ook afgeleid van Jötunheim.