Federaal Parlement van België
Zie ook Bestuurlijke indeling van België
Het Federaal Parlement van België, het Federaal Parlement of het Belgische Parlement is het parlement van België. Het bestaat uit twee kamers: de Kamer van Volksvertegenwoordigers (bestaande uit 150 zetels) en de Senaat (bestaande uit 60 zetels).
Het is de volksvertegenwoordiging van het hoogste bestuursniveau. Het parlement maakte federale wetten en controleert de federale regering. Naast het Federaal Parlement hebben de Belgische gewesten en gemeenschappen hun eigen parlement (en regering). Hierdoor is het Federaal Parlement niet het enige parlement in het land. Beide kamers van het Federaal Parlement zetelen in het Paleis der Natie in Brussel.
Het Federaal Parlement is te vergelijken met de Nederlandse Staten-Generaal.
De twee kamers
Het Federaal Parlement bestaat uit twee kamers. Het is dus een tweekamerstelsel.
Kamer van Volksvertegenwoordigers
Zie Kamer van Volksvertegenwoordigers voor het hoofdartikel over dit onderwerp.De grootste kamer van het Federaal Parlement is de Kamer van Volksvertegenwoordiger, ook wel bekend als de Kamer. De Kamer bestaat uit 150 zetels die Volksvertegenwoordigers worden genoemd. De Kamer is betrokken bij:
- Het maken van en stemmen over (federale) wetgeving.
- Het controleren van de federale regering.
- Het vormen van een federale regering (vaak na verkiezingen).
- Enkele kleinere zaken, zoals benoemingen voor het Rekenhof.
Normaal gesproken wordt de Kamer om de vijf jaar gekozen tijdens de Belgische federale verkiezingen. Toch kan het voorkomen dat de Kamer wordt ontbonden en vervroegde verkiezingen worden uitgeschreven. Dit gebeurt als een regering is gevallen en geen nieuwe regering gevormd kan worden.
De Kamer van Volksvertegenwoordigers is vergelijkbaar met de Nederlandse Tweede Kamer.
Senaat
Zie Senaat (België) voor het hoofdartikel over dit onderwerp.
De andere kamer is de Senaat. Deze bestaat uit 60 leden die senatoren genoemd worden. Er bestaat twee soorten senatoren: deelstaatsenatoren en gecoöpteerde senatoren. De 50 deelstaatssenatoren worden gekozen door één van de gewestelijke of gemeenschappelijke parlementen. Vaak zijn deze senatoren ook lid van dat regionale parlement. De 10 gecoöpteerde senatoren worden vervolgens gekozen door deelstaatsenatoren op basis van de uitslag van de Belgische federale verkiezingen.
De Senaat heeft minder macht en bevoegdheden dan de Kamer. De Senaat is betrokken bij de volgende taken:
- Het maken van en stemmen over (federale) wetgeving. Toch hoeft niet iedere wet ook door de Senaat worden goedgekeurd.
- Het stellen van schriftelijke vragen aan de federale regering.
- Het oplossen van conflicten tussen de federale overheid en de gewesten/gemeenschappen.
- Enkele kleinere zaken, zoals benoemingen voor het Grondwettelijk Hof.
De Senaat is vergelijkbaar met de Nederlandse Eerste Kamer.
Wetgevingsproces
België heeft twee kamers. Toch zijn de beide kamers niet altijd bij het wetgevingsproces betrokken. Er zijn namelijk gevallen waarin een wet alleen door de Kamer moet worden aangenomen en niet door de Senaat.
Wetsontwerpen kunnen in drie categorieën verdeeld worden:
- Unicamerale wetsontwerpen: Deze wetten worden enkel door de Kamer behandeld. Zodra de Kamer de wet aanneemt, gaat deze direct naar de koning. De Senaat behandelt deze wetten niet en stemt hier ook niet over.
- Optionele bicamerale wetsontwerpen: Deze wetten worden sowieso door de Kamer behandeld. Nadat de Kamer het wetsontwerp heeft goedgekeurd, heeft de Senaat de mogelijkheid om deze wet te behandelen. De Senaat hoeft dit niet te doen, maar mag dit wel. Dit wordt het evocatierecht genoemd.
- Verplichte bicamerale wetsontwerpen: Deze wetten moeten door beide kamers worden behandeld en goedgekeurd. Dit gaat om grondwetswijzigingen, wetten over taalgemeenschappen, staatsinrichting en politieke partijen en wetten over de kamers zelf.
Verenigde Kamers
In uitzonderlijke gevallen vergaderen de Kamer en de Senaat samen in één vergadering. Dit wordt Verenigde Kamers genoemd. De laatste keer dat dit gebeurde was in 2013 toen koning Filip beëdigd werd.
Verenigde Kamers komt voor in de volgende gevallen:
- De beëdiging van een koning(in).
- De verklaring dat een koning een koning niet meer in staat is om te regeren.
- De verkiezingen van een regent.
- De eedaflegging van een regent.
- De troon is onbezet en er moet een nieuwe dynastie gekozen worden.
Daarnaast kan het in zeer uitzonderlijke gevallen gebeuren die niet in de grondwet vermeld staan.
In België bestaat een jaarlijkse State of the Union, waarin de regering zijn plannen voor het volgende jaar bekend maakt. Deze speech wordt enkel gehouden voor de Kamer en vind enkel plaats als er een regering is.
Het gebouw
Het gebouw van het Federaal Parlement heet het Paleis der Natie en ligt aan de Wetstraat in Brussel. Toen België nog onderdeel was van de Oostenrijkse Nederlanden werd het Paleis der Natie gebouwd. In 1779 werd de eerste steen gelegd. Het Paleis der Natie was toen bedoeld voor de Raad van Brabant. Dit was het bestuur van Hertogdom Brabant.
In de Franse Tijd zaten er een aantal rechtbanken in het paleis. In de tijd van het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden zat de Staten-Generaal van het Koninkrijk der Nederlanden het ene jaar in het Paleis der Natie en het andere jaar in het Binnenhof in Den Haag. Toen de Belgische Revolutie uitbrak zaten het Voorlopig Bewind en het Nationaal Congres in het Paleis der Natie, de voorlopers van de regering en het Federaal Parlement. Sinds 1831 zit het Federaal Parlement in het gebouw.