Nederlandse gemeenteraadsverkiezingen 2018
| Gemeenteraadsverkiezingen 2018 | |
|---|---|
← 2014 |
2022 → |
| Land |  Nederland
|
| Datum | 21 maart 2018 |
| Uitslag | |
| Kiesgerechtigd | 12.461.540 personen |
| Opgekomen | 6.849.788 personen |
| Opkomst | 54,97%
|
| Parlement | Gemeenteraad |
| Te verdelen | 7.991 zetels |
 |
Lokale en provinciale partijen 28,75% |
.svg){kind=logo} |
Volkspartij voor Vrijheid en Democratie 13,50% |
 |
910.441 stemmen 13,41% |
de volledige resultaten staan verder in dit artikel. | |
| Impressie | |
 | |
Portaal  Politiek
| |
De Nederlandse gemeenteraadsverkiezingen 2018 waren de verkiezingen voor de gemeenteraad in bijna alle gemeenten in Nederland. Ze vonden plaats op 21 maart 2018 in 335 gemeenten. In sommige gemeenten waren er geen gemeenteraadsverkiezingen, omdat zij kort daarvoor betrokken waren geweest bij een gemeentelijke herindeling. Voor zo'n herindeling vinden in de betrokken gemeenten al verkiezingen plaats voor de nieuwe gemeenteraad. Ook in de bijzondere gemeenten Bonaire, Sint Eustatius en Saba waren er geen verkiezingen. Op 20 maart 2019 vonden hier de Eilandsraadverkiezingen 2019 plaats, tegelijkertijd met de Provinciale Statenverkiezingen 2019.
Verkiezingsuitslag
Bijna 55% van de stemgerechtigden hebben gestemd tijdens de gemeenteraadsverkiezingen in hun gemeente. Dit zijn zo'n 6,8 miljoen personen. Dit houd ook in dat 5,6 miljoen mensen niet zijn komen opdagen, terwijl ze wel mochten stemmen. Van de geleverde stemmen was bijna iedere stem geldig. Slechts 26.000 stemmen vielen af, doordat ze ongeldig waren. Grotere gemeenten hebben meer zetels in de gemeenteraad dan kleine gemeenten. Toch zijn sommige gemeenteraden groter in het aantal zetels dan ze eigenlijk naar verhouding zouden moeten zijn. Dit komt omdat een gemeenteraad minimaal 9 zetels moet hebben, waardoor gemeenteraden die eigenlijk kleiner zouden moeten zijn toch extra groot zijn. Het toevoegen van meer zetels aan de gemeenteraden van grotere gemeenten, zou juist leiden tot hele grote gemeenteraden in die gemeenten. Door deze verschillen in het aantal inwoners per zetel, kan het voorkomen dat een partij met minder stemmen landelijk gezien meer zetels krijgt. Dat is niet per se oneerlijk, aangezien gemeenteraden nooit allemaal bij elkaar komen om te stemmen. Kleine gemeenten hebben dus niet meer invloed dan grote gemeenten.
Doordat er deze verkiezingen minder zetels te verdelen waren dan vorige verkiezingen, kan het voorkomen dat een partij die meer stemmen gehad heeft toch minder zetels kreeg. Dit gebeurt dan omdat dan het percentage kiezers met minder procentpunten is gegroeid dan de verandering van het aantal zetels in procentpunten.
% = Percentage van het totaal aantal stemmen
◉ = Aantal zetels
| Partij | 2014 | 2018 | Verschil | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| % | ◉ | % | ◉ | % | ◉ | |||
| lokale en provinciale partijen | 28,16% | 2.651 | 28,75% | 2.633 | +0,59% | -16 | ||
| Volkspartij voor Vrijheid en Democratie | VVD | 12,21% | 1.098 | 13,50% | 1.131 | +1,29% | +33 | |
| Christen-Democratisch Appèl | CDA | 14,43% | 1.498 | 13,41% | 1.293 | -1,02% | -205 | |
| GroenLinks | GL | 5,38% | 354 | 8,87% | 527 | +3,49% | +173 | |
| Democraten 66 | D66 | 12,06% | 825 | 9,18% | 602 | -2,88% | -223 | |
| Partij van de Arbeid | PvdA | 10,25% | 799 | 7,52% | 549 | -2,73% | -250 | |
| ChristenUnie | CU | 4,06% | 359 | 3,83% | 303 | -0,23% | -56 | |
| Socialistische Partij | SP | 6,60% | 440 | 4,44% | 285 | -2,20% | -155 | |
| Staatkundig Gereformeerde Partij | SGP | 1,96% | 205 | 1,90% | 173 | -0,06% | -32 | |
| progressieve lijsten | 1,34% | 161 | 1,56% | 186 | +0,22% | +25 | ||
| Partij voor de Vrijheid | PVV | 0,63% | 16 | 1,39% | 75 | +0,76% | +59 | |
| ChristenUnie-SGP | CU-SGP | 1,25% | 107 | 1,29% | 107 | +0,04% | ±0 | |
| Partij voor de Dieren | PvdD | 0,52% | 12 | 1,19% | 30 | +0,67% | +18 | |
| DENK | - | - | 1,04% | 24 | +1,04% | +24 | ||
| 50PLUS | 50+ | - | - | 0,82% | 33 | +0,82% | +33 | |
| Forum voor Democratie | FvD | - | - | 0,29% | 3 | +0,29% | +3 | |
| NIDA | - | - | 0,25% | 3 | +0,25% | +3 | ||
| Verenigde Seniorenpartij | VSP | 0,21% | 13 | 0,12% | 8 | -0,09% | -5 | |
| Algemeen Ouderenverbond | AOV | - | - | 0,11% | 9 | +0,11% | +9 | |
| Trots op Nederland | TON | 0,05% | 8 | 0,10% | 3 | +0,05% | -5 | |
| BIJ1 | - | - | 0,10% | 1 | +0,10% | +1 | ||
| Ouderen Politiek Actief | OPA | 0,42% | 14 | 0,09% | 2 | -0,33% | -12 | |
| liberale lijsten | 0,05% | 8 | 0,05% | 8 | ±0,00% | ±0 | ||
| overige partijen | 0,42% | 56 | 0,20% | 0 | -0,22% | -56 | ||
| totaal | 100,00% | 8.570 | 100,00% | 7.991 | verschil | |||
De lokale partijen waren het populairste bij de verkiezingen. Bijna 29% van alle stemmen ging naar een lokale partij. Al je alle zetels bij elkaar op telt zijn dit er 2.633. 2.611 gingen naar een lokale partij voor de gemeente, 22 hiervan naar een provinciale partij. Voor de partijen Forum voor Democratie, DENK en BIJ1 was het de eerste keer dat ze meededen aan een gemeenteraadsverkiezing.
Gemeenten zonder verkiezingen
In de volgende gemeenten vonden geen verkiezingen plaats i.v.m. herindelingen.
Dit zijn Edam-Volendam, Meierijstad, Leeuwarden, Midden-Groningen, Súdwest-Fryslân, Waadhoeke, Westerwolde, Zevenaar, Altena, Beekdaelen, Groningen, Haarlemmermeer, Het Hogeland, Hoeksche Waard, Molenlanden, Noardeast-Fryslân, Noordwijk, Vijfheerenlanden, West Betuwe en Westerkwartier.
Referendum
Tegelijkertijd met de gemeenteraadsverkiezingen kon men ook stemmen op het referendum over de Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten 2017. Dit was een raadgevend referendum. Dus het parlement en de regering hoefden zich niet aan de uitslag te houden. Men kon ook in de gemeenten waar geen verkiezingen plaatsvonden (inclusief Bonaire, Sint Eustatius en Saba) stemmen. 49% van de kiezers was tegen de wet, waarna de wet werd aangepast.