Oostenrijkse parlementsverkiezingen 2024

Oostenrijkse parlementsverkiezingen 2024
← 2019	2029 →
Land	Oostenrijk
Datum	29 september 2024
Uitslag
Kiesgerechtigd	6.346.059 personen
Opgekomen	4.929.745 personen
Opkomst	77,68%
Parlement	Nationale Raad (Oostenrijk)
Te verdelen	736 zetels
	Freiheitliche Partei Österreichs Herbert Kickl 1.408.512 stemmen 28,85% 57 zetels
	Österreichische Volkspartei Karl Nehammer 1.282.734 stemmen 26,27% 51 zetels
	Sozialdemokratische Partei Österreichs Andreas Babler 1.032.233 stemmen 21,14% 41 zetels
Hierboven staan alleen de grootste partijen; de volledige resultaten staan verder in dit artikel.
Kaart
Vorige bondskanselier ← Karl Nehammer (ÖVP)
Portaal Politiek

De Oostenrijkse parlementsverkiezingen 2024 werden gehouden op 29 september 2024. Bij de parlementsverkiezingen werden de 183 leden van de Nationale Raad gekozen. (De Nationale Raad kan worden vergeleken met de Nederlandse Tweede Kamer of de Belgische Kamer van Volksvertegenwoordigers.)

De verkiezingen werden voor het eerst in de Oostenrijkse geschiedenis geworden door de radicaal-rechtse Freiheitliche Partei Österreichs (Nederlands: 'Vrijheidspartij van Oostenrijk', afgekort FPÖ). De twee 'klassieke' regeringspartijen, dus de politieke partijen die meestal de verkiezingen winnen, eindigden op de tweede plek. Dat waren de conservatieve Österreichische Volkspartei (Nederlands: 'Oostenrijkse Volkspartij', afgekort ÖVP) en de sociaaldemocratische Sozialdemokratische Partei Österreichs (Nederlands: 'Sociaaldemocratische Partij van Oostenrijk', afgekort SPÖ).

Hoewel de FPÖ de meeste stemmen kreeg, komt de partij waarschijnlijk niet in de regering. De leiders van de ÖVP (Karl Nehammer) en de SPÖ (Andreas Babler) willen namelijk niet in een regering zitten met de FPÖ. De ÖVP zat wel tussen 1999 en 2005, en dan weer tussen 2017 en 2019 in een regering met de FPÖ, maar Nehammer vindt de partij nu 'ongeschikt' om mee te regeren. Babler van de SPÖ wil sowieso niet zitten in een regering met een radicaal-rechtse partij. De ÖVP en de SPÖ proberen daarom samen een regering te vormen, eventueel met het liberale NEOS – Das Neue Österreich und Liberales Forum (Nederlands: 'NEOS – Het Nieuwe Oostenrijkse en Liberale Forum') en/of de groene Die Grünen – Die Grüne Alternative (Nederlands: 'De Groenen – Het Groene Alternatief', afgekort GRÜNE). De ÖVP en SPÖ hebben samen slechts 92 zetels. Dat is nét genoeg voor een meerderheid.

Deelnemende partijen

Hieronder volgt een overzicht van de belangrijkste landelijke politieke partijen die meededen aan de verkiezingen. Ze staan op volgorde van het aantal stemmen dat ze bij de vorige verkiezingen in 2019 kregen.

Partij			Partijleider	Richting	Stroming	Europese fractie
		Österreichische Volkspartei Oostenrijkse Volkspartij (ÖVP)	Karl Nehammer	Centrumrechts tot rechts	Conservatisme Economisch liberalisme Europeanisme	EVP
		Sozialdemokratische Partei Österreichs Sociaaldemocratische Partij van Oostenrijk (SPÖ)	Andreas Babler	Centrumlinks	Sociaaldemocratie Progressivisme Europeanisme	S&D
		Freiheitliche Partei Österreichs Vrijheidspartij van Oosterijk (FPÖ)	Herbert Kickl	Radicaal-rechts	Nationaalconservatisme Rechts-populisme Harde euroscepsis	Patriotten
		Die Grünen – Die Grüne Alternative De Groenen – Het Groene Alternatrief (GRÜNE)	Werner Kogler	Centrumlinks tot links	Groene politiek Progressivisme Europeanisme	Groenen/EVA
		NEOS – Das Neue Österreich und Liberales Forum NEOS – Het Nieuwe Oostenrijkse en Liberale Forum (NEOS)	Beate Meinl-Reisinger	Centrum	Liberalisme Economisch liberalisme Europeanisme	RE
		Kommunistische Partei Österreichs/Junge Linke Communistische Partij van Oostenrijk/Jong Links (KPÖ+)	Tobias Schweiger	Links tot radicaal-links	Communisme Democratisch socialisme Eurocommunisme	Links

Achtergrond

De leden van de Nationale Raad worden op drie manieren gekozen. Een deel van de leden kan in het hele land worden gekozen, een deel van de leden in de deelstaten en een deel van de leden alleen in lokale districten. Het aantal zetels dat elke deelstaat of elk district heeft, wordt bepaald aan de hand van het aantal mensen dat daar woont. Hoe meer mensen er wonen in een deelstaat of een district, hoe meer zetels er te winnen zijn.

Een politieke partij krijgt in dit systeem altijd zetels als ze in een lokaal district wint. Politieke partijen die daar niet direct winnen, krijgen alsnog zetels als ze landelijk meer dan vier procent van de stemmen krijgen.

De leden van de Nationale Raad voeren hun werk niet in hun eentje uit, maar horen bij een partij waarvan zij vinden dat die het beste bij hen past. De winnaar van de parlementsverkiezingen mag samen met andere politieke partijen een regering vormen. Hierbij probeert de grootste partij om uiteindelijk minimaal 92 leden – een meerderheid – te krijgen, zodat de uiteindelijke regering haar plannen makkelijk door de Nationale Raad kan laten goedkeuren.

Verkiezingsuitslag

57	51	41	18	16
FPÖ	ÖVP	SPÖ	NEOS	GRÜNE

= Meer dan de helft (92/183) van de zetels
% = Percentage van het totaal aantal stemmen
◉ = Aantal zetels

Zetelverdeling Nationale Raad na de verkiezingen

Partij			Partijleider	2021		2023		Verschil
				%	◉	%	◉	%	◉
	Freiheitliche Partei Österreichs	FPÖ	Herbert Kickl	16,17%	31	28,85%	57	+12,68%	+26
	Österreichische Volkspartei	ÖVP	Karl Nehammer	37,46%	71	26,27%	51	-11,19%	-20
	Sozialdemokratische Partei Österreichs	SPÖ	Andreas Babler	21,18%	40	21,14%	41	-0,04%	+1
	NEOS – Das Neue Österreich und Liberales Forum	NEOS	Beate Meinl-Reisinger	8,10%	15	9,14%	18	+1,04%	+3
	Die Grünen – Die Grüne Alternative	GRÜNE	Werner Kogler	13,90%	26	8,24%	16	-5,66%	-10
	Kommunistische Partei Österreichs/Junge Linke	KPÖ+	Tobias Schweiger	0,69%	0	2,39%	0	+1,70%	0
	overige partijen			2,50%	0	3,97%	0	+1,47%	0
totaal				100,00%	183	100,00%	183

Galerij

• Verkiezingskaarten
• 

  Uitslag per deelstaat

• 

  Uitslag per lokaal district

• 

  Uitslag per gemeente
  Gleichstand betekent 'gelijke stand', dus dat twee of meer partijen ongeveer evenveel stemmen kregen in een gemeente.

Lees verder

• Staatsstructuur en kiesstelsel van Oostenrijk (ProDemos)