Sozialdemokratische Partei Österreichs
| Sozialdemokratische Partei Österreichs (SPO) Sociaaldemocratische Partij van Oostenrijk | |
|
| |
|---|---|
| Oprichting | 1 januari 1889 (als SDAPÖ) 1945 (als SPÖ) |
| Actief in |  Oostenrijk
|
| Richting | Centrumlinks |
| Stroming | Sociaaldemocratie Progressivisme Europeanisme |
| Oprichter(s) | Victor Adler |
| Partijleider | Andreas Babler |
| Partijvoorzitter | Klaus Seltenheim & Sandra Breiteneder |
| Fractievoorzitters | |
| - Nationale Raad | Andreas Babler |
| - Europees Parlement | Andreas Schieder |
| Zetels | |
| - Bondsraad | 18 van de 60 |
| - Nationale Raad | 41 van de 183 |
| - Gouverneurs | 3 van de 9 |
| - Deelstaatregeringen | 5 van de 9 |
| - Deelstaatparlementen | 132 van de 440 |
| - Europees Parlement | 5 van de 19 |
| Overig | |
| Wetenschappelijk bureau | Bund sozialdemokratischer AkademikerInnen, Intellektueller und KünstlerInnen (BSA) |
| Partijblad | Die Zukunft (tijdschrift) |
| Partijlied | Lied der Arbeit (Lied van de Arbeid) |
| Jongerenorganisatie | Verband Sozialistischer Mittelschüler (VSM, middelbare scholieren) |
| Studentenorganisatie | Verband Sozialistischer Student_innen in Österreich (VSStÖ) Aktion kritischer Schüler_innen (AKS) |
| Vrouwenbeweging | SPÖ Frauen |
| Lhbt-vleugel | Sozialdemokratischen LGBTIQ-Organisation in Österreich (SoHo) |
| Europese fractie | Progressieve Alliantie van Socialisten en Democraten |
| Internationale organisatie | Progressieve Alliantie |
| Voorgaande partij(en) | SDAPÖ |
Portaal  Politiek
| |
De Sozialdemokratische Partei Österreichs (Nederlands: 'Sociaaldemocratische Partij van Oostenrijk'), afgekort SPÖ, is een politieke partij in Oostenrijk. De partij was samen met de Österreichische Volkspartei (Nederlands: 'Oostenrijkse Volkspartij', afgekort ÖVP) een van de twee traditioneel grootste partijen van het land. Bij de verkiezingen van 2024 won echter de radicaal-rechtse Freiheitliche Partei Österreichs (Nederlands: 'Vrijheidspartij van Oostenrijk', afgekort FPÖ).
De SPÖ is een sociaaldemocratische partij. Dat betekent dat ze opkomt voor gelijkheid, bijvoorbeeld door hogere belastingen voor de rijkeren.
Geschiedenis
De SPÖ werd in 1889 opgericht als de Sozialdemokratische Arbeiterpartei Österreichs (Nederlands: Sociaaldemocratische Arbeiderspartij van Oostenrijk, afgekort SDAPÖ) en is daarmee de oudste nog bestaande politieke partij in Oostenrijk. In de negentiende eeuw bestonden er in Oostenrijk veel partijen die hetzelfde wilden als de SPÖ. In 1889 gingen deze samen in de SDAPÖ. De SDAPÖ was een grote partij in Oostenrijk-Hongarije. De eerste partijvoorzitter was Viktor Adler, een socialist.
In 1932 kwam Engelbert Dollfuss aan de macht. Hij was een lid van de Christelijk-Sociale Partij en fel tegen de SDAPÖ. In 1934 verbood hij de SDAPÖ en maakte van Oostenrijk en eenpartijstaat. Er kwam een heftige burgeroorlog tussen de sociaaldemocraten van de SDAPÖ en de regeringstroepen. De regering won.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog vormden de sociaaldemocraten verzet tegen de Duitsers. Op 14 april 1945 werd de SDAPÖ onder de naam Sozialistische Partei Österreichs (SPÖ) heropgericht. In de jaren vijftig en de jaren zestig was de SPÖ - net als andere sociaaldemocratische partijen in West- en Midden-Europa - een typische Westerse partij. Van 1970 tot 1999 was de SPÖ de grootste partij van Oostenrijk. De partij zat in die jaren meestal in de regering met de ÖVP, maar drie keer haalde de partij een meerderheid van de stemmen. Daardoor konden ze in hun eentje besturen.
In 1991 veranderde Franz Vranitzky, die toen de partijleider was van de SPÖ, de naam in de naam die de partij nu heeft. Vranitzky vond 'sociaaldemocratisch' moderner klinken dan 'socialistisch'.
De partij had tussen 1889 en 2010 eigen kranten waarmee ze het geluid van de partij kon laten horen. Zeker in de tweede helft van de twintigste eeuw en in de eenentwintigste eeuw werden die steeds onafhankelijker. In 2010 verkocht de SPÖ haar laatste krant. De partij geeft nog wel een eigen tijdschrift uit. Dat tijdschrift heet Die Zukunft (Nederlands: 'De Toekomst').
Tot 2006 had de SPÖ een eigen bank voor werknemers en vakbonden. De partij verkocht die bank echter, nadat in een schandaal bekend werd dat de SPÖ en vakbonden de bank ook gebruikten om hun eigen schulden af te betalen tegen heel lage rentes. Op deze manier kreeg de partij als vereniging (verenigingen mogen geen winst maken) toch extra geld. Dat mocht niet volgens de Oostenrijkse wet.
De laatste bondskanselier van Oostenrijk van de SPÖ was Werner Faymann. In totaal waren acht bondskanseliers lid van de SPÖ.
Ideologie
Een ideologie is een verzameling van ideeën over hoe de samenleving gevormd moet worden (welke regels er zouden moeten zijn en hoe de rangorde aan de hand van die regels bepaald wordt) en aan de hand van welke waarden en normen ze moet functioneren (wie welke taken krijgt en hoe deze taken uitgevoerd moeten worden).
De SPÖ is een sociaaldemocratische partij. Dat betekent dat de partij het kapitalisme niet volledig afwijst, maar wel vindt dat de overheid moet ingrijpen in de economie om de welvaart eerlijk te verdelen. De partij komt op voor de rechten van werknemers en is een groot voorstander van vakbonden.
Daarnaast vindt de partij dat mensen met een hoog inkomen en veel geld meer belasting moeten betalen, en dat de overheid dat geld moet gebruiken om arme mensen en mensen met een laag inkomen te helpen. Verder vindt de partij het belangrijk dat immigranten (nieuwe mensen die naar Oostenrijk komen) goed integreren.
De partij is ten slotte een voorstander van de Europese Unie (EU) (maar tegen één Europees leger) en komt op voor de rechten van vrouwen en lhbt'ers.
Politiek gezien is de partij links van het midden.
Organisatie
De SPÖ heeft geen eigen bank en kranten meer, maar nog wel een politieke jongerenorganisatie, een organisatie voor vrouwen, een studentenorganisatie, een organisatie voor middelbare scholieren, een organisatie voor lhbt'ers, een eigen organisatie voor automobilisten, mensen met een motorfiets en fietsers.
Daarnaast heeft de partij een eigen organisatie voor mensen die met pensioen zijn gegaan (gepensioneerden), een organisatie voor huurders, een organisatie voor de kunsten, een organisatie voor onderwijzers.
Ten slotte heeft de SPÖ een eigen organisatie voor ouders en opvoeders, een organisatie voor boeren en een organisatie voor vissers.
Galerij
De partijvlag van de SPÖ. De drie pijlen staan voor antifascisme, antikapitalisme en antiklerikalisme.
SPÖ-leden houden de partijvlag vast op de Dag van de Arbeid.
VSStÖ-studenten houden op de Dag van de Arbeid een rode vlag vast met daarop een roos. De roos is een ander symbool van de sociaaldemocratie.
.jpg)
.jpg)