Schandaal

Een schandaal betekent dat de reputatie (het imago) van iets of iemand beschadigt raakt door een beschuldiging. Schandalen kunnen voorkomen bij personen, maar ook bij bedrijven, instituten en andere organisaties. Bij een schandaal heeft een persoon of organisatie (mogelijk) iets ongepast gedaan. Het kan gaan om een misdaad, maar ook iets wat niet moreel is of wat de samenleving niet goed vindt. Deze actie is niet altijd strafbaar.

De beschuldiging hoeft niet waar te zijn om een schandaal te veroorzaken. Het kan voorkomen dat iets of iemand vals beschuldigd wordt. Ook kan de beschuldiging slechts deels waar zijn. Een schandaal zorgt ervoor dat de reputatie van een persoon of organisatie beschadigd of "besmet" raakt. Hierdoor kijken anderen anders naar de persoon of organisatie.

Bekendmaking

De beschuldigingen ontstaan vaak al eerder dan dat zij bekend worden gemaakt. De bekendmaking van de beschuldigingen kan op verschillende manieren gebeuren. Vaak gebeurt dit via de media, waardoor ineens heel veel mensen het weten. Bij een beschuldiging kan een klokkenluider actief zijn. Dit is iemand die misstanden bij een organisatie meldt. Ook kan er een tipgever zijn, een journalist of een hacker die deze beschuldigingen onderzoekt.

Tegenwoordig kunnen de betrokkenen ook zelf de beschuldigingen bekendmaken via sociale media. Dit gebeurt vooral de betrokkene een groot platform heeft (oftewel veel volgers). Ook kunnen ze iemand benaderen met veel volgers.

Er kunnen allerlei redenen zijn waarom de beschuldigingen bekend worden gemaakt. Iemand kan rechtvaardigheid willen voor zijn/haar situatie of juist andere slachtoffers voorkomen. Ook kunnen andere gevoelens een rol spelen, zoals wraak of sensatie. Daarnaast kan een persoon het gebruiken voor chantage, oftewel te krijgen van geld of andere voordelen.

Gevolgen

Schandalen kunnen verschillende gevolgen hebben. De reputatie van de beschuldigde kan worden beschadigd of besmet. Hierdoor kunnen de volgende dingen gebeuren:

• Andere (bekende) mensen willen niet meer met hem of haar omgaan. Hierdoor kan de beschuldigde ook vrienden of zakenpartners verliezen.
• De beschuldigde kan inkomsten verliezen, aangezien hij/zij minder kansen krijgt. Zo kunnen concerten worden afgelast of kan iemand minder rollen aangeboden krijgen. Bij organisaties kan dit tot minder klanten leiden.
• De carrière van de beschuldigde kan eindigen. Dit gebeurt als er grote beschuldigingen zijn met veel bewijzen.
• De beschuldigde moet zich (tijdelijk) terugtrekken uit het openbaar leven.

Overigens hoeft dit niet altijd het geval te zijn. Er zijn ook schandalen die geen of weinig gevolgen hebben.

Voorbeelden

Hieronder vindt je enkele voorbeelden van schandalen:

• Watergateschandaal: De Amerikaanse president Richard Nixon gebruikte illegale methodes om de presidentsverkiezingen van 1972 te winnen, waardoor hij een tweede termijn kreeg. Hij gaf bijvoorbeeld de opdracht om in te breken in het Watergate-gebouw (het hoofdkantoor van de Democratische Partij) om gevoelige informatie over zijn tegenstander in te winnen. Hierdoor wist hij de verkiezingen te beïnvloeden. Het schandaal kwam kort na de start van zijn tweede termijn uit. In 1974 moest Nixon aftreden als president, aangezien zijn positie onhoudbaar geworden was. Hoewel Nixon nooit werd bestraft, was zijn imago verwoest.
• Toeslagenschandaal: Tussen 2004 en 2019 werden veel Nederlandse ouders onterecht als fraudeur aangewezen. Volgens de Belastingdienst hadden zij (kleine) fouten gemaakt bij het ontvangen van kinderopvangtoeslag. Hierdoor moesten zij het gehele bedrag in één keer terugbetalen, kregen diepe schulden of hun kinderen werden zelfs uit huis geplaatst. Later bleek dat de politiek enkele fouten gemaakt had, zoals een te streng fraudebeleid. Het schandaal leidde tot het aftreden van kabinet-Rutte III en het einde van de politieke carrière van verschillende politici.
• Rond 1990 was de Frans-Duitse popband Milli Vanilli enorm populair. Dit succes stopte echter toen bekend werd dat de band niet zelf zong, maar playbackte (oftewel deed alsof ze zelf zongen, terwijl ze dit niet deden). Dit was het einde van de populariteit en in 1991 ging de band uit elkaar. Ze moesten hun tour afzeggen en hun Grammy Award teruggeven.