Italiaans

Werk in uitvoering! Aan dit artikel wordt de komende uren of dagen nog gewerkt. Belangrijk: Laat dit sjabloon niet langer staan dan nodig is, anders ontmoedig je anderen om het artikel te verbeteren. De maximale houdbaarheid van dit sjabloon is twee weken na de laatste bewerking aan het artikel. Kijk in de geschiedenis of je het artikel kunt bewerken zonder een bewerkingsconflict te veroorzaken.

Dit artikel is nog niet af.

Het Italiaans (Italiano) is een taal. De taal Italiaans is een lid van de Romaanse taalgroep. Het Italiaans wordt gesproken door ongeveer 57 miljoen mensen in Italië, in verschillende dialecten. De huidige Italiaanse standaardtaal stamt onmiddellijk af van het Florentijns, het dialect van Florence. Sommige van de andere dialecten verschillen sterk van het standaard-Italiaans. Het aantal sprekers van het standaard-Italiaans in Italië bedraagt ongeveer 30 miljoen. Wereldwijd zijn er in totaal ongeveer 63 miljoen mensen die de taal beheersen. Het Italiaans wordt vaak verward met het Spaans, want het lijkt sterk op elkaar.

De Taal

Alfabet

Hieronder de letters van het Italiaanse alfabet met de uitspraak:

A: aa	B: bie	C: tsjie
D: die	E: ee	F: effe
G: dzjie	H: acca	I: ie
J: ie loenga	K: la kappa	L: elle
M: emme	N: enne	O: oo
P: pie	Q: koe	R: erre
S: esse	T: tie	U: oe
V: woe	W: doppia woe	X: ieks
Y: i greeka of iepsielon	Z: la dzèta

Je moet weten dat het Italiaanse alfabet eigenlijk uit 21 letters bestaat. De J, de K, de W, de X en de Y worden namelijk niet gebruikt in Italiaanse woorden. Toch worden ze wel gebruikt in leenwoorden uit het Grieks en het Engels, waardoor ze wel in bovenstaande lijst zijn opgenomen.

Dialecten en verspreiding

Het huidige Italiaans is eigenlijk het Italiaans dat men rond Florence spreekt. De Italiaanse schrijver Dante Alighieri, bekend van De Goddelijke Komedie, schreef zijn boeken is het Toscaans. Hier is later de Italiaanse standaardtaal van afgeleid. Alle Italiaanse dialecten zijn afgeleid van het Latijn. Wonderbaarlijk genoeg lijken de dialecten die op de eilanden gesproken worden ook veel op de dialecten die op het vasteland gesproken worden. Hieronder volgt een opsomming van een aantal Italiaanse dialecten:

• Bolognees
• Friulisch
• Ligurisch
• Lombardisch
• Modenees
• Napolitaans
• Piemontees
• Romanesco
• Sardijns
• Sicilicaans
• Venetiaans

Het Italiaans is niet echt een wereldtaal. De taal heeft in vier landen een officiële status. De meeste sprekers wonen in Italië zelf. In de Zwitserse kantons Ticino en Graubünden is Italiaans ook een officiële taal. Ook in het de minilandjes San Marino en Vaticaanstad wordt Italiaans gesproken. Daarnaast is Italiaans ook nog erkend als minderheidstaal in Slovenië en Kroatië. Hier spreken voornamelijk de ouderen nog Italiaans. In Frankrijk spreekt men op Corsica en rond Nice voornamelijk Italiaans, ook al is dit ook een minderheid. Net als op Malta en in Monaco. Ook in de voormalige Italiaanse koloniën is een Italiaanstalige minderheid. Veel immigranten hebben de taal ook meegenomen naar de Verenigde Staten, Canada, Australië, België, Argentinië en Duitsland.

Basis-Italiaans

Cijfers tot 10

Cijfer	Cijfer in het Italiaans geschreven	Uitspraak
1	uno	oeno
2	due	doeë
3	tre	tre
4	quattro	kuatroo
5	cinque	tchinkuwe
6	sei	seij
7	sette	sete
8	otto	oto
9	nove	nove
10	dieci	diëtchi

Italiaanse woorden in het Nederlands

Hieronder staat een lijstje met woorden uit het Italiaans die in het Nederlands zijn overgenomen:

• A capella, bepaalde zangtechniek
• Ballerina, een vrouw die aan ballet doet
• Bank, een bedrijf voor geldzaken
• Cappuccino, een koffiesoort
• Carpaccio, een voorgerecht
• Casino, plaats waar men kan gokken
• Cello, een muziekinstrument
• Diva, een verwende, beroemde vrouw
• Espresso, een koffiesoort
• Fiasco, een mislukking

• Fresco, een muurschildering
• Lasagne, een gerecht
• Kapitaal, alle bezittingen van een bedrijf
• Kassa, plaats waar men betaald
• Krediet, ander woord voor schuld
• Mozzarella, een kaassoort
• Pasta, een gerecht
• Piano, een muziekinstrument
• Picobello, ander woord voor erg goed
• Pizza, een gerecht

• Prima, ander woord voor goed
• Prima donna, de belangrijkste zangeres in een opera
• Saldo, hoeveel geld erop een rekening staat
• Salto, bepaald kunstje
• Sonate, een muziekstuk
• Spaghetti, een gerecht
• Tiramisu, een gerecht