Appel: verschil tussen versies

Huidige versie van 8 jan 2025 om 18:46

Appel Malus domestica


Leefgebied	Oorspronkelijk (Oost-)Azië
Leefomgeving	boomgaard, siertuin
Behoort tot de	Rozenfamilie

Portaal Biologie

Zie ook Appel (doorverwijspagina) voor andere betekenissen van Appel

Een appel is een vrucht van een appelboom. De appel groeit op het noordelijk halfrond. Je hebt ook sierappels die kan je (natuurlijk) niet eten maar zijn voor de sier.

Geschiedenis

De appel werd al in 10.000 voor Chr. in Europa in het wild verzameld. In het Midden-Oosten werd de appel al geteeld rond 4000 voor Chr.

Van knop tot appel

In de winter is de boom kaal maar zitten er wel knoppen aan.
Na de winter gaan de knoppen open en komen er blaadjes aan.
Tussen de blaadjes komen op een dag knoppen op de takken.
Daarna gaan de knoppen open en komen er witte en roze bloemen uit. Maar als het vriest bevriezen de bloemen en komen er minder appels aan de boom.
Als de bloemen zijn uitgebloeid komen op die plaatsen (eerst) kleine appeltjes.
De appels groeien nou de hele zomer lang. Aan het einde van de zomer worden ze geplukt. Als je de appels niet op tijd plukt vallen de appels (dat zijn dan rijpe appels) op de grond. Daar wordt dan (meestal) appelmoes van gemaakt. Maar in het wild rapen mensen die appels niet op. In de appel zit het klokhuis met zaadjes voor een nieuwe appelboom. Daar groeit dan een nieuwe appelboom.

Appelbloesem

Iedere bloem heeft 5 bloemblaadjes en in het midden staat een kransje meeldraden. Boven aan elk meel-draad zit een geel propje stuifmeel. Als de zon schijnt komen er bijen op zoek naar het zoete sap in de bloem. Tegelijk nemen ze stuifmeel uit de bloem mee. Op hun poten of zomaar ergens aan hun lijf. Zo brengen ze stuifmeel van de ene appelbloem op de ander. Als er geen bijen waren dan hadden we dus geen appels. Als de appelbloesem bestuift is dan vallen de bladeren uit en de meeldraden verdrogen.

De boomgaard

De fruitteler teelt (plant en oogst) zijn appels in zijn boomgaard in lange rijen. De takken van de bomen worden uit elkaar gebogen en met touwtjes vastgezet (opbinden). Hierdoor kan er meer zonlicht tussen de appels komen en worden ze groter en lekkerder. De plukkers leggen de appels in grote, koele kisten. Daar kan het fruit maandenlang vers worden gehouden. Daarna worden de appels gewassen en dan worden ze gesorteerd op grote en zorgvuldig verpakt in dozen. Nu kunnen de appels naar de veiling. Hier kopen de winkeliers hun appels voor in de winkel. De appels in de koelcel kunnen maanden lang vers worden gehouden en dus die gebruiken ze voor in de winter.

Soorten appels

Elstar, een grote goudgele appel
Golden Delicious, een lichtgroene stevige appel
Goudrenet, een groengele en sappige appel (wordt meestal gebruikt in appeltaarten)
Granny Smith, een groene en zure appel
Fuij, een harde en zure appel
Jonagold

Galerij

Een pink lady
Zure groene appels. Basis van appelsap
Een jonagold

Je kunt verschillende rassen krijgen door ze te enten. Enten betekent dat je twee verschillende soorten aan elkaar vast bindt zodat ze samen groeien. Zo komen de goede eigenschappen van een soort bij de goede eigenschappen van een andere soort. Zo krijg je dus een nieuw ras. Er zijn nu ongeveer 5000 rassen.

Weetjes

In de herfst zitten er littekens op de boom waar de blaadjes hebben gezeten.
Appelbomen worden laag gehouden omdat het dan makkelijk is de appels van de boom te plukken.
De appel speelt een giftige rol in het sprookje Sneeuwwitje en de zeven dwergen. De appel is ook het symbool van het sprookje Sneeuwwitje en de zeven dwergen. Omdat het symbool van het sprookje Sneeuwwitje en de Zevendwergen een appel is, wordt er soms voor de grap een appel als een giftige vrucht geassocieerd.
De appel speelt ook een belangrijke rol in het scheppingsverhaal in de bijbel, waarbij de slang Eva verleidt om van de appel, de verboden vrucht, te plukken en ook Adam te eten geeft.
Appels zijn erg goed voor je huid. Ze worden vaak gebruikt als stap 7 van je skincare. #westanclearskin

@@ Regel 1: / Regel 1: @@
-[[Afbeelding:appel_fuij.jpg|300px|right|thumb| Een fuij appel.]]
+{{Infobox plant
-Een '''appel''' is een vrucht van een [[appelboom]].
+|Naam                   = Appel
+|Wetenschappelijke naam = Malus domestica
+|Afbeelding             = [[File:Malus-domestica-blomstring.JPG|250px]]
+|IUCN-status            = (zie onder)
+|Leefgebied             = Oorspronkelijk (Oost-)Azië
+|Leefomgeving           = [[boomgaard]], siertuin
+|Behoort tot de         = [[Rozenfamilie]]
+|AfbeeldingLeefgebied   =
+}}
+{{zie doorverwijspagina|Appel (doorverwijspagina)}}
-==Appelboom==
+Een '''appel''' is een [[vrucht]] van een appelboom. De appel groeit op het [[noordelijk halfrond]]. Je hebt ook sierappels die kan je (natuurlijk) niet eten maar zijn voor de sier.
-De '''appelboom''' is een [[boom]] die de algemeen bekende [[vrucht]]en dragen namelijk appels, vooral op het [[Noordelijk halfrond]]. Ook zijn er [[sierappel]]s, die kleine appeltjes geven. De appel groeit zonder dat het erg [[warm]] hoeft te zijn (de gematigde streken).
-De appel werd al 10.000 v. Chr. in [[Europa]] in het wild verzameld en al in het [[Midden-Oosten]] geteeld in 4000 v. Chr.
+==Geschiedenis==
+De appel werd al in 10.000 voor Chr. in [[Europa (werelddeel)|Europa]] in het wild verzameld. In het [[Midden-Oosten]] werd de appel al geteeld rond 4000 voor Chr.
-Van appelen kan [[appelmoes]] gemaakt worden. Sommige soorten geschikter dan andere.
+==Van knop tot appel==
+# In de [[winter]] is de [[boom]] kaal maar zitten er wel knoppen aan.
-==Het groeien van de knop==
+# Na de winter gaan de knoppen open en komen er blaadjes aan.
-De meeste appelbomen zijn laag.
+# Tussen de blaadjes komen op een dag knoppen op de [[tak]]ken.
-Maar vroeger waren ze hoog, ik denk dat ze nu lager gekweekt zijn en dat je ze dan makkelijker kan plukken.
+# Daarna gaan de knoppen open en komen er [[Wit (kleur)|wit]]te en [[roze]] [[Bloem (plant)|bloemen]] uit. Maar als het vriest bevriezen de bloemen en komen er minder appels aan de boom.
-In de winter is een appelboom kaal maar er zitten wel knoppen aan.
+# Als de bloemen zijn uitgebloeid komen op die plaatsen (eerst) kleine appeltjes.
-In die knoppen liggen nieuwe blaadjes klaar.
+# De appels groeien nou de hele [[zomer]] lang. Aan het einde van de zomer worden ze geplukt. Als je de appels niet op tijd plukt vallen de appels (dat zijn dan rijpe appels) op de grond. Daar wordt dan (meestal) [[appelmoes]] van gemaakt. Maar in het wild rapen mensen die appels niet op. In de appel zit het klokhuis met [[zaad]]jes voor een nieuwe appelboom. Daar groeit dan een nieuwe appelboom.
-Na de winter gaan de knoppen open.
-Als het lente wordt het warmer en langer licht.
-Dan komen er uit de knoppen kleine licht groene blaadjes die hard groeien.
-Om hard te groeien heeft de boom weer licht, lucht en water nodig.
-Met open gevouwen blaadjes vangt de boom het licht op.
-De boom ademt door kleine gaatjes in de blaadjes en takken.
-En met de wortels drinkt de boom water uit de grond.
-Op een dag komen er knoppen tussen de bladeren.
-Na een paar dagen gaan de knoppen open.
-Nu bloeit de appelboom al die roze en witte bloemen samen noemen we bloesem, maar als het vriest dan kan de bloesem bevriezen en dan komen er minder appels aan de bomen.
-En dit noemen ze ook wel appelbloesem.
 ==Appelbloesem==
-Iedere bloem heeft 5 bloemblaadjes en in het midden staat een kransje meeldraden
+Iedere bloem heeft 5 bloemblaadjes en in het midden staat een kransje meeldraden. Boven aan elk [[meel]]-draad zit een [[Geel (kleur)|geel]] propje stuifmeel. Als de [[zon]] schijnt komen er [[Bij (dier)|bij]]en op zoek naar het zoete sap in de [[Bloem (plant)|bloem]]. Tegelijk nemen ze [[stuifmeel]] uit de bloem mee. Op hun poten of zomaar ergens aan hun [[lijf]]. Zo brengen ze stuifmeel van de ene appelbloem op de ander. Als er geen bijen waren dan hadden we dus geen appels. Als de appelbloesem bestuift is dan vallen de bladeren uit en de meeldraden verdrogen.
-Boven aan elk meel draad zit een geel propje stuifmeel.
-Als de zon schijnt komen er bijen op zoek naar het zoete sap in de bloem.
-Tegelijk nemen ze stuifmeel uit de bloem mee, op hun poten of zo maar ergens aan hun lijf zo brengen ze stuifmeel van de ene appelbloem op de ander.
-Als er geen bijen waren dan hadden we dus geen appels.
-Als de appelbloesem bestuift is dan vallen de bladeren uit en de meeldraden verdrogen
-Nu zit het werk van de bijen er op.
-==De appel groeit==
-De appelboom is uitgebloed.
-Maar overal tussen de bladeren zie je kleine appeltjes zitten, hat appeltje op de foto is 1 maand oud en is zo groot als een tennis bal en keihard, je ziet de verdroogde restjes van de bloem boven op het appeltjes zitten.
-De pitten zij de zagen van een appelboom.
-==De appels zijn rijp==
-De appels groeien de hele zomer door.
-Na de zomer vakantie worden de appel geplukt
-In het midden zit het klokhuis met de pitten, een appel met bruine pitten is rijp
-De pitten van een appel zijn eigen lijk het zaad van de appelboom
-==Rotte appels==
-Je moet appels op het juiste moment plukken want rijpe appels vallen op de grond.
-Dit zij val appels. Hier word meestal appelmoes van gemaakt.
-Sommige valappels blijven liggen en die gaan rotten
-Het enige wat over blijft zijn de pitten
-Daar kunnen nieuwe appelboompjes uit groeien
-==Herfst==
-De appelboom groeit niet meer.
-Alle appels zijn geplukt.
-De blaadjes worden bruin en vallen van de bomen.
-Op de takken zitten littekens waar een blad heeft gezeten
 ==De boomgaard==
-De fruitteler teelt zijn appels in zijn boomgaard met kleine bomen in lange rijen.
+De fruitteler teelt (plant en oogst) zijn appels in zijn boomgaard in lange rijen. De takken van de bomen worden uit elkaar gebogen en met touwtjes vastgezet (opbinden). Hierdoor kan er meer zonlicht tussen de appels komen en worden ze groter en lekkerder. De plukkers leggen de appels in grote, koele kisten. Daar kan het fruit maandenlang vers worden gehouden. Daarna worden de appels gewassen en dan worden ze gesorteerd op grote en zorgvuldig verpakt in dozen. Nu kunnen de appels naar de [[veiling]]. Hier kopen de winkeliers hun appels voor in de [[winkel]]. De appels in de koelcel kunnen maanden lang vers worden gehouden en dus die gebruiken ze voor in de winter.
-De takken van de bomen worden uit elkaar gebogen en met touwtjes vastgezet, dit is opbinden. Hierdoor kan er meer zonlicht tussen de appels komen en worden ze groter en lekkerder.
-De plukkers leggen de appels in grote kisten. De teler bewaart de appels in grote kisten in een koelcel. Daar kan het fruit maandenlang vers worden gehouden.
-Eerst worden de appels gewassen en dan worden ze gesorteerd op grote en zorgvuldig verpakt in dozen.
-Nu kunnen de appels naar de veiling.
-Hier kopen de winkeliers hun appels voor in de winkel.
-De appels in de koelcel kunnen maanden lang vers worden gehouden en dus die gebruiken ze voor in de winter.
 ==Soorten appels==
-Er zijn verschillende soorten appels, ieder met hun eigen ken merken. Je kunt verschillende rassen krijgen door ze te enten. Enten betekent dat je twee verschillende soorten aan elkaar vast gebonden zo dat ze samen groeien. En zo komen de goede eigen schappen van een soort bij de goede eigen schappen van een andere soort zo krijg je dus een nieuw ras. Er zijn nu ongeveer 5000 rassen (blz. 3)
+* [[Elstar]], een grote goudgele appel
-Ik noem er een paar op:
+* [[Golden Delicious]], een lichtgroene stevige appel
-* [[Elstar]]: groot, goudgeel met heldere rode blos, en sappig
+* [[Goudrenet]], een groengele en sappige appel (wordt meestal gebruikt in [[appeltaart]]en)
-* [[Golden delicieus]]: groot, lichtgroen tot goed geel, stevig, zachtzuur
+* [[Granny Smith]], een groene en zure appel
-* [[Goudrenet]]: groengeel, geelgeblost of rood, sappig, friszuur en word meestal gebruikt is appeltaarten
+* [[Fuij]], een harde en zure appel
-* [[Granny Smith]]: glanzend groen, hard, zuur
-* [[Fuij]]: rood, hard, zuur
 * [[Jonagold]]
+=== Galerij ===
+<gallery mode="packed">
+Bestand:Appel fuij.jpg|Een pink lady
+Bestand:Groeneappel.jpg|Zure groene appels. Basis van appelsap
+Bestand:Jonagold.jpg|Een jonagold
+</gallery>
+Je kunt verschillende rassen krijgen door ze te enten. Enten betekent dat je twee verschillende soorten aan elkaar vast bindt zodat ze samen groeien. Zo komen de goede eigenschappen van een soort bij de goede eigenschappen van een andere soort. Zo krijg je dus een nieuw ras. Er zijn nu ongeveer 5000 rassen.
+==Weetjes==
+* In de [[herfst]] zitten er littekens op de [[boom]] waar de [[blaadjes]] hebben gezeten.
+* Appelbomen worden laag gehouden omdat het dan makkelijk is de appels van de boom te plukken.
+* De appel speelt een giftige rol in het sprookje [[Sneeuwwitje en de zeven dwergen]]. De appel is ook het symbool van het [[sprookje]] [[Sneeuwwitje en de zeven dwergen]]. Omdat het symbool van het sprookje Sneeuwwitje en de Zevendwergen een appel is, wordt er soms voor de grap een appel als een giftige vrucht geassocieerd.
+* De appel speelt ook een belangrijke rol in het [[scheppingsverhaal]] in de bijbel, waarbij de slang Eva verleidt om van de appel, de verboden vrucht, te plukken en ook Adam te eten geeft.
+* Appels zijn erg goed voor je huid. Ze worden vaak gebruikt als stap 7 van je skincare. #westanclearskin
+<!-- LAAT STAAN A.U.B. -->
 [[Categorie:Fruit]]
-[[Categorie:Eten en drinken]]
 [[Categorie:Woordenschat]]
 [[Categorie:Basiswoordenlijstgroep1]]
 [[Categorie:Bakfruit]]
+[[de:Apfel]]
+[[es:Manzana]]
+[[fr:Pomme]]
+[[en:Apple (fruit)]]
+[[it:Mela]]
+[[ru:Яблоко]]
+[[Categorie:Rozenfamilie]]
+[[Categorie:Appel| ]]