Zwart: verschil tussen versies
k (Link naar doorverwijspagina Wit gewijzigd in Wit (kleur) met DisamAssist) |
|||
(18 tussenliggende versies door 14 gebruikers niet weergegeven) | |||
Regel 1: | Regel 1: | ||
+ | [[Bestand:Zwart.JPG|right|200px]] |
||
− | Wat is zwart? |
||
+ | '''Zwart''' is een van de [[neutrale kleur]]en (of "onbonte" kleuren). Het is de enige kleur waarbij helemaal geen [[licht]] wordt uitgestraald of teruggekaatst. De kleur zwart neemt namelijk al het licht op. Daarmee is zwart de donkerste kleur die er is. |
||
+ | Zwart is hiermee het tegenovergestelde van [[Wit (kleur)|wit.]] Tussen wit en zwart zit de kleur [[grijs]], in al zijn tinten. |
||
− | Zwart is geen kleur. |
||
+ | Het is een zogeheten achromatische kleur, zonder kleur of tint, zoals wit en grijs. Daarom is zwart eigenlijk geen kleur. |
||
+ | Het wordt vaak symbolisch of figuurlijk gebruikt om duisternis weer te geven. Zwart en wit zijn vaak gebruikt om tegenstellingen te beschrijven, zoals goed en kwaad, de donkere middeleeuwen versus het tijdperk van de verlichting en nacht versus dag. Sinds de [[Middeleeuwen]], was zwart de symbolische kleur van plechtigheid en autoriteit, en om deze reden wordt het nog steeds vaak gedragen als toga door rechters en geleerden. |
||
− | En rood, blauw en groen zijn kleuren en zwart niet. |
||
− | Zwart is gewoon het tegenovergestelde van wit. |
||
− | Want wit is ook geen kleur. |
||
+ | == Geschiedenis == |
||
− | Je ziet ook zwart als je je ogen dicht doet. |
||
+ | Zwart was een van de eerste 'kleuren' (gemaakt van [[houtskool]]) gebruikt door de vroege mens zoals bij [[Grottekening|grottekeningen]]. Het werd in het [[Oude Egypte|oude Egypte]] en [[Oude Griekenland|Griekenland]] gebruikt als de kleur van de onderwereld. In het [[Romeinse Rijk|Romeinse rijk]] werd het de kleur van rouw en door de eeuwen heen werd het vaak geassocieerd met dood, kwaad, heksen en magie. In de 14e eeuw werd het in grote delen van Europa gedragen door koningen en keizers, geestelijken, rechters en regeringsfunctionarissen. |
||
− | Dat komt omdat, er geen licht bij komt als je je ogen dicht doet. |
||
− | En dat is zwart. |
||
+ | Tijdens en na de [[Middeleeuwen]] werd de [[pest]] ook wel de zwarte dood genoemd. |
||
+ | Het werd de kleur die werd gedragen door Engelse romantische dichters, zakenlieden en staatslieden in de 19e eeuw, en een modekleur in de 20e eeuw. Volgens onderzoeken in Europa en Noord-Amerika is het de kleur die het meest wordt geassocieerd met rouw, het einde, geheimen, magie, kracht, geweld, kwaad, slecht en elegantie. Zwarte katten worden er al eeuwen van beschuldigd de bekende geesten van heksen te zijn of ongeluk te brengen. |
||
+ | Zwart was de kleur van de [[Industriële revolutie|industriële revolutie]], grotendeels veroorzaakt door [[steenkool]] en later door olie. Dankzij kolenrook werden de gebouwen van de grote steden van Europa en Amerika geleidelijk zwart. |
||
+ | Rond 1900 kwamen er betere zwarte pigmenten voor in de verf en het kleuren van textiel. Kunstschilders in het [[impressionisme]] experimenteerde er veel mee. Ook voor de latere [[Piet Mondriaan]] is zwart een interessante kleur. |
||
+ | Zwart is ook een rebelse kleur zoals bij de [[Gothic (muziek)|Gothic]] en de [[Punk]]. |
||
+ | Zwart is de meest gebruikte inktkleur voor het afdrukken van boeken, kranten, tijdschriften en documenten, omdat het het hoogste contrast biedt met wit papier en dus de gemakkelijkst leesbare kleur is. Evenzo is zwarte tekst op een wit scherm het meest gebruikte formaat op computerschermen. Vanaf september 2019 wordt het donkerste materiaal door MIT -ingenieurs gemaakt van verticaal uitgelijnde koolstofnanobuisjes. |
||
+ | == Herkomst woord zwart == |
||
+ | Het woord zwart komt van het oud hoogduits ''swartz.'' Het Engelse woord ''black'' komt uit het Germaans wat wij ook kennen als ''blaken'', het zwart worden van hout dat is verbrand. Ook een kaars die walmt en roet afgeeft, wordt blakeren genoemd. Zwart komt in de Romaanse talen voor als ''negro'', waar het inmiddels omstreden woord ''neger'' is van afgeleid. |
||
+ | In de [[Wapen (heraldiek)|heraldiek]] wordt zwart met sabel aangeduid, naar de vacht van een sabelmarter. |
||
+ | == Kleurstof == |
||
+ | Het oudste zwart is gemaakt met houtskool. De latere olielampen hadden vaak een blakerende vlam, waarbij het glas zwart werd. Hier werd een [[pigment]] van gemaakt; lampenzwart. Als je botten verbrandt krijg je ivoorzwart of beenderzwart. Het synthetisch (kunstmatig) gemaakte marszwart is een ijzeroxide. |
||
+ | |||
+ | De zwarten gemaakt uit (delen van) planten waren nooit echt pikzwart en verkleurde of verbleekte vaak. De meest voorkomende vroege kleurstoffen werden gemaakt van schors, wortels of vruchten van verschillende bomen; meestal walnoten, kastanjes of bepaalde eiken. De geproduceerde zwarten waren vaak meer grijs, bruin of blauwachtig. De stof moest meerdere keren geverfd worden om de kleur donkerder te maken. |
||
+ | |||
+ | De HEX kleurcode van zwart is #000000{{Navigatie kleuren}} |
||
<!-- HET VOLGENDE LATEN STAAN, AUB --> |
<!-- HET VOLGENDE LATEN STAAN, AUB --> |
||
[[Categorie:Woordenschat]] |
[[Categorie:Woordenschat]] |
||
[[Categorie:Basiswoordenlijstgroep1]] |
[[Categorie:Basiswoordenlijstgroep1]] |
||
+ | [[Categorie:Kleur]] |
||
+ | |||
+ | [[fr:Noir]] |
||
+ | [[it:Nero]] |
Huidige versie van 10 nov 2024 om 16:46
Zwart is een van de neutrale kleuren (of "onbonte" kleuren). Het is de enige kleur waarbij helemaal geen licht wordt uitgestraald of teruggekaatst. De kleur zwart neemt namelijk al het licht op. Daarmee is zwart de donkerste kleur die er is.
Zwart is hiermee het tegenovergestelde van wit. Tussen wit en zwart zit de kleur grijs, in al zijn tinten.
Het is een zogeheten achromatische kleur, zonder kleur of tint, zoals wit en grijs. Daarom is zwart eigenlijk geen kleur.
Het wordt vaak symbolisch of figuurlijk gebruikt om duisternis weer te geven. Zwart en wit zijn vaak gebruikt om tegenstellingen te beschrijven, zoals goed en kwaad, de donkere middeleeuwen versus het tijdperk van de verlichting en nacht versus dag. Sinds de Middeleeuwen, was zwart de symbolische kleur van plechtigheid en autoriteit, en om deze reden wordt het nog steeds vaak gedragen als toga door rechters en geleerden.
Geschiedenis
Zwart was een van de eerste 'kleuren' (gemaakt van houtskool) gebruikt door de vroege mens zoals bij grottekeningen. Het werd in het oude Egypte en Griekenland gebruikt als de kleur van de onderwereld. In het Romeinse rijk werd het de kleur van rouw en door de eeuwen heen werd het vaak geassocieerd met dood, kwaad, heksen en magie. In de 14e eeuw werd het in grote delen van Europa gedragen door koningen en keizers, geestelijken, rechters en regeringsfunctionarissen.
Tijdens en na de Middeleeuwen werd de pest ook wel de zwarte dood genoemd.
Het werd de kleur die werd gedragen door Engelse romantische dichters, zakenlieden en staatslieden in de 19e eeuw, en een modekleur in de 20e eeuw. Volgens onderzoeken in Europa en Noord-Amerika is het de kleur die het meest wordt geassocieerd met rouw, het einde, geheimen, magie, kracht, geweld, kwaad, slecht en elegantie. Zwarte katten worden er al eeuwen van beschuldigd de bekende geesten van heksen te zijn of ongeluk te brengen.
Zwart was de kleur van de industriële revolutie, grotendeels veroorzaakt door steenkool en later door olie. Dankzij kolenrook werden de gebouwen van de grote steden van Europa en Amerika geleidelijk zwart.
Rond 1900 kwamen er betere zwarte pigmenten voor in de verf en het kleuren van textiel. Kunstschilders in het impressionisme experimenteerde er veel mee. Ook voor de latere Piet Mondriaan is zwart een interessante kleur.
Zwart is ook een rebelse kleur zoals bij de Gothic en de Punk.
Zwart is de meest gebruikte inktkleur voor het afdrukken van boeken, kranten, tijdschriften en documenten, omdat het het hoogste contrast biedt met wit papier en dus de gemakkelijkst leesbare kleur is. Evenzo is zwarte tekst op een wit scherm het meest gebruikte formaat op computerschermen. Vanaf september 2019 wordt het donkerste materiaal door MIT -ingenieurs gemaakt van verticaal uitgelijnde koolstofnanobuisjes.
Herkomst woord zwart
Het woord zwart komt van het oud hoogduits swartz. Het Engelse woord black komt uit het Germaans wat wij ook kennen als blaken, het zwart worden van hout dat is verbrand. Ook een kaars die walmt en roet afgeeft, wordt blakeren genoemd. Zwart komt in de Romaanse talen voor als negro, waar het inmiddels omstreden woord neger is van afgeleid.
In de heraldiek wordt zwart met sabel aangeduid, naar de vacht van een sabelmarter.
Kleurstof
Het oudste zwart is gemaakt met houtskool. De latere olielampen hadden vaak een blakerende vlam, waarbij het glas zwart werd. Hier werd een pigment van gemaakt; lampenzwart. Als je botten verbrandt krijg je ivoorzwart of beenderzwart. Het synthetisch (kunstmatig) gemaakte marszwart is een ijzeroxide.
De zwarten gemaakt uit (delen van) planten waren nooit echt pikzwart en verkleurde of verbleekte vaak. De meest voorkomende vroege kleurstoffen werden gemaakt van schors, wortels of vruchten van verschillende bomen; meestal walnoten, kastanjes of bepaalde eiken. De geproduceerde zwarten waren vaak meer grijs, bruin of blauwachtig. De stof moest meerdere keren geverfd worden om de kleur donkerder te maken.
De HEX kleurcode van zwart is #000000
Kleur | |||
---|---|---|---|
Bruin- Rood - Oranje - Geel - Groen - Cyaan - Blauw - Indigo - Violet - Magenta - Wit - Grijs - Zwart |