Touwbekercultuur: verschil tussen versies
(Touwbekercultuur afgerond) |
k (→top: replaced: onder anderen → onder andere) |
||
| (2 tussenliggende versies door 2 gebruikers niet weergegeven) | |||
| Regel 1: | Regel 1: | ||
| + | {{Zie ook|Zie ook [[Tijdlijn van cultuurvolkeren in de Lage Landen]]}} | ||
[[Bestand:Museum für Vor- und Frühgeschichte Berlin 031.jpg|miniatuur|Versierd aardewerk van de touwbekercultuur]] | [[Bestand:Museum für Vor- und Frühgeschichte Berlin 031.jpg|miniatuur|Versierd aardewerk van de touwbekercultuur]] | ||
| − | Met de '''touwbekercultuur''' wordt een bevolkingsgroep bedoeld die over een groot deel van Europa verspreid leefde tussen ca. 3000 voor Chr. - 2350 v. Chr, dus vanaf het [[Neolithicum|late Neolithicum]], tijdens de [[kopertijd]] en eindigend in de [[ | + | Met de '''touwbekercultuur''' wordt een bevolkingsgroep bedoeld die over een groot deel van Europa verspreid leefde tussen ca. 3000 voor Chr. - 2350 v. Chr, dus vanaf het [[Neolithicum|late Neolithicum]], tijdens de [[kopertijd]] en eindigend in de [[vroege bronstijd]]. De cultuur van touwbekers omvatte een enorm gebied, grenzend aan de Yamnaya-cultuur en de cultuur van touwwaren in Zuid-Centraal-Europa, tot de Rijn in het westen en de Wolga in het oosten, en bezette delen van Noord-Europa , Centraal-Europa en Oost-Europa. Men denkt dat de touwbeker-cultuur is ontstaan uit de westwaartse ''migratie'' (verhuizing) van Yamnaya-gerelateerde mensen uit de steppe-boszone naar het grondgebied van laat-neolithische Europese culturen in het westen, zoals de [[trechterbeker]]cultuur. Waarschijnlijk hebben ze gezorgd voor de verspreiding van veel van de Indo-Europese talen in Europa en Azië, waaruit uiteindelijk ook het Nederlands is ontstaan. Volgens onderzoeker David Anthony (2007) heeft de touwbekercultuur mogelijk [[Germaanse talen|Germaans]] (waar onder andere het Nederlands vanaf stamt), het [[Baltische talen|Baltisch]] en het [[Slavische talen|Slavisch]] ''geïntroduceerd'' (gebracht) in Noord-Europa. |
Deze touwbekercultuur werd opgevolgd door de [[klokbekercultuur]]. | Deze touwbekercultuur werd opgevolgd door de [[klokbekercultuur]]. | ||
== Naam en herkomst == | == Naam en herkomst == | ||
| − | [[Bestand:Corded Ware culture.jpg|miniatuur|Verspreiding van de touwbekercultuur ]] | + | [[Bestand:Corded Ware culture.jpg|miniatuur|Verspreiding van de touwbekercultuur]] |
De Duitse archeoloog Friedrich Klopfleisch bedacht de naam in 1883. Hij noemde het naar ''koord- of touwachtige'' indrukken of versieringen in de klei die kenmerkend zijn voor het aardewerk wat gemaakt werd door de mensen van deze cultuur. Het wordt ook wel de enkel-grafculruur genoemd omdat elke begravene zijn of haar eigen graf had. De persoon werd gehurkt met enkele voorwerpen begraven onder een grafheuvel. Ook nog een andere naam is de boothamercultuur, naar de stenen bootvormige hamerkoppen of strijdbijlen die men maakte. Deze graven zijn gevonden in het grootste deel van continentaal Noord-Europa van de [[Rijn]] in het westen tot de [[Wolga]] in het oosten, inclusief het grootste deel van het hedendaagse [[Duitsland]], [[Nederland]], [[Denemarken]], [[Polen]], [[Litouwen]], [[Letland]], [[Estland]], [[Wit-Rusland]], [[Tsjechië]], [[Oostenrijk]], [[Hongarije]], [[Slowakije]], [[Zwitserland]], het noordwesten van [[Roemenië]], het noorden van [[Oekraïne]] en het Europese deel van [[Rusland]], evenals de kustgebieden van [[Noorwegen]] en de zuidelijke delen van [[Zweden]] en [[Finland]]. | De Duitse archeoloog Friedrich Klopfleisch bedacht de naam in 1883. Hij noemde het naar ''koord- of touwachtige'' indrukken of versieringen in de klei die kenmerkend zijn voor het aardewerk wat gemaakt werd door de mensen van deze cultuur. Het wordt ook wel de enkel-grafculruur genoemd omdat elke begravene zijn of haar eigen graf had. De persoon werd gehurkt met enkele voorwerpen begraven onder een grafheuvel. Ook nog een andere naam is de boothamercultuur, naar de stenen bootvormige hamerkoppen of strijdbijlen die men maakte. Deze graven zijn gevonden in het grootste deel van continentaal Noord-Europa van de [[Rijn]] in het westen tot de [[Wolga]] in het oosten, inclusief het grootste deel van het hedendaagse [[Duitsland]], [[Nederland]], [[Denemarken]], [[Polen]], [[Litouwen]], [[Letland]], [[Estland]], [[Wit-Rusland]], [[Tsjechië]], [[Oostenrijk]], [[Hongarije]], [[Slowakije]], [[Zwitserland]], het noordwesten van [[Roemenië]], het noorden van [[Oekraïne]] en het Europese deel van [[Rusland]], evenals de kustgebieden van [[Noorwegen]] en de zuidelijke delen van [[Zweden]] en [[Finland]]. | ||
[[Bestand:Museum für Vor- und Frühgeschichte Berlin 027.jpg|miniatuur|Bootvormige strijdbijlen]] | [[Bestand:Museum für Vor- und Frühgeschichte Berlin 027.jpg|miniatuur|Bootvormige strijdbijlen]] | ||
| − | Waarschijnlijk bestond de cultuur uit verschillende groepen. Er zijn verschillen in de materiële cultuur en in nederzettingen en samenleving. Tegelijkertijd hadden ze verschillende gemeenschappelijke elementen die kenmerkend zijn voor alle Touwbeker-groepen, zoals hun begrafenispraktijken, aardewerk met "koord"-versiering en unieke stenen bijlen. De bootvormige bijlen zijn vooral in Noorwegen en Zweden gevonden. Er zou hier ook sprake zijn van de eerste vorm van crematie. Er zijn ook vele [[ | + | Waarschijnlijk bestond de cultuur uit verschillende groepen. Er zijn verschillen in de materiële cultuur en in nederzettingen en samenleving. Tegelijkertijd hadden ze verschillende gemeenschappelijke elementen die kenmerkend zijn voor alle Touwbeker-groepen, zoals hun begrafenispraktijken, aardewerk met "koord"-versiering en unieke stenen bijlen. De bootvormige bijlen zijn vooral in Noorwegen en Zweden gevonden. Er zou hier ook sprake zijn van de eerste vorm van crematie. Er zijn ook vele [[grottekening]]en van boten gevonden die wijzen op een zeevarend volk. |
In het zuidoosten van Polen zijn ook sporen van karren gevonden. | In het zuidoosten van Polen zijn ook sporen van karren gevonden. | ||
[[Categorie:Prehistorie]] | [[Categorie:Prehistorie]] | ||
[[Categorie:Kunst]] | [[Categorie:Kunst]] | ||
Huidige versie van 7 feb 2024 om 15:03
Zie ook 
Met de touwbekercultuur wordt een bevolkingsgroep bedoeld die over een groot deel van Europa verspreid leefde tussen ca. 3000 voor Chr. - 2350 v. Chr, dus vanaf het late Neolithicum, tijdens de kopertijd en eindigend in de vroege bronstijd. De cultuur van touwbekers omvatte een enorm gebied, grenzend aan de Yamnaya-cultuur en de cultuur van touwwaren in Zuid-Centraal-Europa, tot de Rijn in het westen en de Wolga in het oosten, en bezette delen van Noord-Europa , Centraal-Europa en Oost-Europa. Men denkt dat de touwbeker-cultuur is ontstaan uit de westwaartse migratie (verhuizing) van Yamnaya-gerelateerde mensen uit de steppe-boszone naar het grondgebied van laat-neolithische Europese culturen in het westen, zoals de trechterbekercultuur. Waarschijnlijk hebben ze gezorgd voor de verspreiding van veel van de Indo-Europese talen in Europa en Azië, waaruit uiteindelijk ook het Nederlands is ontstaan. Volgens onderzoeker David Anthony (2007) heeft de touwbekercultuur mogelijk Germaans (waar onder andere het Nederlands vanaf stamt), het Baltisch en het Slavisch geïntroduceerd (gebracht) in Noord-Europa.
Deze touwbekercultuur werd opgevolgd door de klokbekercultuur.
Naam en herkomst
De Duitse archeoloog Friedrich Klopfleisch bedacht de naam in 1883. Hij noemde het naar koord- of touwachtige indrukken of versieringen in de klei die kenmerkend zijn voor het aardewerk wat gemaakt werd door de mensen van deze cultuur. Het wordt ook wel de enkel-grafculruur genoemd omdat elke begravene zijn of haar eigen graf had. De persoon werd gehurkt met enkele voorwerpen begraven onder een grafheuvel. Ook nog een andere naam is de boothamercultuur, naar de stenen bootvormige hamerkoppen of strijdbijlen die men maakte. Deze graven zijn gevonden in het grootste deel van continentaal Noord-Europa van de Rijn in het westen tot de Wolga in het oosten, inclusief het grootste deel van het hedendaagse Duitsland, Nederland, Denemarken, Polen, Litouwen, Letland, Estland, Wit-Rusland, Tsjechië, Oostenrijk, Hongarije, Slowakije, Zwitserland, het noordwesten van Roemenië, het noorden van Oekraïne en het Europese deel van Rusland, evenals de kustgebieden van Noorwegen en de zuidelijke delen van Zweden en Finland.
Waarschijnlijk bestond de cultuur uit verschillende groepen. Er zijn verschillen in de materiële cultuur en in nederzettingen en samenleving. Tegelijkertijd hadden ze verschillende gemeenschappelijke elementen die kenmerkend zijn voor alle Touwbeker-groepen, zoals hun begrafenispraktijken, aardewerk met "koord"-versiering en unieke stenen bijlen. De bootvormige bijlen zijn vooral in Noorwegen en Zweden gevonden. Er zou hier ook sprake zijn van de eerste vorm van crematie. Er zijn ook vele grottekeningen van boten gevonden die wijzen op een zeevarend volk.
In het zuidoosten van Polen zijn ook sporen van karren gevonden.