Noord-Ierland: verschil tussen versies

Versie van 12 jun 2020 17:16

Werk in uitvoering!
Aan dit artikel wordt de komende uren of dagen nog gewerkt.
Belangrijk: Laat dit sjabloon niet langer staan dan nodig is, anders ontmoedig je anderen om het artikel te verbeteren.
De maximale houdbaarheid van dit sjabloon is twee weken na de laatste bewerking aan het artikel.
Kijk in de geschiedenis of je het artikel kunt bewerken zonder een bewerkingsconflict te veroorzaken.

Dit artikel is nog niet af.

Noord-Ierland Northern Ireland Tuaisceart Éireann Norlin Airlann
Hoofdstad	Belfast
Aantal inwoners	1.893.667 (2019)
Oppervlakte	13.843 km²
Taal	Engels (English)
Regionale talen	Iers (Gaeilge) Ulster-Schots (Scots)
Munteenheid	Pond sterling
Regeringsvorm	Constitutionele monarchie
Motto	Quis separabit (Wie zal ons scheiden)
Volkslied	God Save the King
Portaal Verenigd Koninkrijk

Lokatie in het Verenigd Koninkrijk

Noord-Ierland is, naast Engeland, Schotland en Wales, een van de vier landstreken van Groot-Brittannië. Noord-Ierland is het noordelijke deel van het eiland Ierland en bestaat uit de graafschappen Antrim, Armagh, County Down, Fermanagh, Derry en Tyrone. In totaal beslaat Noord-Ierland, een oppervlakte van 14.148 km2 en dat is ongeveer een derde van de oppervlakte van Nederland en een zesde van de oppervlakte van het gehele Ierse eiland. Noord-Ierland grenst in het zuiden en westen aan de Ierland en verder aan de Atlantische Oceaan en aan de Ierse Zee, de Donegalbaai en het Noordkanaal. West-Schotland ligt op het meest nabije punt slecht 21 km van Noord-Ierland. De kustlijn is circa 362 km lang en loopt van Lough (Lake) Foyle in het noordwesten tot de Mourne Mountains in het zuidoosten. Van de vele eilandjes voor de kust van Noord-Ierland zijn er een aantal best bekend,onder andere: Tory Island, Rathlin Island en de Copeland Islands.

Geschiedenis

Tot en met de 19e eeuw

Ierse verdeling

The Troubles

Het Goedevrijdagakkoord

Geografie

Landschap

Grote steden

Weer en klimaat

Bevolking

Bevolkingsgroepen

Religie

Taal

Cultuur

Algemeen

Symbolen

Sport

Media

Politiek

Staatsinrichting

Noord-Ierland heeft een bepaalde mate van zelfbestuur. Het gebied heeft zijn eigen parlement, het Assemblee voor Noord-Ierland, en een eigen regering. Het Assemblee voor Noord-Ierland bestaat uit 90 leden en staat in Belfast. Het parlement is opgericht na The Troubles in 1998 en de zetels worden verdeeld via rechtstreekse verkiezingen. In het parlement zitten de nationalisten en unionisten recht tegenover elkaar, terwijl de middenpartijen tegenover de spreker van het huis zitten.

De regering van Noord-Ierland moet altijd uit minstens twee partijen bestaan! Het probleem is dat dit altijd een nationalistische en unionistische partij zijn. Meestal zijn dit het Iers-nationalistische Sinn Féin en de unionistische Democratic Unionist Party (DUP). Deze partijen zijn letterlijk elkaars tegenpolen en op weinig vlakken kunnen ze het met elkaar vinden. De Britse regering moest daarom vaak ingrijpen in Noord-Ierland, aangezien er geen regering gevormd kon worden. De laatste keer was tussen 2017 en 2019. In dat geval gaat de Britse regering en het Brits Parlement over Noord-Ierland. Overigens zijn er altijd 18 zetels in het Brits parlement voor Noord-Ierse partijen gereserveerd. Arlene Forster is de huidige minister voor Noord-Ierland en Noord-Ierland heeft ook standaard een minister in de Britse regering.

Noord-Ierland kan zelf dingen bepalen op het gebied van onderwijs, gezondheidszorg, infrastructuur, milieu, economie, landbouw en natuur. Voor buitenlands beleid en defensie is men afhankelijk van de Britse regering. Na de Brexit heeft Noord-Ierland ook nog de bevoegdheid voor zaken met Europese Unie gekregen. De Britse premier Boris Johnson wil immers dat Europese wetgeving nog in Noord-Ierland geldt om te voorkomen dat de Ierse grens dicht moet. Hiermee zou Noord-Ierland een soort en met van onderdeel van de EU blijven.

Politieke partijen

De partijen van Noord-Ierland zijn te verdelen in drie groepen:

De Unionisten: Zij willen dat Noord-Ierland bij het Verenigd Koninkrijk blijft. Vaak zijn ze ook erg traditioneel en protestants. De belangrijkste partijen die hierbij horen zijn de Democratic Unionist Party (DUP) en de Ulster Unionist Party (UUP).
De Nationalisten: Zij willen dat Noord-Ierland herenigd wordt met de rest van Ierland. Vaak zijn ze progressief en katholiek. De belangrijkste partijen die hierbij horen zijn Sinn Féin en de Social Democratic and Labour Party (SDLP).
De "cross community"-partijen: Zij zijn meer gematigd. Vaak zijn hebben ze zowel progressieve als traditionele punten. Zo willen ze bij het Verenigd Koninkrijk blijven, maar meer zelfbestuur. Ook zijn ze vaak voor de Europese Unie. De belangrijkste partij die hierbij hoort is de Alliance Party for Northern Ireland.

Bestuurlijke Indeling

Noord-Ierland is verdeeld in 6 graafschappen (counties):

Economie

De Noord-Ierse economie is van de vier landen van het Verenigd Koninkrijk het kleinst. Traditioneel bestaat de economie van Noord-Ierland voornamelijk uit industrie. Het bouwen van schepen, het slaan van touwen en het weven van textiel gebeurde in Noord-Ierland, maar veel zware industrie is vervangen door diensten. De landbouwsector in Noord-Ierland is vrij klein en zorgt voor nog geen 3% van het bnp. Voornamelijk de veeteelt, de melkindustrie en het verbouwen van aardappels, graan en gerst gebeurd in Noord-Ierland.

De industriesector is vervangen door de dienstensector. Vooral de elektronica- en ontwerpsector zijn in Noord-Ierland actief. Bedrijven als Bombardier Aviation, DuPont en Caterpillar Inc. zijn actief in de regio. Zij maken vooral chemicaliën, vliegtuigen en machines. Ook het ontwerpen van bruggen, olieplatforms en schepen gebeurd in Noord-Ierland.

Sinds de eeuwwisseling is het toerisme in Noord-Ierland gestegen, mede door de vrede die er nu heerst. De vele kastelen, natuur en oude stadscentra zijn geliefde toeristische attracties.

Fotogalerij

Locatie in Europa
Satelietfoto
Satelietfoto
Wapen van Noord Ierland

Bronnen

	Landen van het Verenigd Koninkrijk
Engeland · Schotland · Noord-Ierland · Wales

@@ Regel 58: / Regel 58: @@
 ===Weer en klimaat===
-Tijdens de zomermaanden liggen de temperaturen rond de 15 tot 20 graden en tijdens de wintermaanden rond de 5 tot 10 graden.
-Daarom kent Noord-Ierland een gematigd zeeklimaat met milde winters en warme zomers. Gemiddeld valt er in Noord-Ierland ongeveer duizend millimeter neerslag per jaar. Vrijwel alles valt in de vorm van regen. Sneeuw kan voorkomen in de wintermaanden, maar bijna nooit blijft de sneeuw lang liggen.
-In Noord-Ierland valt er er wat meer neerslag dan gemiddeld in Europa. Per jaar krijgt Noord-Ierland ongeveer 800 tot 1400 millimeter neerslag te verwerken. De hoger gelegen gebieden zijn iets natter, hier lopen de gemiddelde hoeveelheden van 1100 tot zo'n 1800 millimeter op de natste plekken. De neerslag valt voor een groot deel in de vorm van regen. Soms sneeuwt het en onder invloed van koude poollucht kunnen er ook soms fikse hagelbuien vorkomen.
-De winters in Noord-Ierland zijn redelijk mild. Kou vanaf het vasteland van Europa bereikt Noord-Ierland zelden en het relatief warme zeewater zorgt voor licht opwarmende effecten van de lucht. Vorst en sneeuw komen vooral voor als er een sterke noordelijke stroming staat waardoor poollucht een flink afkoelend effect heeft. Bij dergelijke omstandigheden kan het tijdens de winter, die in Noord-Ierland loopt van eind november tot eind februari, ook overdag tot vorst komen.
-Onder de invloed van depressies die over zee aangevoerd worden heeft Noord-Ierland veel last van wind. Vooral in de hoger gelegen gebieden in het noorden staat er vaak een stormachtige wind en is ook de kans op stormen groot. Een andere plek waar de wind regelmatig vrij spel heeft is het zuidwesten van Noord-Ierland. Bij de ergste stormen kan de windkracht tot kracht 10 of 11 (zwaar tot orkaanachtig) oplopen, af en toe wordt er zelfs orkaankracht (windkracht 12) gemeten. Van echte orkanen die voortkomen uit tropische depressies is eigenlijk nooit sprake in Noord-Ierland.
-De onderstaande cijfers zijn op basis van geregistreerde langjarige weer- en klimaat gegevens en kunnen voor zover dat mogelijk is als een gemiddelde voor Noord-Ierland gezien worden. De grootste afwijkingen zijn lichte temperatuurafwijkingen met de hoger gelegen gebieden in het binnenland. In de winter is het in het binnenland iets koeler, in de zomer kan het wat warmer worden.
 ==Bevolking==

10 grootste Noord-Ierse steden
Belfast Derry	Nummer	Stad	Inwoners	Lisburn Greater Craigavon
	1	Belfast	334.420
	2	Derry	84.750
	3	Lisburn	71.403
	4	Greater Craigavon	68.890
	5	Newtownabbey	66.120
	6	Bangor	62.650
	7	Ballymena	30.590
	8	Newtownards	28.860
	9	Newry	28.080
	10	Carrickfergus	27.640