Bosnische Burgeroorlog: verschil tussen versies

Uit Wikikids
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
(+ werk, projectje voor de volgende weken.)
 
Regel 30: Regel 30:
   
 
Tijdens de oorlogen werden verschillende misdaden gepleegd, waaronder [[genocide]] (volkerenmoord). Ook de [[val van Srebrenica]] is onderdeel van de oorlog. 2,2 miljoen mensen moesten door het conflict vluchten en zo'n 100.000 mensen werden vermoord. Hierdoor is de Bosnische Burgeroorlog een van de meest gewelddadige conflicten in Europa sinds het uitbreken van de [[Tweede Wereldoorlog]].
 
Tijdens de oorlogen werden verschillende misdaden gepleegd, waaronder [[genocide]] (volkerenmoord). Ook de [[val van Srebrenica]] is onderdeel van de oorlog. 2,2 miljoen mensen moesten door het conflict vluchten en zo'n 100.000 mensen werden vermoord. Hierdoor is de Bosnische Burgeroorlog een van de meest gewelddadige conflicten in Europa sinds het uitbreken van de [[Tweede Wereldoorlog]].
  +
  +
==Achtergrondinformatie==
  +
===Spanningen in Joegoslavië===
  +
Bosnië en Herzegovina behoorde vroeger samen met [[Slovenië]], [[Kroatië]], [[Servië]], [[Montenegro]], [[Kosovo]] en [[Noord-Macedonië]] tot één land: [[Joegoslavië]]. Het land ontstond in 1918 als koninkrijk, maar was sinds 1945 een [[communisme|communistisch]] land. Tussen 1945 en 1980 werd Joegoslavië geleid door maarschalk [[Josip Broz Tito]]. Anders dan veel communistische landen was Joegoslavië [[neutraal]]. Hierdoor had Joegoslavië zowel goede banden met het westen als de [[Sovjet-Unie]]. Na de dood van Tito in 1980 begon de economie van Joegoslavië vast te lopen. Zijn opvolgers lukten het niet om het land draaiende te houden. Hierdoor ontstond steeds meer [[werkloosheid]] en [[inflatie]].
  +
  +
Ondertussen namen ook de spanningen tussen de bevolkingsgroepen toe. Onder Tito leefden de verschillende volkeren van Joegoslavië min of meer vreedzaam samen. Er waren spanningen, maar deze werden door Tito onderdrukt. Na zijn dood namen de spanningen in het land juist toe.
  +
  +
De Joegoslavische economie draaide op hulp van de Verenigde Staten en de Sovjet-Unie. Beide landen probeerden op deze manier invloed in Joegoslavië te krijgen vanwege de [[Koude Oorlog]]. In 1991 viel de Sovjet-Unie echter uit elkaar. Als gevolg kreeg Joegoslavië geen hulp meer van de Sovjets en stopten ook de Amerikanen hun hulp. Door het gebrek aan een tegenstander was de hulp niet meer nodig. Dit verergerde de economische situatie, waardoor ook de spanningen toenamen.
  +
  +
===Situatie in Bosnië===
  +
[[File:BiH_-_Jezicki_sastav_po_opstinama_2013_1.gif|right|300px|thumb|Op bovenstaande kaart zie je dat Bosnië een erg divers en gemengd land is. De kleuren geven de drie bevolkingsgroepen aan: <br> {{Kleurvierkant|darkgreen}} [[Bosniakken]] <br> {{Kleurvierkant|orange}} [[Kroaten]] <br> {{kleurvierkant|blue}} [[Serven]]]]
  +
Bosnië en Herzegovina was een bijzonder diverse deelstaat van Joegoslavië. In Bosnië was er namelijk geen dominante bevolkingsgroep; er waren enkel minderheden. Tijdens de oorlog speelden drie volkeren een rol:
  +
* De [[Bosniakken]]: Zij zijn grotendeels [[islam|islamitisch]] en spreken [[Bosnisch]]. Tijdens de oorlog vochtten de Bosniakken voor een onafhankelijk Bosnië. Veel Bosniakken vochten in het Bosniakse leger. Er waren echter ook extremere groepen, zoals Patriotische Liga (''Patriotska Liga'') en de Groene baretten (''Zelene Beretke''). De Bosniakken kregen ook hulp van de Bosnische mujahideen. Dit waren moslims uit het buitenland (voornamelijk Arabische landen) die vochten voor de Bosniakken.
  +
* De [[Kroaten]]: Zij zijn grotendeels [[Rooms-Katholieke Kerk|Rooms-katholiek]] en spreken [[Kroatisch]]. Veel Kroaten wilden zich afscheiden van Bosnië en zich bij een onafhankelijk Kroatië voegen. Zij stichtten daarom de [[Kroatische Republiek Herceg-Bosna]]. Later besloten zich bij de Bosniakken aan te sluiten tegen de Serven. De Bosnische Kroaten werden geholpen door [[Kroatië]] en het Kroatisch leger. Ook enkele [[neo-nazisme|neonazi's]] vochten aan de kant van de Kroaten.
  +
* De [[Serven]]: Zij zijn grotendeels [[Servisch-Orthodoxe Kerk|Servisch-Orthodox]] en spreken [[Servisch]]. De Bosnische Serven wilden bij Joegoslavië blijven en onderdeel van Servië worden. Zij stichtten daarom de [[Servische Republiek]] in het noorden en oosten van het land. De Serven werden geholpen door het Joegoslavische/Servische leger. Ook kregen zij steun van buitenlandse vrijwilligers uit Griekenland en Rusland.
  +
Hoewel het Bosnisch, Kroatisch en Servisch eigenlijk dezelfde taal is ([[Servo-Kroatisch]]), zien de bevolkingsgroepen en landen het als aparte talen. In feite gaat het om [[dialect]]en.
   
 
[[Categorie:Geschiedenis van Bosnië en Herzegovina]]
 
[[Categorie:Geschiedenis van Bosnië en Herzegovina]]

Huidige versie van 2 jul 2024 om 19:49

Under construction icon-red.svg Werk in uitvoering!
Aan dit artikel wordt de komende uren of dagen nog gewerkt.
Belangrijk: Laat dit sjabloon niet langer staan dan nodig is, anders ontmoedig je anderen om het artikel te verbeteren.
De maximale houdbaarheid van dit sjabloon is twee weken na de laatste bewerking aan het artikel.
Kijk in de geschiedenis of je het artikel kunt bewerken zonder een bewerkingsconflict te veroorzaken.
Under construction icon-red.svg
Dit artikel is nog niet af.
Bosnische Burgeroorlog

Bosnian war header.no.png

Datum 3 april 1992 - 14 december 1995
Locatie Vlag van Bosnië en Herzegovina Bosnië en Herzegovina
Overwinning voor Bosnië en Herzegovina
Resultaat Verdrag van Dayton
Bosnië en Herzegovina wordt onafhankelijk
Republika Srpska wordt erkend als zelfstandig onderdeel van Bosnië
Strijdende partijen
Flag of Bosnia and Herzegovina (1992–1998).svg Bosnië en Herzegovina
Flag of the Croatian Republic of Herzeg-Bosnia.svg Herceg-Bosna (vanaf 1994)
Vlag van Kroatië Kroatië (vanaf 1994)
Flag of NATO.svg NAVO (vanaf 1995)
Flag of Serbia and Montenegro (1992–2006).svg Joegoslavië
Flag of the Republika Srpska.svg Republika Srpska
State Flag of Serbian Krajina (1991).svg Servisch Krajina
Flag of Bosnia and Herzegovina (1992–1998).svg West-Bosnië (vanaf 1995)
Leiders
Troepensterkte
Verliezen
30.521 militaire doden
31.583 burgerlijke doden
21.173 militaire doden
4.179 burgerlijke doden
Portaal Portal.svg Geschiedenis

De Bosnische Burgeroorlog vond plaats tussen 1992 en 1995. Het was onderdeel van de oorlogen in Joegoslavië en vond grotendeels plaats in Bosnië en Herzegovina. Toentertijd was Bosnië onderdeel van de Federale Republiek Joegoslavië. De Bosniakken in het gebied wilden zich afscheiden van Joegoslavië, maar Joegoslavië en de Servische minderheid in Bosnië wilden dit niet. Hierdoor ontstond een grote burgeroorlog tussen de volkeren in het land.

Bosnië en Herzegovina is verdeeld in drie volkeren: de Bosniakken (44%), de Serven (32%) en de Kroaten (17%). Dit leidde tot spanningen tussen de drie volkeren. De Bosniakken wilden onafhankelijkheid, de Serven wilden bij Joegoslavië blijven en de Kroaten wilden juist bij Kroatië aansluiten. De Bosniakken en Kroaten vochten ook onderling een oorlog: de Kroatisch-Bosniakse Oorlog (1992-1994). Later besloten de Bosniakken en Kroaten om samen te werken en vochten samen tegen de Serven. Vanaf toen werd Bosnië gesteund door Kroatië en vanaf 1995 ook door de NAVO. De oorlog eindigde uiteindelijk met verdrag van Dayton uit 1995. Hierdoor kreeg Bosnië onafhankelijkheid en een zeer complexe staatsinrichting.

Tijdens de oorlogen werden verschillende misdaden gepleegd, waaronder genocide (volkerenmoord). Ook de val van Srebrenica is onderdeel van de oorlog. 2,2 miljoen mensen moesten door het conflict vluchten en zo'n 100.000 mensen werden vermoord. Hierdoor is de Bosnische Burgeroorlog een van de meest gewelddadige conflicten in Europa sinds het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog.

Achtergrondinformatie

Spanningen in Joegoslavië

Bosnië en Herzegovina behoorde vroeger samen met Slovenië, Kroatië, Servië, Montenegro, Kosovo en Noord-Macedonië tot één land: Joegoslavië. Het land ontstond in 1918 als koninkrijk, maar was sinds 1945 een communistisch land. Tussen 1945 en 1980 werd Joegoslavië geleid door maarschalk Josip Broz Tito. Anders dan veel communistische landen was Joegoslavië neutraal. Hierdoor had Joegoslavië zowel goede banden met het westen als de Sovjet-Unie. Na de dood van Tito in 1980 begon de economie van Joegoslavië vast te lopen. Zijn opvolgers lukten het niet om het land draaiende te houden. Hierdoor ontstond steeds meer werkloosheid en inflatie.

Ondertussen namen ook de spanningen tussen de bevolkingsgroepen toe. Onder Tito leefden de verschillende volkeren van Joegoslavië min of meer vreedzaam samen. Er waren spanningen, maar deze werden door Tito onderdrukt. Na zijn dood namen de spanningen in het land juist toe.

De Joegoslavische economie draaide op hulp van de Verenigde Staten en de Sovjet-Unie. Beide landen probeerden op deze manier invloed in Joegoslavië te krijgen vanwege de Koude Oorlog. In 1991 viel de Sovjet-Unie echter uit elkaar. Als gevolg kreeg Joegoslavië geen hulp meer van de Sovjets en stopten ook de Amerikanen hun hulp. Door het gebrek aan een tegenstander was de hulp niet meer nodig. Dit verergerde de economische situatie, waardoor ook de spanningen toenamen.

Situatie in Bosnië

Op bovenstaande kaart zie je dat Bosnië een erg divers en gemengd land is. De kleuren geven de drie bevolkingsgroepen aan:
     Bosniakken
     Kroaten
     Serven

Bosnië en Herzegovina was een bijzonder diverse deelstaat van Joegoslavië. In Bosnië was er namelijk geen dominante bevolkingsgroep; er waren enkel minderheden. Tijdens de oorlog speelden drie volkeren een rol:

  • De Bosniakken: Zij zijn grotendeels islamitisch en spreken Bosnisch. Tijdens de oorlog vochtten de Bosniakken voor een onafhankelijk Bosnië. Veel Bosniakken vochten in het Bosniakse leger. Er waren echter ook extremere groepen, zoals Patriotische Liga (Patriotska Liga) en de Groene baretten (Zelene Beretke). De Bosniakken kregen ook hulp van de Bosnische mujahideen. Dit waren moslims uit het buitenland (voornamelijk Arabische landen) die vochten voor de Bosniakken.
  • De Kroaten: Zij zijn grotendeels Rooms-katholiek en spreken Kroatisch. Veel Kroaten wilden zich afscheiden van Bosnië en zich bij een onafhankelijk Kroatië voegen. Zij stichtten daarom de Kroatische Republiek Herceg-Bosna. Later besloten zich bij de Bosniakken aan te sluiten tegen de Serven. De Bosnische Kroaten werden geholpen door Kroatië en het Kroatisch leger. Ook enkele neonazi's vochten aan de kant van de Kroaten.
  • De Serven: Zij zijn grotendeels Servisch-Orthodox en spreken Servisch. De Bosnische Serven wilden bij Joegoslavië blijven en onderdeel van Servië worden. Zij stichtten daarom de Servische Republiek in het noorden en oosten van het land. De Serven werden geholpen door het Joegoslavische/Servische leger. Ook kregen zij steun van buitenlandse vrijwilligers uit Griekenland en Rusland.

Hoewel het Bosnisch, Kroatisch en Servisch eigenlijk dezelfde taal is (Servo-Kroatisch), zien de bevolkingsgroepen en landen het als aparte talen. In feite gaat het om dialecten.

Afkomstig van Wikikids , de interactieve Nederlandstalige Internet-encyclopedie voor en door kinderen. "https://wikikids.nl/index.php?title=Bosnische_Burgeroorlog&oldid=872538"