Spoorlijn Aken - Maastricht
| Spoorlijn Aken - Maastricht | |
|---|---|
|
| |
| Opening | 31 december 1853 |
| Sluiting | |
| Land |  Nederland,  Duitsland
|
| Deelgebied(en) | Zuid Limburg |
| Van naar |
Aken Station Maastricht |
| Aantal huidige stations | |
| Status | deels in gebruik |
Portaal  Openbaar vervoer
| |
De spoorlijn Aken-Maastricht is een spoorlijn tussen Aken en station Maastricht. Het werd in 1853 geopend door de Pruisische Aachen-Maastricht Railway Company (AMEG) en haar Nederlandse zusterbedrijf Aken-Maastrichtsche Spoorweg-Maatschappij (AMSM). Het was de eerste Nederlandse route die naar het buitenland ging en werd naast personenvervoer ook gebruikt door goederentreinen: Boeren en productiebedrijven lieten hun goederen vervoeren; Bovendien lieten de omliggende steenkool mijnen in het district Aken-Limburg de gedolven steenkool naar hun bestemming vervoeren.
Deze nieuwe spoorlijn zorgde in de loop der jaren voor verbindingen met het toen al goed ontwikkelde Belgische en Franse spoorwegnet, evenals met het netwerk van de Rijnlandse Spoorwegen en de Koninklijke Directie van de Spoorwegen Aken-Düsseldorf-Ruhrort en zijn opvolgerorganisatie, de Bergisch-Märkische Spoorweg Maatschappij.
De lijn werd in 1992 gedeeltelijk gesloten en opgebroken. Sindsdien verloopt het treinverkeer tussen Aken en Maastricht via de spoorlijn Sittard - Herzogenrath. De regionale express LIMAX rijdt sinds begin 2019 tussen de twee steden.
Een deel van de oude lijn is sinds 1995 in gebruik bij de museumspoorlijn Zuid-Limburgse Stoomtrein Maatschappij (ZLSM).
Geschiedenis
De eerste plannen voor de aanleg van een spoorverbinding tussen Aken en de haven van Antwerpen via Maastricht en Hasselt (België) werden in 1831 door James Cockerill aan het publiek voorgesteld. Deze plannen werden aanvankelijk echter afgewezen omdat het vermoeden bestond dat Cockerill via de route persoonlijke voordelen wilde behalen omdat hij zelf eigenaar was van tal van kolenmijnen in de Nederlandse provincie Limburg. Vervolgens werd onder leiding van Winand Clermont en Petrus Regout een commissie opgericht om de spoorverbinding met Aken te voor elkaar te krijgen. Ondanks de steun van de commissaris van de Koning en de Nederlandse koning Willem II zelf, wezen de Staten -Generaal het plan voorlopig af.
Pas door de persoonlijke inzet van David Hansemann vijf jaar na de dood van Cockerill in 1843 werden de plannen in Duitsland en Nederland weer opgepakt. De spoorlijn zou betaald worden door particuliere investeerders uit beide landen. Uiteindelijk werd op 23 oktober 1853 de spoorlijn Aken-Maastricht officieel geopend.
Na de Tweede Wereldoorlog komt het toerisme sterk op gang en vooral Valkenburg is een publiekstrekker. Daarom kwam er de Valkenburg-expres vanuit de Randstad. Door het sluiten van de mijnen in de jaren '90 kwam het goederenvervoer nagenoeg stil te liggen. de internationale verbinding tussen Aken en Nederland werd overgeschakeld naar het verplaatst naar de route Herzogenrath-Heerlen. alleen het gedeelte van Schin op Geul naar Maastricht bleef behouden voor de verbinding Heerlen-Maastricht. Dat stuk werd ook van bovenleidingen voorzien. De Zuid-Limburgse Stoomtrein Maatschappij (ZLSM), opgericht in 1988, nam ook een deel van het voormalige traject over en nam eerst het traject van Aken – Vetschau naar Simpelveld weer in gebruik en vanaf 2007 terug naar Valkenburg.
Sinds 2019 rijden de treinen van Aken naar Maastricht via Heerlen (zie Heuvellandlijn, Spoorlijn Heerlen - Schin op Geul en Spoorlijn Sittard - Herzogenrath). Deze treindienst (LIMAX Drielandentrein) wordt verzorgd door Arriva.