Plantentuin (Antwerpen)
De Plantentuin of Den Botaniek is een klein park in de Belgische stad Antwerpen. Het park is een zogeheten botanische tuin (hortus botanicus). Dit betekent dat de tuin voor de wetenschap gebruikt werd en er veel verschillende (tropische) planten staan. Het park is iets minder dan 1 hectare. Naast verschillende perken met planten heeft de tuin ook een vijver, een tropische kas (serre), een oranjerie en huis. De tuin is toegankelijk via de Leopoldstraat, maar ook via de binnentuin van het Sint-Elisabethgasthuis.
Het park is gratis voor bezoekers, maar heeft openingstuinen.
Geschiedenis
De tuin werd aangelegd door Peeter van Coudenberghe (soms ook Jan van den Berghe genoemd), apotheker en een liefhebber en verzamelaar van planten. In 1794 begon hij met het verzamelen van planten in deze tuin. Twee jaar later telde de tuin al 1152 soorten. De Plantentuin ontstond pas in 1802 op de huidige plaats. Er was toen al een boomgaard en moestuin op deze plek, die in bezit was van het Sint-Elisabethgasthuis. De komst van de Plantentuin was heel erg belangrijk voor de stad. Voor geneeskunde werden toen veel planten gebruikt. De Plantentuin werd gesticht voor opleiding geneeskunde en het bestuderen van de planten. In de jaren hierna worden veel planten verzameld, voornamelijk via stekken uit de Jarden des Plantes in Parijs en de botanische tuin van Gent. Ook worden er zaden overgebracht uit Suriname, Indonesië, Brazilië, Madagaskar en Chili. Tegen 1816 zijn er 1726 soorten.
In 1826 wordt besloten om een oranjerie te bouwen. Na de aanlegging van de Leopoldstraat in 1832 kreeg de tuin haar huidige grootte. Vanaf 1833 wordt de tuin iedere zondag en feestdag gratis opengesteld voor bezoekers. Bezoekers kunnen ook een kaart kopen om toegang te krijgen op andere dagen. In 1877 wordt de tuin overgenomen, maar het was in zeer slechte staat. In 1877 kreeg de tuin haar toegangshek aan de Leopoldstraat. De oranjerie wordt geopend in 1885 en in 1891 wordt de vijver in de tuin geopend. De Plantentuin werd in 1926 overgenomen door de stad Antwerpen zelf. Sindsdien is de tuin publiek toegankelijk.
Tegenwoordig
De tuin heeft tegenwoordig zo'n 2.000 planten. Het is erfgoed verklaard in 1950 en is iedere dag geopend. In de winter heeft de tuin korte openingsuren dan in de zomer. Ook blijft op zondag de serre gesloten, maar de rest van de tuin is wel open. In de serre zijn tropische planten te vinden, waaronder de Chinese roos en verschillende soorten cactussen. Voor de serre is een kleine kruidentuin met verschillende soorten kruiden en specerijen. Ook staan er verschillende soorten bomen, waaronder de apennotenboom, de Japanse esdoorn en verschillende palmbomen.
De vijver splitst de tuin in tweeën en bevat verschillende soorten bamboe. De oranjerie ligt naast de vijver en is tegenwoordig in gebruik als restaurant. De hoevernierswoning aan het begin van de tuin is ook een restaurant. In dit gedeelte van de tuin vind men veel schaduwplanten, een grote magonoliaboom, verschillende kruiden en bloembollen. Sinds 1996 is er ook een varenhoek met verschillende soorten varens.
Galerij
Het toegangshek
De oranjerie met vijver
De rotstuin in de zomer
Standbeeld van Coudenberghe
Bronnen
- Website van de stad Antwerpen
- Artikel op Wikipedia
- Van Killegem, W. & Drieskens, I. (2012). De Mooiste Kruidentuinen in Vlaanderen. Uitgeverij: Davidsfonds. (Hoofdstuk Plantentuin in Antwerpen)