Maria Montessori

Wetenschapper
Maria Montessori
Persoonlijke info
Volledige naam	Maria Tecla Artemisia Montessori
Bijnaam
Pseudoniem
Geboren	31 augustus 1870
Geboorteplaats	Chiaravalle
Geboorteland	Italië
Overleden	6 mei 1952
Overleden te	Noordwijk, Nederland
Gehuwd met / relatie
Bekend van
Vakgebied	Pedagogiek, Filosofie
Actief
Bekend van	Montessori onderwijs
Portaal Wetenschap Onderwijs

Maria Tecla Artemisia Montessori was een Italiaans arts en pedagoog die vooral bekend werd door het montessorionderwijs (deze onderwijsvorm is naar haar vernoemd). Montessori werd geboren op 31 augustus 1870 te Chiaravalle en overleed in Noordwijk, op 6 mei 1952.

Ze was een Italiaanse pedagoog, filosoof, arts, kinderneuropsychiater en wetenschapper, internationaal bekend om de onderwijsmethode die haar naam kreeg. Haar ideeën worden gebruikt in duizenden kleuterscholen, basis-, midden- en middelbare scholen over de hele wereld. Ze was een van de eerste vrouwen die afstudeerde in de geneeskunde in Italië.

Levensloop

Ze is de dochter van Alessandro Montessori, uit Emilia, en Renilde Stoppani, uit de Marken. Maria werd geboren in 1870 in een huis op nummer 10 van Piazza Mazzini in Chiaravalle, een paar kilometer van Ancona. Haar geboorteplaats is nu een aan haar gewijd huismuseum. De ouders waren opgeleide mensen en gevoelig voor nieuwe politieke ideeën, die spraken van Italiaanse eenheid. Van moederskant was Maria de kleindochter van Antonio Stoppani, abt en natuuronderzoeker.

In 1874 verhuisde het gezin naar Rome. Daar ging Maria naar de gemeentelijke voorbereidende school van Rio Ponte. Maria had zich van jongs af aan levendig en leergierig getoond. Haar basisschooltijd was niet erg rooskleurig geweest, vanwege gezondheidsproblemen, waaronder een langdurige rodehond. Ze studeerde Frans en piano, waar ze vroegtijdig mee stopte. Rond de leeftijd van 11 jaar begon ze gepassioneerd te worden voor het studeren. Haar jeugdige passie was drama. Ze was een uitblinker in het Italiaans. Maar ze had echter tekortkomingen in de grammatica en wiskunde. In februari 1884 werd in Rome een overheidsschool voor meisjes geopend : de "Regia technische school" (tegenwoordig het "Leonardo Da Vinci" Technisch Instituut, in via degli Annibaldi). De oprichting van deze school maakte deel uit van het schoolbeleidsplan van het Italië van na de eenwording. Maria behoorde tot de top tien van studenten en studeerde af met hoge punten.

Vanaf de eerste studiejaren toonde het meisje interesse in wetenschappelijke vakken, met name wiskunde en biologie, iets wat conflicten zou veroorzaken met haar vader, die haar graag had zien werken in een onderwijscarrière; haar moeder daarentegen bleef haar steunen. Maria Montessori kon zich aanvankelijk niet inschrijven voor de Faculteit der Geneeskunde, zoals haar vaste voornemen was, vanwege het ontbreken van een klassiek middelbare schooldiploma. Om de moeilijkheid van de inschrijving te overwinnen, schreef zij zich in aan de faculteit Wetenschappen en na twee jaar kon ze overstappen naar de faculteit geneeskunde van de "La Sapienza" Universiteit van Rome, ondersteund door minister Baccelli en ook door paus Leo XIII, die verklaarde: Van alle beroepen is het meest geschikte beroep voor een vrouw juist dat van dokter.

Bij binnenkomst op de faculteit moest Maria Montessori zich aan strikte regels houden om deel uit te maken van een wetenschappelijke gemeenschap die voornamelijk uit mannen bestond, aangezien er in de geneeskunde nog steeds veel vooroordelen tegen het vrouwelijke geslacht bestonden. Bovendien was Montessori verplicht om voornamelijk 's nachts anatomie te beoefenen, om geen schandalen te veroorzaken, aangezien het in die tijd niet gebruikelijk en zelfs ongepast was voor een vrouw om te maken te hebben met een naakt lichaam van een overledene en om samen te werken met andere mannelijke studenten.

Voor Montessori, vooral belangrijk voor haar toekomstige inzet voor kinderen in de arme buurten van Rome, waren de lessen van experimentele hygiëne, gegeven door Angelo Celli, die er vast van overtuigd was dat sommige wijdverbreide ziekten, zoals malaria en tuberculose, niet het gevolg waren van een onvermogen van de medische wetenschap, maar een uiting waren van sociale armoede en hadden daarom alleen kunnen worden uitgeroeid met hulp van de staat (politiek).

In 1896 zou ze de derde Italiaanse vrouw zijn geweest die afstudeerde in de geneeskunde en zich vervolgens specialiseerde in neuropsychiatrie. Ze was goed in hygiëne, psychiatrie en kindergeneeskunde.

Ze kreeg de aanstelling van assistent in de psychiatrische kliniek van de Universiteit van Rome, in samenwerking met Giuseppe Ferruccio Montesano. Ze komt in contact met kinderen met verstandelijke beperkingen en bezoekt internationale conferenties over dit onderwerp. Ze komt contact met de school van Jean Marc Itard (1765 - 1835) en Édouard Séguin (1812 - 1880), en hun experimentele methoden van heropvoeding van geestelijk gehandicapten te leren kennen. In 1898 presenteerde ze de resultaten van haar eerste onderzoek op het pedagogisch congres in Turijn en na korte tijd werd ze directeur van de orthophrenische school in Rome. Samen met haar collega, Giuseppe Montesano, met wie ze een relatie kreeg, besloot ze deel te nemen aan onderzoek naar gehandicapte kinderen. Uit de relatie met Montesano werd in 1898 een zoon, Mario, geboren. Dit had in het geheim plaatsgevonden omdat ze niet getrouwd waren. Het kind werd in een pleeggezin ondergebracht. De relatie met Montesano liep stuk, doordat die met een andere vrouw trouwde. Op 14 jarige leeftijd komt de zoon bij haar wonen, als zijnde haar neef.

In 1899 sloot ze zich aan bij de Theosophical Society. In 1903 werd ze benoemd tot tweede klas assistent-arts in de rol van de directiestaf van het Italiaanse Rode Kruis, met een militaire rang vergelijkbaar met die van tweede luitenant. In 1904 behaalde ze het gratis onderwijs in de antropologie en kreeg daardoor de kans om zich bezig te houden met de onderwijsorganisatie van de kleuterscholen. In de zomer van 1907 schreef ze haar beroemde methode. De methode werd vervolgens tussen de zomer en de herfst van 1909 toegepast op het onderwijs van de landelijke lagere school van Pischiello in Umbrië, opgericht door de markiezin Ranieri di Sorbello. In 1913 maakte ze een reis naar New York, waar later ook haar methode opgepikt zal worden.

Maria Montessori staat ook bekend om haar inzet voor vrouwenemancipatie. Zo zette ze zich in voor het kiesrecht van de vrouw.

Ze verkeerde vaak in de hogere kringen en sloot zich aan bij de fascistische partij. In het begin accepteerde Maria de steun van Mussolini, die geïnteresseerd was in het oplossen van het probleem van analfabetisme met de "Kinderhuizen". Nadat ze echter kritiek had gekregen op haar werkwijze en dat het niet genoeg Italiaans zou zijn, begonnen de betrekkingen met het fascisme te verslechteren. Toch had ze nog gebruik weten te maken van haar contacten met Mussolini en een cursus georganiseerd dat een half jaar duurde en gesponsord werd door de fascisten. Doordat ze in 1930 internationale congressen over vrede bezocht kwam de definitieve breuk. Montessorie scholen werden in 1934 verboden. In hetzelfde jaar beval Hitler ook de sluiting van Montessori-scholen in Duitsland, samen met de Waldorf-scholen. Door de inmiddels hoog opgelopen conflicten met het fascistische regime werden zij en haar zoon in 1934 gedwongen Italië te verlaten.

Zo vervolgde zij haar reizen naar verschillende landen om haar pedagogiek te verspreiden. Ze ging naar India, waar ze werd verrast door het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog en waar ze samen met haar zoon werd geïnterneerd (gevangen genomen) als burger van een vijandig land. Ze werden vrijgelaten in 1944 en keerden daarna terug naar Europa in 1946, waar ze overal met eer werd ontvangen.

In 1947 keerde ze terug in Italië waar ze de opleiding opnieuw startte. In 1951 verhuisde ze tijdelijk naar Noordwijk in Nederland. Daar zou ze in 1952 overlijden.

Op haar graf staat het volgende:

Ik smeek de lieve kinderen, die alles kunnen, om samen met mij te bouwen aan vrede in mensen en in de wereld