Isabel Allende
Isabel Allende | |
Isabel Allende in 2015 op de boekenbeurs van Frankfurt am Main | |
Algemene informatie | |
Geboren | 2 augustus 1942 |
Geboorteplaats | Lima, Peru |
Nationaliteit | Chili |
Beroep | Journaliste, schrijfster |
Werk | |
Jaren actief | 1982-heden |
Genre(s) | Magisch realisme |
Bekende werken | Het huis met de geesten Liefde en Schaduw Violeta |
Portaal Literatuur |
Isabel Allende (Lima, 2 augustus 1942) is een Chileens schrijfster en journaliste. Allende staat bekend als een van de belangrijkste vertegenwoordigers van het magisch realisme. Dit is een genre waarin de realiteit met magische elementen (zoals mythische wezens, onverklaarbare gebeurtenissen, etc.) gecombineerd wordt. Het bekendste boek is Het huis met de geesten (1982), waarin vier generaties uit de familie De Valle gevolgd worden over een periode van 50 jaar.
Ze is het nichtje van de socialist Salvador Allende, die president van Chili tussen 1970 en 1973 was. Salvador Allende werd in 1973 omgeworpen in een staatsgreep door Augusto Pinochet. Isabels familie moest vervolgens vluchten naar Venezuela. Later verhuisden zij naar de Verenigde Staten. Sinds 1993 werd Isabel Allende de Amerikaanse nationaliteit.
Levensloop
Jeugd en opleiding
Isabel Allende werd geboren in Lima in Peru. Haar vader (Tomás Allende) werkte namelijk voor de Chileense ambassade in Lima. Haar moeder heette Francisca Llona Barros. Toen Isabel 3 jaar oud was, verliet haar vader haar moeder. Francisca en haar kinderen verhuisden vervolgens naar Santiago. In 1953 trouwde haar moeder met Ramón Huidobro, die ook diplomaat was. Hierdoor verhuisde de familie eerst naar La Paz in Bolivia en later Beiroet in Libanon. Isabel ging hier steeds naar een privéschool. In 1958 verhuisde de familie naar Chili en kreeg onderwijs.
In 1962 trouwde Isabel Allende met haar eerste man, Miguel Frias. Samen kregen zij een zoon en een dochter. Tussen 1959 en 1965 werkte zij voor de Voedsel- en Landbouworganisatie van de Verenigde Naties. Hierna besloot zij als vertaalster te werken. Ze vertaalde boeken van het Engels naar het Spaans. Ze werd echter ontslagen, aangezien ze een nieuw einde bedacht voor het sprookje Assepoester. Allende was al op vroege leeftijd een feministe en wilde het hoofdpersonage meer vrijheid geven. Allende woonde in deze tijd in Brussel. In 1966 keerde zij terug naar Chili.
Periode in Venezuela
In 1970 kwam Allendes oom, Salvador Allende, aan de macht. Salvador Allende was de eerste marxistische president die op democratische manier gekozen werd. Hij was hierdoor erg links en nationaliseerde onder andere de mijnbouw. De Amerikanen waren helemaal niet blij met Salvador Allende. De Koude Oorlog was aan de gang en zij waren bang dat de Sovjet-Unie invloed in Chili zou krijgen. De Amerikaanse president Richard Nixon startte zelfs een samenwerkingsverband (Operatie Condor) met regimes in Latijns-Amerika om het communisme en socialisme buiten de deur te houden. In 1973 pleegde Augusto Pinochet (met steun van de Amerikanen) een staatsgreep. Salvador Allende werd omvergeworpen en overleed.
De familie van Allende kwam op een zwarte lijst te staan. Hierdoor liepen ze gevaar om opgepakt en vermoord te worden. Isabel Allende wist te vluchten naar Venezuela. Haar moeder en stiefvader wisten ternauwernood te ontsnappen. Zij verbleef in Venezuela voor 13 jaar. Hier ontving zij regelmatig doodsbedreigingen. Allende werkte tijdens deze periode van journaliste. In Venezuela schreef ze haar eerste roman, Het huis met de geesten (1982). Het boek beschrijft vier generaties van de familie Da Valle in de vijftig jaar voor de staatsgreep van Pinochet. In het boek spelen verschillende leden uit deze familie een rol, waaronder de helderziende Clara en de conservatieve grootgrondbezitter Esteban.
In de Verenigde Staten
In 1987 scheidde Allende van haar eerste man. Eén jaar later ontmoette ze haar tweede man, William C. Gordon, tijdens een rondreis door Californië. Zij trouwden met elkaar nog hetzelfde jaar. Allende verhuisde naar de Verenigde Staten en in 1993 kreeg zij de Amerikaanse nationaliteit. Hier woont zij met haar nabije familieleden. Ondertussen was de dictatuur van Pinochet in Chili gevallen. Allende brengt sindsdien bezoeken aan het land, maar besluit er niet te gaan wonen. Als reden gaf zij aan dat zij te lang in het buitenland had gewoond.
In 1996 overleed Allendes dochter, Paula. Zij schreef een biografie over het leven van haar dochter. Haar dochter overleed aan de gevolgen van porfyrie. Allende besloot vervolgens een stichting op te zetten, de Isabel Allende Foundation. Deze stichting zet zich in voor de gezondheid van vrouwen en kinderen over de gehele wereld.
In 2006 was Allende een van de vlaggendragers tijdens de Olympische Winterspelen in Turijn. Tijdens de ceremonie waren voor het eerst alleen vrouwen aanwezig. Naast Allende was ook de Italiaanse actrice Sophia Loren een van de dragers. In 2007 hield Allende een TED Talk (een speech) over haar verhalen en passie. Hierin greep ze terug naar haar ervaringen op de Olympische Spelen. In 2008 gaf de universiteit van San Francisco een eredoctoraat voor haar bijdrage aan de literatuur. Harvard University gaf haar ook zo'n eredoctoraat in 2014.
In 2015 scheidde Allende van haar tweede man. In 2019 trouwde ze met haar derde man, Roger Cukras. Allende spreekt zich niet uit over de Amerikaanse politiek. Toch keurde ze in 2016 het gedrag van presidentskandidaat Donald Trump af en in 2020 steunde zij Joe Biden. In Chili verdedigt Allende nog altijd regelmatig de beslissingen en het nalatenschap van Salvador Allende.
Schrijfstijl
Allende wordt berekent tot het magisch realisme. Dit is een literair genre wat echte dingen (logos) met niet bestaande dingen (mythos) verbindt. Toch worden deze dingen op een echte manier beschreven. Ook spelen historische feiten een belangrijke rol in haar boeken. Het magisch realisme is erg populair in Latijns-Amerika. Haar boeken worden vaak vergeleken met die van Gabriel García Márquez. In haar boeken hebben vrouwen meestal een sterke hoofdrol. Allende ziet zichzelf als feministe en wil geen personages met "makkelijke levens".
Ook kijkt Allende naar haar eigen ervaringen en familieleden voor inspiratie. Zo hield haar oma seances (om geesten op te roepen), wat het helderziende personage Clara uit Het huis met de geesten inspireerde. Het hoofdpersonage uit Eva Luna was geïnspireerd door de jonge kunstenares Elsa Morales, waarmee Allende bevriend was tijdens haar periode in Venezuela. Ook spelen haar boeken vrijwel altijd in Chili af.
Literaire werken
Fictie
Nederlandse naam | Spaanse naam | Jaar |
---|---|---|
Het huis met de geesten | La casa de los espíritus | 1982 |
Geen vertaling | La gorda de porcelana | 1984 |
Liefde en Schaduw | De amor y de sombra | 1984 |
Eva Luna | Eva Luna | 1987 |
Het goud van Tomas Vargas | Cuentos de Eva Luna | 1989 |
Het oneindige plan | El plan infinito | 1991 |
Fortuna's dochter | Hija de la fortuna | 1999 |
Portret in Sepia | Retrato en sepia | 2000 |
De stad van de wilde goden | La ciudad de las bestias | 2002 |
Het rijk van de Gouden Draak | El reino del dragón de oro | 2004 |
Zorro | El Zorro | 2005 |
Woud van de pygmeeën | El bosque de los pigmeos | 2005 |
Inés, vrouw van mijn hart | Inés del alma mía | 2006 |
Het eiland onder de zee | La Isla bajo el mar | 2010 |
Het negende schrift van Maya | El Cuaderno de Maya | 2011 |
Ripper | El juego de Ripper | 2014 |
De Japanse minnaar | El amante japonés | 2015 |
De winter voorbij | Más allá del invierno | 2017 |
Bloembad aan zee | Largo pétalo de mar | 2018 |
Violeta | Violeta | 2022 |
De wind kent mijn naam | El viento conoce mi nombre | 2023 |
Non-fictie
Nederlandse naam | Spaanse naam | Jaar |
---|---|---|
Paula | Paula | 1994 |
Aphrodite | Afrodita | 1998 |
Herinneringen aan mijn Chili | Mi país inventado | 2003 |
De som der dagen | La suma de los días | 2008 |
Wat wij willen - Mijn leven als moeder, vrouw, feminist | Mujeres del alma mía | 2021 |
Bronnen
- (en) Het artikel op Wikipedia
- (en) Allende, Isabel (maart 2007). "Tales of Passion" (met Nederlandse ondertiteling). TED. Gelezen op 15 mei 2024.
- (en) Nicolaou, Elena (22 september 2020). "Isabel Allende Opens Up About the Real People Who Inspired Her Epic Novels". Oprah Daily. Gelezen op 16 mei 2024.
- (en) Stein, Eliot (13 januari 2021). "Isabel Allende on travel, culture and what inspires her". BBC News. Gelezen op 16 mei 2024.
- Van Riet, Jelle (2 december 2023). "Schrijfster Isabel Allende: ‘Wees alsjeblieft niet voorzichtig!’". De Standaard. Gelezen op 16 mei 2024.