Houtkap
Houtkap is het omzagen of omhakken van bomen. Zowel in voor de houtteelt (bosbouw) aangelegde productiebossen als in natuurlijke bossen vindt houtkap plaats. Houtkap vindt onder andere plaats ten behoeve van de houtindustrie en het bosbeheer gericht op biodiversiteit.
Voorheen gebeurde dit vooral met de hand met een bijl en/of een trekzaag en later met de motorzaag of kettingzaag. Tegenwoordig heb je een zelfrijdend bos- of landbouwwerktuig dat de boom omklemd, zaagt, de takken verwijderd en de overgebleven stam in gelijke stukken zaagt en kan opstapelen.
Houtkap is dus het proces van het kappen, verwerken en verplaatsen van bomen naar een locatie voor transport. Het kan gaan om slippen (uit het bos slepen), verwerking ter plaatse en het laden van bomen of boomstammen op vrachtwagens of rongenwagens.
Vroeger gebeurde het slippen vooral met paarden. Tegenwoordig gebruikt men hiervoor een Rupstrekker. In landen als Noorwegen en Zweden worden boomstammen ook drijvend in het water vervoerd.
Waarom houtkap
Houtkap is het begin van een toeleveringsketen die de grondstof hout levert voor veel producten als planken en balken die mensen wereldwijd gebruiken voor huizenbouw, bouw, energie (verbranding) en papierproducten. Houtkap wordt ook gebruikt om bossen te beheren, het risico op bosbranden te verminderen en ecosysteem-functies te herstellen.
In de bosbouw wordt de term houtkap soms alleen gebruikt om de reeks handelingen te beschrijven van het verplaatsen van hout van de stronk naar ergens buiten het bos, meestal een zagerij of een houtzagerij. In het algemeen gebruik kan de term houtkap worden gebruikt voor een reeks bosbouw- of bosbouwactiviteiten.
Illegale houtkap verwijst naar het oogsten, vervoeren, kopen of verkopen van hout wat in strijd met wetten (verboden is). De oogstprocedure zelf kan illegaal zijn, inclusief het gebruik van verboden middelen om toegang te krijgen tot bossen; kappen zonder toestemming of uit een beschermd gebied; het kappen van beschermde soorten; of een te grote winning van hout boven overeengekomen limieten (grenzen). Het kan gaan om de zogenaamde “houtmaffia”.
Kaalkap (of "blokknip") wordt niet noodzakelijkerwijs gezien als een vorm van houtkap, maar als een oogst- of bosbouwmethode.
Het kappen van bomen met de hoogste waarde en het achterlaten van bomen met een lagere waarde, vaak zieke of misvormde bomen, wordt high-grading genoemd. Het wordt soms selectieve houtkap genoemd en dit wordt soms verward met selectiesnijden; de praktijk van het laten staan van bomen door slechts een deel van de bomen te oogsten, waardoor het bos als het ware verjongd wordt en niet meteen verdwijnt. Hierdoor blijft het leefgebied voor de dieren en andere planten ook bestaan (ecosysteem).