Alice in Wonderland
| Alices Avonturen in Wonderland Alice's Adventures in Wonderland | |
_(page_1_crop).jpg)
| |
| Informatie | |
| Schrijver | Lewis Carroll |
| Taal (origineel) | Engels |
| Land | .svg){kind=small} Verenigd Koninkrijk
|
| Genre | Fantasy, sprookje, kinderboek, sleutelroman |
| Datum | 1865 |
Portaal  Literatuur
| |
Alice in Wonderland of Alices Avonturen in Wonderland (Alice's Adventures in Wonderland) is een boek van de Britse schrijver Lewis Carroll. Hij schreef het verhaal in 1865. Inmiddels is Alice in Wonderland uitgegroeid tot een "modern sprookje", waar veel kinderen in Engelstalige landen mee opgroeien.
Het boek gaat over Alice, die op een dag een wit konijn volgt. Via een holle boomstam komt ze in een andere wereld terecht, genaamd Wonderland. In deze wereld komt ze verschillende dieren tegen, waaronder de dodo, de muis, de rups en de Cheshire Cat. Ook ontmoet ze de hertogin en de gekke hoedenmaker. In het boek komen nogal vreemde gebeurtenissen en onzinnige situaties voor. Onzin speelt een grote rol in het boek.
Het verhaal is ook bekend geworden door de tekenfilm-versie Alice in Wonderland van Disney uit 1951. In 1871 publiceerde Lewis Carroll een vervolg op het boek; Alice in Spiegelland.
Samenvatting
Hieronder staat de samenvatting van een verhaal. Soms is het niet leuk als je al weet hoe het verhaal afloopt! |
Het is een warme zomerdag en Alice zit met haar zus aan het meer. Haar zus leest een saai boek voor en Alice verveelt zich erg. Plotseling ziet ze een wit konijn lopen, dat zegt dat het veel te laat is en haalt steeds een horloge tevoorschijn. Alice loopt het konijn achterna en gaat ook door het konijnhol bij een boom heen. Alice maakt hierna een hele lange val en komt zonder pijn op de grond terecht. Ze ziet een klein deurtje met daarachter een mooie tuin, waar ze naartoe wil. Ze is echter te groot voor de deur en door middel van een drankje waarop staat Drink mij wordt ze kleiner, waardoor ze door de deur past. Ze vergat echter dat de sleutel voor de deur nog op de tafel lag en is nu te klein om bij deze sleutel te komen. Ze eet een cakeje waarop staat Eet mij. Hierdoor wordt ze weer groter dan ze oorspronkelijk was. Alice barst hierdoor in huilen uit.
Tijdens het huilen wordt ze weer kleiner, maar valt in een zee van haar eigen tranen. Hier ontmoet ze de muis. Later verschijnen ook de eend, de dodo en nog veel meer dieren. Deze zwemmen onder leiding van Alice allemaal aan de kant. Aangezien iedereen nat is, besluit de muis een verhaal te vertellen. De muis vertelt een saai verhaal over Willem de Veroveraar. De dodo besluit uiteindelijk dat ze een race houden, waarbij iedereen wint. De muis vertelt hierna zijn levensverhaal, maar Alice loopt boos weg. Alice vertelt over haar kat Dinah, waarna alle dieren bang wegrennen.
Even later komt Alice het witte konijn weer tegen, maar deze ziet haar aan voor een dienstmeisje. Hij geeft haar de opdracht zijn handschoenen en waaier te halen. In zijn huis drinkt ze uit een flesje, waardoor ze zo groot wordt dat ze niet meer in het huis past. Door het eten van een cake wordt ze weer kleiner. Later ontmoet ze de rups, die een waterpijp rookt. Ze heeft een verwarrend gesprek met de rups. Door het eten van een paddenstoel krijgt ze een grote nek. Een duif ziet haar vervolgens aan voor een slang, die de eieren wil opeten. Alice weer uiteindelijk weer een normale nek te krijgen.
Hierna gaat Alice naar de hertogin. De hertogin heeft net een uitnodiging gekregen voor een spelletje croquet met de koningin. In de keuken van de hertogin bevinden zich een baby, een kokkin en de Cheshire Cat. De hertogin laat Alice op de baby passen, maar de baby verandert in een varken. Alie heeft een gesprek met de Cheshire Cat, die af en toe in het niets oplost. De Cheshire Cat vertelt haar de weg naar de Maartse Haas en de Gekke Hoedenmaker. De Maartse Haas en de Gekke Hoedenmaker houden met de Slaapmuis een theefeestje. De Maartse Haas en de Gekke Hoedenmaker hebben ruzie met de Tijd. De tijd staat namelijk stil, waardoor het altijd theetijd is. De slaapmuis vertelt een verhaal over zijn drie zusjes, die in een pot vol stroop wonen.
Alice gaat weg en komt bij de deur naar de mooie tuin aan. Ze weet de deur te openen en komt drie tuinmannen tegen. De drie tuinmannen zien er echter als speelkaarten uit. Ze zijn bezig de witte rozen rood te verven, aangezien ze per ongeluk witte rozen geplant hadden in plaats van rode. Dan komt de Hartenkoningin eraan, die licht ontvlambaar is. De Hartenkoningin dreigt de tuinmannen te onthoofden, maar Alice weet dit te voorkomen. De Hartenkoningin nodig Alice uit voor een spelletje croquet, waarbij flamingo's als stokken worden gebruikt en egels als speelballen. De Hartenkoningin brengt haar daarna naar de griffioen en een wezen dat half-kalf en half-schildpad is. Als Alice haar levensverhaal aan de twee uitlegt, horen ze dat een rechtszaak gaat beginnen.
Eén van de speelkaarten wordt ervan beschuldigd de taarten van de koningin te hebben gestolen. De koning is de rechter en de Gekke Hoedenmaker en de kokkin de getuigen. Dan wordt Alice opgeroepen. Alice wordt langzaam groter en verklaart dat ze van niets weet. Alice keert zich tegen de gang van zaken. De Hartenkoningin beveelt dat Alice wordt onthoofd, waarna alle speelkaarten zich tegen Alice keren.
Alice wordt hierna wakker en merkt dat alles een droom is. Ze vertelt deze vervolgens aan haar zus.
Liedjes en gedichten
In het boek komen verschillende gedichten en kinderliedjes voor, zoals:
- All in the golden afternoon: Dit gedicht dient als voorwoord van het boek. In het gedicht blikt Lewis Carroll terug op zijn boottochtjes met Alice Liddell. Tijdens deze boottochtjes bedacht Carroll het verhaal.
- How Doth the Little Crocodile: Dit gedicht is een parodie op het kinderliedje Against Idleness and Mischief van Isaac Watts.
- The Mouse's Tale: In dit gedicht legt de muis zijn levensverhaal uit. Het is een beeldgedicht, wat betekent dat het gedicht de vorm van de staart van een muis heeft.
- You Are Old, Father William: Dit gedicht is een parodie op The Old Man's Comforts and How He Gained Them van Robert Southey.
- The Duchess's lullaby: Een slaapliedje gezongen door de hertogin. Het is parodie op Speak Gently van David Bates.
- Twinkle, Twinkle, Little Bat: Dit liedje is een parodie op Twinkle, Twinkle, Little Star van Jane Taylor.
- The Lobster Quadrille: Dit liedje is een parodie op The Spider and the Fly van Mary Botham Howitt.
- Tis the Voice of the Lobster: Dit gedicht is een parodie op The Sluggard van Isaac Watts.
- Beautiful Soup: Dit gedicht is een parodie op Star of the Evening, Beautiful Star van James M. Sayles.
- The Queen of Hearts: Dit kinderliedje bestond al voordat het boek uitkwam.
Sommige van deze gedichten werden later in aparte dichtbundels uitgegeven.
Personages
In het boek komt een groot aantal personages voor, waaronder:
Sommige namen kunnen verschillen per specifieke versie.
Achtergrondinformatie
Ontstaan en publicatie
.jpg)
Alice in Wonderland is gebaseerd op een meisje wat echt bestaan heeft: Alice Liddell. Zij was de dochter van de decaan aan de universiteit waar Lewis Carroll werkte en woonde. Carroll was goed bevriend met de familie en kwam vaak op bezoek. Hij had voornamelijk een goede band met Liddell en nam haar mee op boottochtjes in een roeiboot. Tijdens een van deze boottochtjes begon Carroll met het vertellen van verhalen. Alice speelde hierin zelf de hoofdrol. Voor Lewis Carroll was Alice Liddell zijn muze. Zij inspireerde hem om meer verhaaltjes te schrijven. Hij werkte deze verhaaltjes uit tot het boek Alice's Adventures Under Ground. Dit gaf hij aan Alice Liddell voor de kerst van 1864.
De familie had een jaar eerder de banden met Lewis Carroll verbroken. Het is onduidelijk waarom dit precies gebeurde. Lewis Carroll besloot zijn verhalen ook te publiceren. De naam werd wel veranderd in Alice's Adventures in Wonderland. Het boek werd een groot succes en kreeg veel positieve beoordelingen. Onder andere schrijver Oscar Wilde en toenmalig koningin Victoria waren fan van het boek. In 1871 besloot Lewis Carroll daarom om een vervolg uit te brengen Alice in Spiegelland (Through the Looking-Glass and What Alice Found There). Het tweede deel verkocht toentertijd zelfs beter.
Carroll maakte in 1890 ook een versie van het verhaal voor kleine kinderen (The Nursery Alice). Dit boek is een stuk korter en eenvoudiger. Het is bedoeld voor kinderen onder de 5 jaar.
Betekenis
Daarnaast is er een hoop onderzoek gedaan naar de betekenis achter Alice in Wonderland. Sommige literatuuronderzoekers geloven dat het een sleutelroman is. Oftewel, zij geloven dat (sommige) personages en gebeurtenissen in het boek verwijzen naar situaties uit het leven van Alice Liddell en Lewis Carroll. Het personage Alice is natuurlijk geïnspireerd door Alice Liddell. De dodo moet Lewis Carroll zelf voorstellen en het theefeestje is Alices verjaardagsfeestje.
Andere literatuuronderzoekers zien ook historische verwijzingen. In het boek verven de speelkaarten alle witte rozen rood. Dit zou een verwijzing zijn naar de Rozenoorlogen tussen huis York en huis Lancaster. Beide huizen hadden namelijk rozen als hun symbool (rood voor Lancaster en wit voor York).
Ook spelen sociale regels ettiquetes een belangrijke rol in het boek. Het boek wordt soms gezien als een parodie op deze regels. Dit komt door dat er een hoop onzin en onzinnige situaties in het boek voorkomen.
Thema's
In het boek komen verschillende thema's voor, waaronder:
- Opgroeien: In het boek verandert Alice vaak van grootte. De cakejes met "eet mij" maken Alice heel groot, terwijl de drankjes met "drink mij" haar juist kleiner maken. Voor Alice is dit erg frustrerend en traumatisch. Ook zorgt het ervoor dat ze helemaal niet blij is met haar lichaam. Dit kan als een uitbeelding van de puberteit gezien worden.
- Onzin: In het boek komen vrijwel alleen onzinnige personages en situaties voor. Zo probeert ze het raadsel van de Gekke Hoedenmaker op te lossen en probeert de regels van het croquet-spel te snappen. Telkens faalt zij om er ook maar iets van te begrijpen. Lewis Carroll was zelf een wiskundige en hield zich bezig met spelletjes en logica. In het boek drijft hij hiermee de spot. Oftewel, het situaties, spelletjes en raadsels zijn onlogisch, aangezien het leven onlogisch is.
- Identiteit: Alice moet zich steeds opnieuw voorstellen aan nieuwe personages in het boek. Deze personages stellen vragen over haar identiteit, waardoor zij hier ook zelf aan begint te twijfelen. Zo verwart het Witte Konijn haar voor zijn dienstmeisje en kan ze geen antwoord geven als de rups vraagt wie zij is. De Chesire Cat laat haar niet alleen twijfelen over haar identiteit, maar ook aan haar verstand.
- Dood: De dood keert ook verschillende terug als thema. Dit is gekoppeld aan het thema opgroeien (volwassenheid is immers de dood van een kind). Alice beweegt zich in situaties waarin zij soms moet vrezen voor haar leven. De Hartenkoningin wil iedereen die haar kwaad maakt onthoofden. Ook hebben Alice en de rups een gesprek over de metamorfose (een rups die verandert in een vlinder), waarbij de dood ook ter sprake komt.
Adaptaties
Alice in Wonderland is verschillende verfilmd of gemaakt tot televisieserie. De oudste film gebaseerd op het boek komt uit 1903. De bekendste verfilming is waarschijnlijk de Disney-animatiefilm Alice in Wonderland uit 1951. Hoewel deze film gebaseerd is op het eerste boek, komen er ook scènes en figuren uit "Alice in Spiegelland" voor de film. Ter promotie van de film maakte Disney in 1950 een speciale televisie-uitzending, waarbij men een kijkje achter de schermen gaf. In 2010 maakte Disney een speelfilm, waarin een volwassen Alice terugkeert naar Wonderland. Deze film was zo'n succes dat in 2016 een vervolg volgde; Alice Through the Looking-Glass.
Daarnaast zijn er verschillende televisieseries geweest gebaseerd op het boek, waaronder Adventures in Wonderland (1991-1995), Once Upon a Time in Wonderland (2013) en Alice in Borderland (2020). Het boek is ook de inspiratie geweest voor verschillen toneelstukken, opera's en musicals. In 1886 werd het boek voor het eerst opgevoerd op het toneel. Lewis Carroll was daar toentertijd bij aanwezig. Verschillende kunstenaars zijn geïnspireerd geweest door het boek. Zo maakte Salvador Dalí 12 tekeningen van scènes uit het boek.
Bronnen
- (en) Carroll, Lewis (1865). Alice's Adventures in Wonderland. Project Gutenberg. Gepubliceerd op 27 juni 2008.
- (en) Het artikel op de Engelstalige Wikipedia
- Onbekend (19 augustus 2023). "Alice Liddell, het meisje achter ‘Alice in Wonderland’". Historiek. Gelezen op 20 februari 2024.
- (en) Onbekend (onbekend). "Nursery Alice". University of Maryland. Gelezen op 25 februari 2024.
- (en) Onbekend (2020). "The Curious Life of Lewis Carroll". The Stuttering Foundation. Gelezen op 23 februari 2024.
- (en) Onbekend (onbekend). "Themes and Motifs in Alice in Wonderland". Alice in Wonderland.net. Gelezen op 25 februari 2024.
- (en) Stewart, Jessica (31 juli 2017). "Salvador Dalí’s Rarely Seen ‘Alice in Wonderland’ Illustrations Are Finally Reissued". MyModernMet.com. Gelezen op 25 februari 2024.