Eerste Opiumoorlog

Werk in uitvoering! Aan dit artikel wordt de komende uren of dagen nog gewerkt. Belangrijk: Laat dit sjabloon niet langer staan dan nodig is, anders ontmoedig je anderen om het artikel te verbeteren. De maximale houdbaarheid van dit sjabloon is twee weken na de laatste bewerking aan het artikel. Kijk in de geschiedenis of je het artikel kunt bewerken zonder een bewerkingsconflict te veroorzaken.

Dit artikel is nog niet af.

Eerste Opiumoorlog First Opium War 第一次鴉片戰爭
De tweede slag bij Chuenpi in 1841
Datum	4 september 1839 - 29 augustus 1842
Locatie	China en de Zuid-Chinese Zee
Overwinning voor	Verenigd Koninkrijk
Resultaat	Verdrag van Nanjing Hongkong (eiland) wordt aan de Britten overgedragen Chinese havens moeten openen voor Britse handelaars.
Strijdende partijen
Britten	Chinezen
Verenigd Koninkrijk	Qing-dynastie
Leiders
Koningin Victoria William Lamb Robert Peel	Keizer Daoguang Lin Zexu
Troepensterkte
19.000+ troepen	222.212 troepen
Verliezen
353 doden 451 gewonden	Ongeveer 3.100 doden
Portaal Geschiedenis

De Eerste Opiumoorlog of Eerste Engels-Chinese Oorlog was een oorlog tussen het Verenigd Koninkrijk en het Keizerrijk China van 1839 tot 1842. De oorlog is vernoemd naar opium. Dit is een melkachtig sap wat als medicijn of drugs gebruikt werd. De Britten verkochten opium aan de Chinezen. China besloot opium te verbieden en nam Britse opiumvoorraden in beslag. Deze beslissing leidde tot de Eerste Opiumoorlog.

De oorlog eindigde in een Britse overwinning. De Britse marine was namelijk een stuk beter uitgerust en moderner dan de Chinese oorlogsschepen. Het verdrag van Nanjing beëindigde oorlog. De Chinezen moesten zware concessies doen, zoals het openen van de economie voor buitenlandse handelaars, het betalen van geld en het afstaan van het eiland Hongkong aan de Britten. De Eerste Opiumoorlog legde de basis voor de Tweede Opiumoorlog (1856-1860) en was het begin van de eeuw van vernedering.

Achtergrondinformatie

Wat is opium?

Chinese mannen roken opium in de 18e eeuw.

Opium is een melkachtige vloeistof gemaakt van papavers. Het sap stond bekend om zijn geneeskrachtige werking. Zo werd opium gebruikt als slaapmiddel en pijnstiller. In Europa kende men opium al vóór de tijd van de Grieken en Romeinen. Ook China was opium al eeuwenlang bekend (sinds de Tang-dynastie). In de traditionele Chinese geneeskunde was opium een onderdeel van allerlei medicijnen, maar het werd ook gerookt. Chinese dokters geloofden namelijk dat het roken van opium veel gezonder was dan het roken van tabak. Bovendien werd het roken van opium als statussymbool gezien. Opium werd namelijk niet zelf in China gemaakt, maar kwam van overzee. Opium werd hierdoor een drug die gebruikt werd als vermaak.

Vanaf de 17e eeuw werd bekend dat opium ook verslavend kan zijn. Opium was erg goedkoop en bovendien populair. In Engeland begonnen een groot aantal Engelse schrijvers waren zeer enthousiast over opium (zoals de dichter Samuel Taylor Coleridge). Ook arbeiders gebruikten het en ontwikkelden soms een verslaving.

Europese handel in China

Guangzhou rond 1830. Op bovenstaande afbeelding zie je de Franse, Britse, Amerikaanse en Nederlands vlag. Samen met andere landen hadden zij een factorij in Guangzhou.

China handelde al enkele eeuwen met de Europeanen. China stond in Europa bekend om haar porselein, zijde en thee. Dit gebeurde eerst indirect via land (zoals via de Zijderoute), maar in 1557 richtten de Portugezen een handelspost in Macau op. In plaats via land met tussenpersonen gingen de Europeanen zelf met het schip naar China toe om te handelen. Na de Portugezen richtten ook andere Europese landen handelsposten op, waaronder de Britten vanaf 1635.

In China was de Qing-dynastie aan de macht. Vanaf de jaren 1680 probeerde deze dynastie controle te krijgen over de buitenlandse handel. Zo mochten buitenlandse handelaren enkel in vier steden handelen (Guangzhou, Shanghai, Xiamen en Fuzhou). De meeste handelaars gaven voorkeur voor Guangzhou, aangezien de stad aan de Parelrivierdelta ligt. De Britten probeerden met de andere steden te handelen, maar de Chinezen waren hier niet blij mee.

Hiervoor bedachten zij in 1757 het Kantonsysteem: De haven van Guangzhou (Kanton) was als enige haven in China opengesteld voor buitenlandse handelaars. Iedere Europese macht had zijn eigen factorij (een soort van gebied waar zij handel mochten drijven). In Guangzhou was daarom een gebied genaamd de Dertien Factorijen, waar ook de Britten hun eigen factorij hadden. De Europeanen mochten niet rechtstreeks handel drijven met de Chinezen; er was een tussenpersoon (een hong). Ook mochten de buitenlandse handelaars niet in Guangzhou blijven wonen of het Chinees leren. Aan het einde van het handelsseizoen moesten zij weer vertrekken. Daarnaast stonden zij onder strenge controle van de Chinezen.

Bronnen

• (en) Gershon, Livia (9 januari 2023). "Opium’s History in China". JSTOR Daily. Gelezen op 4 september 2024.
• Maat, Ludolf (1 januari 2007). "Opium en andere verdovende middelen." NEMO Kennislink. Gelezen op 4 september 2024.