Titiaan

https://rkd.nl/explore/artists/77655
Titiaan

Zelfportret, 1566, Museo del Prado, Madrid
Persoonlijke informatie
Volledige naam	Tiziano Vecelli of Tiziano Vecellio
Bijnaam	da Cadore
Land	Republiek Venetië, nu Venetië in Italië
Geboortedatum	1488/1490
Geboorteplaats	Pieve di Cadore
Overleden	27 augustus 1576
Overleden te	Venetië
Gehuwd met / relatie	Cecila en later met een onbekende vrouw
Carrière
Beroep	kunstschilder, frescoschilder, tekenaar
Bekend van	"Venus van Urbino" en "Maria Hemelvaart"
Actief	1498-1576
Genre(s)	allegorie, figuurstudie, historie, landschap, mythologie, portret, groepsportret, zelfportret, christelijk religieuze voorstelling, veldslag
Label
Website
Portaal Kunst & Cultuur

Tiziano Vecelli of Vecellio (in het Nederlands bekend als Titiaan) werd ergens geboren tussen 1488 en 1490 in het plaatsje Pieve di Cadore, in de buurt van Belluno, 100 km ten noorden van Venetië. Hij overleed op 27 augustus 1576 in Venetië (Italië). Hij was een kunstschilder tijdens de renaissance en wordt gezien als het belangrijkste lid van de 16e-eeuwse Venetiaanse school. Tijdens zijn leven werd hij vaak da Cadore genoemd, 'uit Cadore ', naar zijn geboortestreek.

Levensloop

TitiaanTitiaan was de zoon van Gregorio Vecellio en zijn vrouw Lucia, van wie weinig bekend is. Veel familieleden, waaronder de grootvader van Titiaan, waren notarissen en de familie was goed ingeburgerd in het gebied, dat werd geregeerd door Venetië.

Op de leeftijd van ongeveer tien tot twaalf jaar werden Titiaan en zijn broer Francesco (die misschien later volgde) naar een oom in Venetië gestuurd om in de leer te gaan bij de bejaarde schilder Gentile Bellini en later zijn broer Giovanni Bellini.

Een fresco van Hercules op het Morosini-paleis zou een van de vroegste werken van Titiaan zijn geweest. Hij werkte veel samen met Giorgio da Castelfranco, bijgenaamd Giorgione, die ook een zekere rivaal van hem was. In 1507-1508 kreeg Giorgione van de staat de opdracht om fresco's te maken op de opnieuw opgerichte Fondaco dei Tedeschi. Titiaan en Morto da Feltre werkten met hem samen. In 1512 keerde Titiaan vanuit Padua terug naar Venetië.

in 1513 verkreeg hij La Senseria (een winstgevend voorrecht). In ruil hiervoor moest hij de hertogen (doges) van Venetië schilderen. Zestig jaar lang was hij de onbetwiste meester van de Venetiaanse schilderkunst. In 1516 voltooide hij zijn beroemde meesterwerk, de Hemelvaart van de Maagd, voor het hoogaltaar van de Basilica di Santa Maria Gloriosa dei Frari. Titiaan was rond 1521 op het hoogtepunt van zijn roem.

Titiaans vrouw, Cecilia, was een kappersdochter uit zijn geboortedorp Cadore . Als jonge vrouw was ze zo'n vijf jaar zijn huishoudster en minnares geweest. Cecilia had Titiaan al twee mooie zonen gebaard, Pomponio en Orazio, toen ze in 1525 ernstig ziek werd. Titiaan trouwde met haar om ook de zoons legaal zijn kinderen te maken. Cecilia herstelde, het huwelijk was gelukkig en ze hadden nog een dochter die op jonge leeftijd stierf. In augustus 1530 stierf Cecilia. Titiaan hertrouwde, maar er is weinig informatie bekend over zijn tweede vrouw; ze was mogelijk de moeder van zijn dochter Lavinia die later ook zou gaan schilderen. Titiaan had een vierde kind, Emilia, het resultaat van een affaire, mogelijk met een huishoudster. Zijn favoriete kind was Orazio, die zijn assistent werd.

Vanaf 1530 begint zijn werk al barokke kenmerken te vertonen. Titiaan schilderde veel van zijn belangrijkste mythologische voor Filips II.

In 1532, na het schilderen van een portret van keizer Karel V in Bologna, werd hij benoemd tot paltsgraaf en ridder van het Gulden Spoor. Zijn kinderen werden ook tot edelen van het rijk gemaakt, wat voor een schilder een uitzonderlijke eer was. Hij bezocht Rome in 1546 en verkreeg de vrijheid van de stad - die eer was Michelangelo in 1537 toegekend.

In 1548 maakt hij het ruiterportret van Karel V. Op dat moment een nieuw genre. In 1550 maakte hij het portret van Filips II, dat naar Engeland werd verzonden naar Maria I van Engeland, Filips toekomstige bruid.

De laatste zesentwintig jaar van zijn leven (1550-1576) werkte Titiaan voornamelijk voor Filips II en als portretschilder. Hij bleef tot het einde van zijn leven opdrachten aannemen. Terwijl de pest woedde in Venetië, stierf Titiaan op 27 augustus 1576 aan koorts.

Titiaan werd begraven in de Frari (Basilica di Santa Maria Gloriosa dei Frari).

Werk

Titiaan was een van de meest veelzijdige Italiaanse kunstschilders, even bedreven met portretten, landschapsachtergronden en mythologische en religieuze onderwerpen. Zijn schildermethoden, met name in de toepassing en het gebruik van kleur, oefenden een diepgaande invloed uit, niet alleen op schilders van de late Italiaanse Renaissance, maar ook op toekomstige generaties westerse kunstenaars. Peter Paul Rubens is er daar een van.

Onder de portretschilders wordt Titiaan vergeleken met Rembrandt.

In de mythologische schilderijen komen veel naakten voor, wat voor die tijd heel gewoon was.

Hedendaagse schattingen schrijven ongeveer 400 werken toe aan Titiaan, waarvan er ongeveer 300 bewaard zijn gebleven.