Eerste Kamer
![]() |
Werk in uitvoering! Aan dit artikel wordt de komende uren of dagen nog gewerkt. Belangrijk: Laat dit sjabloon niet langer staan dan nodig is, anders ontmoedig je anderen om het artikel te verbeteren. De maximale houdbaarheid van dit sjabloon is twee weken na de laatste bewerking aan het artikel. Kijk in de geschiedenis of je het artikel kunt bewerken zonder een bewerkingsconflict te veroorzaken. Toelichting: Project:Tweede Kamerverkiezingen 2017 |
![]() |
Dit artikel is nog niet af. |

De Eerste Kamer der Staten Generaal of gewoon Eerste Kamer en de Tweede Kamer vormen samen de Staten-Generaal van het Koninkrijk der Nederlanden, het Nederlandse parlement. De Eerste Kamer, ook "senaat" genoemd, bestaat uit 75 leden verdeeld over groepjes die politieke partijen heten. De Tweede Kamer is belangrijker dan de Eerste Kamer.
De Eerste Kamer is er om nog eens goed naar wetten en ideeën van de regering te kijken voordat ze echt worden aangenomen. De Tweede Kamer heeft ze dan al behandeld. Ze mogen ja of nee zeggen tegen wetten. Ze mogen wetten niet veranderen.
In de wet staat dat de Eerste Kamer alleen op dinsdag vergadert. Veel leden van de Eerste Kamer hebben naast hun functie als lid, ook nog vaak een gewone baan. Bij wijze van uitzondering mag er ook een vergadering zijn op maandagavond. Bij zeer hoge uitzondering op woensdag.
Als de coalitie (de partijen, die de regering vormen) in de Tweede Kamer wél, maar in de Eerste Kamer geen meerderheid heeft, dan kunnen er problemen ontstaan. Bijvoorbeeld als de relatie tussen de regering en de oppositie (de partijen in de Tweede Kamer die niet in de regering zitten) slecht is. Zo heeft de huidige regering van VVD en PvdA in de Tweede Kamer een meerderheid (79 zetels), maar in de Eerste Kamer niet (30 zetels). In de Eerste Kamer komen ze, als ze geen steun krijgen van andere partijen, er dus 8 tekort!
De Eerste Kamer zit in Den Haag, aan het Binnenhof.
Geschiedenis
Tegenwoordig bestaat er in Nederland twee kamers, de Eerste en Tweede Kamer. Vroeger was dat wel anders! Er was één kamer de Staten-Generaal. In 1815 de Staten-Generaal gesplitst in twee kamers en zo ontstond ook de Eerste Kamer. Eigenlijk was het nooit de bedoeling om een Eerste Kamer op te richten, maar België (wat toen nog bij Nederland hoorde) wilde het graag. Men ging akkoord. In de Eerste Kamer zaten alleen maar mensen van adel en die iets belangrijks voor Nederland hadden gedaan. Degene die de leden koos was de koning.
Pas in 1848 veranderde hier iets aan. De manier van kiezen was niet democratisch. De grondwet werd gewijzigd en de koning kreeg veel minder macht. Zo kon hij de Eerste Kamerleden niet meer kiezen. Dit werd nu gedaan door de Provinciale Staten. Een jaar later verhuisde de Eerste Kamer. Normaal zat de kamer altijd in de Trêveszaal, maar na 1849 verhuisde de kamer naar de voormalige vergaderzaal van de Staten van Holland en West-Friesland. Eigenlijk was het altijd de bedoeling dat de Eerste Kamer daar zat, maar de zaal moest gerestaureerd worden.
In 1887 kreeg de Eerste Kamer meer leden. Voorheen waren het er 39, maar toen 50. In 1952 werd dit nog eens verhoogd tot 75. Sinds 1917 mogen er ook vrouwen lid zijn van de Eerste Kamer. Tot 1983 werd de Eerste Kamer om de zes jaar gekozen, maar tegenwoordig om de vier jaar.
Taken
Wetten goedkeuren of afwijzen
De Tweede Kamer maakt wetten. De Eerste Kamer keurt die goed of af. Dit is één van de belangrijkste taken van de Eerste Kamer. Ook hebben zij het beslissingsrecht over het budget van Nederland. Als de Eerste Kamer een wet goedkeurt heeft de Eerste Kamer later niet het recht om de wet weer af te keuren. De Tweede Kamer mag dit wel. De Eerste Kamer mag wel informatie vragen bij de regering. De Eerste Kamer controleert dus als laatste wetten.
Controleren Tweede Kamer en regering
Verkiezingen
De leden van de Eerste Kamer worden niet gekozen door het Nederlandse volk, maar door de Provinciale Staten. Om de 4 jaar worden de leden van Eerste Kamer gekozen. De Eerste Kamer bestaat uit 75 leden, zo is er altijd een meerderheid. De Kamerleden hoeven dan geen campagne te voeren, als er een verkiezing is. De uitslag van de Statenverkiezingen bepaalt volgens een ingewikkelde verdeelsleutel wie er in de Eerste Kamer zitting mag nemen.
Zetelverdeling in Eerste Kamer
(stand februari 2014)
Partij | Eerste Kamer | Fractievoorzitter |
---|---|---|
Volkspartij voor Vrijheid en Democratie (VVD) | 16 | Loek Hermans |
Partij van de Arbeid (PvdA) | 14 | Marleen Barth |
Christen-Democratisch Appèl (CDA) | 11 | Elco Brinkman |
Partij voor de Vrijheid (PVV) | 10 | Marcel de Graaff |
Socialistische Partij (SP) | 8 | Tiny Kox |
Democraten 66 (D66) | 5 | Roger van Boxtel |
GroenLinks (GL) | 5 | Tof Thissen |
ChristenUnie (CU) | 2 | Roel Kuiper |
Staatkundig Gereformeerde Partij (SGP) | 1 | Gerrit Holdijk |
50Plus (50+) | 1 | Jan Nagel |
Partij voor de Dieren (PvdD) | 1 | Niko Koffeman |
Onafhankelijke Senaatsfractie (OSF) | 1 | Kees de Lange |
totaal | 75 |
Tegenstanders
Verschillende partijen in Nederland vinden de Eerste Kamer overbodig en willen dat deze verdwijnt. Voor de Tweede Wereldoorlog was de Bond van Christen-Socialisten tegen de Eerste Kamer. Tegenwoordig zijn de PVV, GroenLinks, D66 en de SP tegen de Eerste Kamer.