Elfstedentocht
De Elfstedentocht (Fries: Âlvestêdetocht) is een schaatswedstrijd van ruim 200 kilometer over natuurijs in de provincie Friesland, gereden door de Friezen uit het Noorden. De Elfstedentocht werd voor het eerst georganiseerd in 1909 en werd tot nu toe nog maar vijftien maal verreden. De schaatstocht doet elf steden aan:
Fries afstand vanaf startpunt (km) Leeuwarden (start) Ljouwert 0 Sneek Snits 22 IJlst Drylts 26 Sloten Sleat 40 Stavoren Starum 66 Hindeloopen Hylpen 77 Workum Warkum 86 Bolsward Boalsert 99 Harlingen Harns 116 Franeker Frjentsjer 129 Dokkum Dokkum 174 Leeuwarden (finish) Ljouwert 199
Finish
De finish is traditioneel in Leeuwarden. De Elfstedentocht wordt alleen gereden als het ijs dik genoeg is. Vanwege het steeds warmer wordende weer worden de Friese winters zachter. Daardoor is de "Tocht der Tochten" al sinds 1997 niet meer gereden. Willem Alexander reed eens ook de tocht uit. Na afloop eten de deelnemers en de toeschouwers een kop snert (erwtensoep met rookworst). Vaak was de Elfstedentocht gereden in de bittere koude. Zoals bijvoorbeeld in "de Hel van 63" - vanwege de strenge winter van dat jaar. Deelnemers hebben wel eens vingers en tenen verloren aan de kou, het vroor wel -18. Deze tocht is in 2009 verfilmd.
Rayonhoofden
De route van de elfstedentocht is verdeeld in rayons. Er zijn 22 rayons. Dus ook 22 rayonhoofden. Een rayonhoofd is verantwoordelijk voor dit gedeelte van de route. Allemaal baas over zo'n 10 km route. Ze controleren hoe dik het ijs is, waar de wakken liggen. De wakken worden gemarkeerd met takken en struiken. Ze proberen zo snel mogelijk de wakken dicht te krijgen door de watervogels naar een ander wak te verjagen. Soms ook door ijstransplantaties. Wanneer er sprake is van een mogelijke tocht, komen de rayonhoofden in vergadering bij elkaar en bespreken de kwaliteit van het ijs op de route. Alleen als iedereen het ermee eens is dat de tocht verantwoord is, nemen ze de beslissing "it giet oan".
De winnaars
In februari 2012 was er een kans dat de Elfstedentoch opnieuw georganiseerd werd. Op 8 februari is er alleen bekend gemaakt dat het niet door kan gaan, aangezien het niet veilig genoeg is op het ijs. In 2013 vroor het ook veel, maar het vroor niet genoeg voor voldoende ijs. In 2014 lijkt de kans op een Elfstedentocht onwaarschijnlijk.