Overleg:Elfstedentocht

Graag samen voegen met onderstaande artikel dat was aangemaakt op de verkeerde naam:

== Geschiedenis ==

In 1845 stond er in de krant dat 3 Friese mannen in één dag 11 steden hadden afgeschaatst. Ze deden er 14 en ½ uur over. In de winter van 1890-1891 trokken honderden Friezen over het ijs langs de elf steden. Ze probeerden steeds sneller te rijden. De recordtijd was toen 12 uur en 55 minuten (De wedstrijdrijders doen er tegenwoordig ongeveer 7 uur over). Als bewijs dat ze de hele route hadden gereden namen ze briefjes mee met daarop handtekeningen van de cafés en restaurants langs de route. Op 2 januari 1909 werd de eerste echte Elfstedentocht gereden. Er deden 23 rijders aan mee. De mensen schaatsten toen nog op 'houtjes', die ook wel de Friese doorlopers genoemd worden. Tegenwoordig schaatsen de mensen op noren of klapschaatsen, daar rijden ze natuurlijk veel sneller op. In 1909 werd de Vereniging de Friesche Elf Steden opgericht. Sindsdien organiseert deze vereniging de tocht. Dat kan niet elk jaar. Het is steeds weer afwachten of het koud genoeg wordt. Soms gaan er jaren voorbij zonder Elfstedentocht, zoals tussen 1963 en 1985 toen is er 22 jaar lang geen tocht gereden. In 1997 werd de tocht voor de vijftiende keer gehouden. Elke Elfstedentocht is anders; soms schijnt de zon en soms waait het hard. Mensen die aan de tocht deelnamen moesten veel kracht en doorzettingsvermogen hebben want vroeger had je geen speciale schaatspakken. De mensen trokken een paar hemden en truien over elkaar aan en stopten er soms kranten tussen om de wind tegen te houden. In 1929 was het ijskoud en er stond een keiharde wind. In dat jaar op 12 februari werd de Elfstedentocht gereden; het vroor toen 18 graden. Niemand keek naar de start want het was veel te koud. De meeste wedstrijdrijders hebben de streep toen niet gehaald. Om een Elfstedentocht te kunnen houden moet het eerst heel hard vriezen en het ijs moet minsten 13 - 15 centimeter dik zijn om al die duizenden mensen te kunnen dragen. De veiligheid staat bij de Elfstedentocht voorop. Pas als het ijs over de hele route veilig is, kan de tocht doorgaan. De route is verdeeld in rayons (dat zijn stukjes van de route), er zijn eenentwintig rayonhoofden. Elke rayonhoofd is verantwoordelijk voor zijn eigen rayon. De ijsmeester is de baas van de rayonhoofden. Hij is verantwoordelijk voor het ijs op de hele route. Samen beslissen ze of een Elfstedentocht kan worden gereden. Soms moet de natuur een handje worden geholpen zoals in 1997 toen is Nederland de eerste ijstransplantatie geweest. Bij ijstransplantatie zaagt de brandweer eerst het oude, te dunne ijs weg. De nieuwe blokken ijs worden in het water gelegd en vriezen aan het oude ijs dat wel goed is, vast.

De tocht

De Elfstedentocht is dus een schaatstocht door Friesland langs de elf Friese steden. De tocht is 199 km lang en bestaat uit 2 onderdelen namelijk de wedstrijdtocht en de tourtocht. De wedstrijdrijders doen mee voor de prijs en de toerrijders doen mee voor de lol. In 1997 deden er 250 wedstrijdrijders en 16.000 toerrijders mee.

De wedstrijd begint 's ochtends om half 6 in de Zwettehaven in Leeuwarden. De deelnemers moeten eerst ongeveer 1900 meter rennen naar het ijs. Daar binden ze hun schaatsen onder in het donker. Dan gaan ze op weg naar Sneek ook in het donker, dat is heel gevaarlijk want je ziet niet hoe het ijs eruit ziet er kunnen namelijk scheuren in zitten. Daardoor kunnen valpartijen ontstaan. Sommige rijders dragen daarom een zaklamp op hun hoofd.

De wedstrijdrijders doen mee aan wedstrijden in het binnen- en buitenland. Bekende namen zijn Piet Kleine, Yep Kramer, René Ruitenberg en Evert van Benthem. De wedstrijdrijders rijden in een treintje achter elkaar. Ze werken samen en rijden het zelfde ritme. Om de beurt gaan ze voorop.

De Toertocht begint ‘s morgens om tien over half zes. Elke 25 minuten vertrekken er 2000 schaatsers. Iedereen heeft een eigen stempelkaart met daarop en startnummer hoe hoger het startnummer hoe later de schaatser het ijs op mag. Om twaalf uur 's nachts moeten ze bij de finish zijn in Leeuwarden anders worden ze van het ijs gehaald.

Langs de route staan stempelposten voor de controle, daar moeten de schaatsers hun controlekaart laten stempelen. Als je mee doet aan de tocht dan moet je je goed beschermen tegen de kou en de wind, je moet een muts dragen zodat je oren niet bevriezen en een zonnebril voor je ogen om ze te beschermen tegen de zon, of tegen bevriezing, dunne handschoenen zorgen ervoor dat je handen heel blijven als je valt, toerrijders hebben meestal een rugzakje om met daarin extra veters voor de schaatsen, lippenbalsem en vaseline, eten en drinken kunnen ze langs de route krijgen bij koek en zopie tentjes, dat zijn tentjes langs het ijs waar je eten en drinken kan halen, veel schaatsers nemen rozijnen, nootjes of mandarijnen mee, geen water want dat bevriest. Wie alle gevaren heeft doorstaan en de tocht uitrijdt en alle stempels heeft krijgt als beloning een zilveren Elfstedenkruisje. Maar de leiding is heel streng als je 1 minuut te laat over de streep komt dan krijg je geen kruisje. Als de tocht voorbij is, is er de hele avond feest. De Winnaar wordt gehuldigd. In 1997 was dat Henk Angenent en in 1985 en 1986 won Evert van Benthem tot 2 keer toe de Elfstedentocht. Maar de meeste rijders liggen dan allang doodmoe in bed.

De 11 steden

Als je meedoet met de Elfstedentocht rijd je door 11 steden, vandaar ook de naam: de Elfstedentocht. Door deze steden rijd je:

Nederlands Fries Hoeveel km gereden?

1. Leeuwarden (start) Ljouwert 0 km 2. Sneek Snits 22 km 3. IJlst Drylts 26 km 4. Sloten Sleat 40 km 5. Stavoren Starum 66 km 6. Hindeloopen Hylpen 77 km 7. Workum Warkum 86 km 8. Bolsward Boalsert 99 km 9. Harlingen Harns 116 km 10. Franeker Frjentsjer 129 km 11. Dokkum Dokkum 174 km 12. Leeuwarden (finish) Ljouwert 199 km

De winnaars

Deze mensen hebben in het verleden de Elfstedentocht gewonnen:

Jaar Naam Plaats Gereden in 1909 M. Hoekstra Warga 13.50 uur 1912 C.C.J. de Koning Arnhem 11.40 uur 1917 C.C.J. de Koning Leur (NB) 9.53 uur 1929 K. Leemburg Leeuwarden 11.09 uur 1933 A. de Vries Dronrijp 9.05 uur S. Castelein Wartena 1940 A. Adema Franeker 11.30 uur D. van der Duim Warga C. Jongert Ilpendam P. Keizer De Lier S. Westra Warmenhuizen 1941 A. Adema Franeker 9.19 uur 1942 S. de Groot Weidum 8.44 uur 1947 J. van der Hoorn Ter Aar 10.51 uur 1954 J. van der Berg Nijbeets 7.35 uur 1956 geen prijs uitgereikt 1963 R. Paping Ommen 10.59 uur 1985 E. van Benthem St. Jansklooster 6.47 uur 1986 E. van Benthem St. Jansklooster 6.55 uur 1997 H. Angenent Alphen aan de Rijn 6.49 uur

Vereniging De Friesche Elfstedentocht

De Vereniging De Friesche Elfstedentocht is opgericht in 1909 kort na de eerste echte Elfstedentocht. De Vereniging heeft 16.000 leden. Je mag pas lid worden als je 18 jaar bent. Alleen leden mogen meedoen met de tocht. De vereniging neemt geen leden meer aan. Het is niet verantwoord om meer mensen op het ijs te laten. De organisatie zou dan te groot worden want de meeste mensen moeten ergens overnachten. De stempelkaarten moeten bijvoorbeeld ook gedrukt worden en als er gewonden zijn moeten die ook verzorgd worden. Als je geen lid bent kun je via een loting toch mee doen. Soms doen er bijzondere mensen mee aan de tocht in 1986 deed prins Willem Alexander, onder een schuilnaam W.A. van Buuren mee.

Weetjes

1. Wist je dat Karst Leemburg, de winnaar van de Elfstedentocht van 1929, door de kou zijn grote teen verloor?

2. Wist je dat het tijdens de tocht in 1963 18 graden onder nul was?

3. Wist je dat er ook een spel is van de Elfstedentocht?

4. Wist je dat er ook een Suske & Wiske strip is over de Elfstedentocht?

5. Wist je dat er behalve de Elfstedentocht op de schaats, er ook een Elfstedentocht op de fiets, op de motor en met de kano is?

6. Wist je dat Piet Kleine tijdens de 15e Elfstedentocht in 1997 zijn vijfde plaats verloor doordat hij in Hindeloopen een stempel miste?

7. Wist je dat het houten bruggetje in Bartlehiem door de televisiebeelden van de laatste Elfstedentochten wereldberoemd is geworden?

8. Wist je dat Prins Willem Alexander in 1986 onder de naam W.A. van Buren meedeed met de Elfstedentocht? De achternaam had hij gekozen, omdat hij niet herkend wilde worden.

9. Wist je dat klunen een Fries woord is voor lopen of kruipen met je schaatsen aan?