Jozef Stalin
Jozef Stalin (18 december 1878 - 5 maart 1953) was de tweede leider van de Sovjet-Unie, een communistisch land. De eerste leider van de Sovjet-Unie was Vladimir Lenin en toen die stierf (1924) had de Sovjet-Unie voorlopig niet echt een machtige leider. Stalin was toen een hoge functionaris die is gaan verhinderen dat andere belangrijke functionarissen gebruik gingen maken van hun bevoegdheden. Hierdoor is hij vijf jaar na Lenins dood (1929) de leider van de Sovjet-Unie geworden met totale macht over dit land. Hij werd dus dictator. In 1953 stierf hij en was zijn heerschappij afgelopen.
Jozef Stalin heeft als dictator veel leed veroorzaakt onder zijn volk. Er waren namelijk veel mensen die het niet fijn vonden hoe hij heerste en deze wilde Stalin gevangen nemen of zelfs laten vermoorden. Ook wilde Stalin zijn land industrialiseren, (meer fabrieken bouwen) wat voor veel boeren niet zo voordelig was. Door de economische problemen stierven zij van de honger.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog heeft zijn leger hard gevochten tegen het leger van Duitsland. Duitsland werd toen geregeerd door dictator Adolf Hitler.
Toch is Stalin tot op de dag van vandaag een van de bekendste leiders uit de geschiedenis van Europa. Ook wordt hij door veel mensen beschouwd als iemand die kwaadaardiger was dan Hitler. Hier hebben mensen veel meningsverschillen over.
Jeugd
Jozef Stalin is geboren in Gori in wat nu Georgië is. Zijn vader was een schoenmakersjongen en daarom waren ze erg arm.
Zijn vader was erg agressief tegen Jozef en zijn broers en vermoordde zelfs een paar, omdat ze te zwak waren.
Gelukkig ging zijn vader weg en werd het rustiger in het gezin van Jozef.
Nadat hij uit huis ging ging hij naar een universiteit om te leren maar omdat hij zijn examens miste en hij ideeën had over het communisme werd hij in 1899 werd van school af gestuurd.
Van priester naar communist
Nadat hij van de universiteit was gestuurd werd hij seminarist (kandidaat priester) maar dat duurde niet lang. Zijn communistische ideeën zorgden er namelijk al snel voor dat hij zich aansloot bij een groep die zich bolsjewieken noemden.
Maar hij werd opgepakt omdat het verboden was om de bolsjewieken te steunen. In 1903 lukte het hem om te ontsnappen uit zijn werkkamp in Siberië.
Daarna werd hij een vriend van Lenin door zijn kennis over het buitenland.
Hij moest Rusland verlaten omdat hij nog steeds gezocht werd, en toen hij terug ging naar Rusland werd hij weer opgepakt.
Pas toen de bolsjewieken aan de macht kwamen werd hij bevrijd.
In de politiek
Het lukte Stalin om steeds belangrijkere functies te vervullen. In 1919 werd het Politbureau opgericht, de machtigste commissie binnen de Communistische Partij. Het Politbureau kreeg 5 leden, en Stalin werd daar één van. De andere leden waren Lenin, Leon Trotski, Lev Kamenev en Nikolai Krestinski.
Secretaris-generaal
Lenin wilde zich meer kunnen concentreren op het bestuur van het land, en zich minder bezig houden met het bestuur van de Partij. Daarom werd Stalin in april 1922 aangesteld als secretaris-generaal van de Partij. Dat betekende onder andere dat hij mocht beslissen welke andere mensen in de Partij bepaalde functies en macht kregen, of juist niet. In de jaren erna zou de functie van secretaris-generaal steeds belangrijker worden, omdat Stalin veel macht naar zichzelf toetrok.
Machtsstrijd
Op 21 januari 1924 stierf Lenin. Na Lenins dood volgde er een machtsstrijd tussen Stalin en Troski, maar Stalin won. Vanaf dat moment was hij de leider van de Sovjet-Unie, en dat zou hij maar liefst 25 jaar lang blijven. In het begin was hij nog geen alleenheerser, want de Partij was eigenlijk zo ingericht dat de macht bij een aantal mensen lag. Maar Stalin schakelde langzaam maar zeker zijn belangrijkste tegenstanders uit en maakte zijn eigen functie steeds belangrijker. Tegen het begin van de jaren '30 was de Partij zo veranderd dat Stalin een echte dictator kon worden.
Hervormingen
Al meteen nadat hij de leider werd van Sovjet-Unie begon hij al zijn concurrenten en politieke tegenstanders (dus de mensen die het niet met eens waren) op te pakken. Maar dat was niet de enige grote verandering die hij begon. Hij begon namelijk ook aan het hervormen van de economie en het bouwen van heel veel industrie. Jozef Stalin zorgde voor een groot aantal fabrieken. Dat bouwen gebeurde heel snel en dit kwam omdat Stalin heel veel dwangarbeiders gebruikte. Stalin wilde de economie groter maken door meer mensen in de industrie te laten werken, en bijvoorbeeld minder op kleine boerderijtjes op het platteland. Om de economie succesvoller te maken, moesten alle fabrieken werken met de plannen die de Partij maakte. Daar stond bijvoorbeeld in hoeveel ze moesten produceren. Zo'n economie heet een planeconomie.
Hij besliste verder dat de landbouw gecollectiviseerd moest worden. Dat betekende dat de boeren, die nu allemaal een eigen kleine boerderij hadden, verplicht moesten gaan samenwerken. Hij liet hele grote boerderijen bouwen die eigendom waren van de staat. Die boerderijen heetten sovchozen. De boeren uit een hele regio moesten hun land en hun machines afgeven aan die grote staatsboerderij, en daar gaan werken. De rijke boeren, die altijd zelfstandig waren geweest, werden door Stalin en de Partij "koelakken" genoemd. Natuurlijk wilden die koelakken liever niet alles wat ze hadden zomaar kwijtraken, maar Stalin liet de koelakken oppakken en vermoorden of naar werkkampen in Siberië sturen.
Veder zorgde Stalin er ook voor dat alle niet etnische zuivere mensen (mensen die Stalin niet perfect vond zoals Hitler dat bij de joden had) werden vermoord of gedwongen moesten verhuizen.
Hij liet ook iedereen oppakken die het niet met eens was, mensen die zijn macht bedreigden en al helemaal mensen die dingen deden als spioneren.
De Tweede Wereldoorlog
In 1939 sloot Stalin een pact met Adolf Hitler, namelijk een niet-aanvalsverdrag. Ze spraken af dat ze niet tegen elkaar gingen vechten, maar elkaar zouden helpen om land te veroveren, bijv. van Polen
Daarom kon de Sovjet-Unie Finland invallen, dit mislukte en er werd maar een klein deel veroverd.
Rusland en Wit-Rusland waren zoiets als provincies van de Sovjet-Unie. Duitsland en de Sovjet-Unie zaten dus aan de weerszijden van Polen (bedenk wel dat de grenzen van de genoemde landen er heel anders uitzagen in die tijd). En toen Hitler Polen aanviel deed Stalin dit ook, daardoor werd de ene helft van de Sovjet-Unie en de andere van Duitsland.
In 1941 viel Hitler de Sovjet-Unie toch aan en hierop ontstond dus ook oorlog tussen Duitsland en de Sovjet-Unie. Eerst was Stalin aan de kant van Hitler geweest, maar nu Hitler de Sovjet-Unie aanviel sloot Stalin zich aan bij de geallieerden. Samen met het Verenigd Koninkrijk, de Verenigde Staten en andere landen, ging hij Hitler proberen te verslaan.
Gelukkig had Stalin in de jaren 30 zijn leger vergroot en won hij uiteindelijk deze oorlog.
Oostblok
Toen hij Duitsland uiteindelijk had verslagen was het rode leger(het leger van de Sovjet-Unie) verspreid over heel oost Europa.
Eerst was het Stalin zijn bedoeling om al deze landen terug te geven zoals hij ook beloofd had de andere geallieerden.
Later besloot hij echter om al deze landen tot satellietstaat(een land dat zich voordoet als onafhankelijk maar dit niet is) te maken.
Hij zorgde dat alle landen communistisch werden en luisterde naar de sovjet-unie.
Na de Tweede Wereldoorlog
Na de Tweede Wereldoorlog begon Stalin zijn leger weer uit te breiden.
Ook begon hij zijn land razendsnel weer op te bouwen omdat hij bang was dat de Verenigde Staten hem zouden aanvallen. Ook zou hij dan populair blijven.
Als hij dit niet was zouden oorlogshelden uit de tweede wereldoorlog misschien een staatsgreep doen.
Stalin stierf op 5 maart 1953, waarschijnlijk door een hersenbloeding.
Weetjes
- Stalin was niet zijn echte naam (het betekent man van staal in het Russisch)
- Stalin was eigenlijk een Georgier en geen Rus!
- Stalin was vroeger op de priesterschool maar moest er af omdat hij verboden boeken las
| Staatshoofden van de Sovjet-Unie en Rusland | |||
|---|---|---|---|
| Sovjet-Unie: Vladimir Lenin · Jozef Stalin · Nikita Chroesjtsjov · Leonid Brezjnev · Joeri Andropov · Konstantin Tsjernenko · Michail Gorbatsjov Russische Federatie (van na 1991): Boris Jeltsin · Vladimir Poetin · Dmitri Medvedev · Vladimir Poetin |
|||