De blauwe vogel
| De blauwe vogel | |
| |
| Informatie | |
| Alternatieve titel | L'Oiseau bleu |
| Schrijver | Maurice Maeterlinck |
| Taal (origineel) | Frans |
| Land | .svg){kind=small} België
|
| Genre | Symbolistisch toneel Sprookje |
| Datum | 30 september 1908 |
| Akte(s) | 6 |
Portaal  Theater
| |
De blauwe vogel (Frans: L'Oiseau blue) is een toneelstuk van de Belgische toneelschrijver Maurice Maeterlinck. Het toneelstuk werd voor het eerst opgevoerd op 30 september 1908 in het Moskouse Kunsttheater in Moskou. De blauwe vogel is geschreven in de stijl van het symbolisme, een kunststroming die toentertijd populair was in Europa.
Het verhaal gaat over de arme kinderen Tyltyl en Mytyl en hun zoektocht naar geluk. De fee Bérylune draagt hen op om de blauwe vogel te vinden. Haar kind is namelijk ziek en de vogel zorgt ervoor dat zij geneest. Om de kinderen te helpen tijdens hun zoektocht geeft zij hen een groene hoed met een diamant. Door aan de diamant te draaien kunnen zij de ziel van dingen zien en de toekomst en het verleden zien.
Georgette Leblanc schreef later een kinderboek over het toneelstuk en Albert Wolff maakte er een opera van. Maeterlinck schreef later ook een vervolg op het toneelstuk onder de titel Betrothal (1926).
Personages
De blauwe vogel bevat een groot aantal personages, waarvan slechts een klein gedeelte menselijk is. Naast dieren en planten representeren sommige personages juist begrippen of voedselwaren.
Daarnaast heeft het toneelstuk nog andere figuranten zoals de sterren, ziekten, schaduwen, etc.
Samenvatting
Hieronder staat de samenvatting van een verhaal. Soms is het niet leuk als je al weet hoe het verhaal afloopt! |
Mytyl en Tytyl zijn twee arme kinderen. Ze kijken toe hun rijke buren hun kerstdiner houden, terwijl de kinderen alleen van zoveel lekker eten kunnen dromen. Toch zijn Mytyl en Tytyl niet jaloers. Ze zijn juist blij voor hun buren. Op dat moment komt er een fee de kamer binnen. Zij geeft Mytyl en Tytyl de gave om de zielen van objecten te zien en de stemmen van alle levende wezens te horen. Ze vraagt hen om op zoek te gaan naar de blauwe vogel. Ze vertelt later aan de kat en de hond dat de kinderen zullen sterven tijdens de reis. Het licht biedt aan op de kinderen te lijden tijdens hun weg.
Ze komen als eerste aan in het Land van Herinnering. Hier ontmoeten zij hun overleden grootouders. Hun grootmoeder vertelt dat iedere keer als iemand aan een overleden iemand denkt, ze tot leven komen. Ook komen de zeven overleden broers en zussen van Mytyl en Tytyl tot leven. Ze eten de soep van oma, maar moeten snel weer doorgaan. De kinderen hebben vervolgens een gesprek met de nacht. De nacht beschermt de mensheid van verschillende angsten, zoals oorlogen, spoken, ziekten, etc. Ze laat vervolgens kamers zien met mooie dingen, zoals sterren, vuurvliegjes en dauw. Ze vinden blauwe vogels in een kamer en denken dat hun reis voltooid is. De vogels sterven echter zodra zij het licht aanraken.
Vervolgens proberen de dieren in het bos samen de kinderen te overmeesteren. Ze willen namelijk wraak nemen voor al het onrecht dat de mensheid hen heeft aangedaan. De kinderen komen aan in het Paleis van Gelukkigheid, het kerkhof en uiteindelijk Koninkrijk van de Toekomst. Onderweg komt het verschillende keren voor dat de kinderen denken de blauwe vogel gevonden te hebben. Toch blijkt de vogel te sterven of van kleur te veranderen.
De kinderen worden wakker in hun bedden. Zij hebben alles gedroomd. De oude buurvrouw komt binnen die er precies zo uitziet als de fee. Ze vertelt dat haar dochter ernstig ziek is en vraagt hen naar het vogeltje van Tytyl. Tytyl merkt dan ineens op dat haar vogel blauw is. Hierdoor hebben zij uiteindelijk de blauwe vogel gevonden. Ze geeft de vogel aan haar buurvrouw en haar dochter geneest in ene keer van haar ziekte.
Achtergrondinformatie
Titelverklaring
De blauwe vogel verwijst naar de blauwe vogel, waar de kinderen naar zoeken. De zoektocht naar de vogel vormt de verhaallijn van het toneelstuk. De vogel staat symbool voor geluk. In verschillende culturen staat de vogel symbool voor geluk of hoop. Maeterlinck gelooft dat geluk bereikt kan worden, maar mensen moeten actief opzoek gaan naar geluk. Die zoektocht is niet makkelijk. Zo denken Tytyl en Mytyl soms dat zij de vogel gevonden hebben, maar die blijkt niet blauw te zijn of sterft. Toch geven zij niet op en vinden de vogel aan het einde. Het blijkt dat zij het geluk al lang bezaten.
Hij gebruikt dezelfde titel als een Frans sprookje uit 1697 geschreven door Madame d'Aulnoy. In het sprookje verandert een koning een blauwe vogel om zijn geliefde te helpen tijdens allerlei beproevingen.
Symbolen
Het toneelstuk barst van de symbolen. Zo symboliseren de personages steeds de verschillende aspecten van de menselijke emotie. De hond symboliseert trouw blijven aan iemand, terwijl de kat lijkt de menselijk neiging tot zelfbehoud symboliseert. Het licht symboliseert de wijsheid.
Ook de verschillende plaatsen zijn symbolen. In het Paleis van Gelukkigheid zien de kinderen de verschillende vormen van luxe, waaronder rijkdom, eten en drinken zonder dat je honger of dorst hebt, meer slapen dan nodig, etc. Toch worden al die vormen van geluk als slecht gezien. Het licht waarschuwt de kinderen voor luxe. Luxe maakt namelijk maar een korte tijd gelukkig. Puur geluk moet actief gezocht worden en is leidt tot de meeste vervulling.
Het Paleis van de Nacht staat symbool voor het beeld van de mensheid. Volgens het toneelstuk is dat een tegenstrijdig beeld. De mens doet namelijk zowel goede als slechte dingen. Zo heeft de mensheid ziekten kunnen genezen, maar voert ook oorlog.
Adaptaties
Maeterlinck gaf samen met de Franse operazangeres Georgette Leblanc in 1914 het toneelstuk uit als kinderboek. In totaal is het toneelstuk zes keer verfilmd; in 1910, 1918, 1940, 1970, 1976 en 2011. De filmversie uit 1970 was een animatiefilm gemaakt in de Sovjet-Unie. In 1980 werd er ook een animeserie gemaakt van het toneelstuk. Albert Wolff maakte in 1919 een opera van het toneelstuk.
In Nederland is het Mytyl- en Tytylonderwijs is naar het toneelstuk vernoemd. Beide scholen zijn een vorm van speciaal onderwijs. Het Mytylonderwijs is bedoeld voor kinderen met een lichamelijke beperking, terwijl het Tytylonderwijs voor kinderen met een meervoudige beperking is. Voor dezelfde doelgroep heeft de scouting een speltak er naar vernoemd.
In Baarn heb je het Blauwe Vogelhuis, dat in 2024 geheel vernieuwd is.