Amerikaans-Samoa

Amerikaans-Samoa American Samoa Amerika Sāmoa
Hoofdstad	Pago Pago
Aantal inwoners	49.710 (2020)
Oppervlakte	199 km²
Regeringsvorm	Overzees gebied van de VS
President	Joe Biden (sinds 2020)
Gouverneur	Lemanu Peleti Mauga (D)
Godsdienst	Christendom (98,3%) Overig (1,7%)
Taal	Engels (English) Samoaans (Gagana Samoa)
Munteenheid	Amerikaanse dollar
Volkslied	Amerika Samoa
Landcode	ASM
Portaal Verenigde Staten

Amerikaans-Samoa is een territorium van de Verenigde Staten. De hoofdstad is Pago Pago. Het land is niet onafhankelijk. Het eiland word als sinds ongeveer 1000 v. Christus bewoond, dus al ruim 3000 jaar. Samoa is het westelijke deel van de eilandengroep bij Amerikaans-Samoa. Samoa is wél onafhankelijk. Amerikaans-Samoa dus niet, en beslaat alleen het oostelijke deel van de eilandengroep.

Bevolking

Amerikaans-Samoa heeft 65.628 inwoners. Dat is niet zoveel, maar Amerikaans-Samoa heeft dan ook maar een klein oppervlakte: 199 km². Iemand die woont in Amerikaans-Samoa noem je meestal een Samoaan. De taal is het Samoaans, dat door 370.000 mensen gesproken wordt, dus niet alleen in Amerikaans-Samoa, maar ook in Samoa.

Steden

Bestand:Amerikaans-Samoa vlag.svg.png

De vlag van Amerikaans-Samoa.

Enkele grote steden/dorpen zijn:

• Pago Pago (10.640 inwoners)
• Vaitogi (1500 inwoners)
• Leone (4556 inwoners)
• Atu'u (? inwoners)

Demografie

Bestand:Bevolkingspiramide A-S.png

De bevolkingspiramide van Amerikaans-Samoa.

Amerikaans-Samoa heeft ongeveer 65.000 inwoners, waarvan ongeveer 95% op het hoofdeiland (grootste eiland) , Tutuila, woont.

91,6% van de Samoanen is half-Samoaans, 2,8% is Aziatisch, 1,1% is blank (vooral Europeaan), 4,2% gemengd, en 0,3% komt ergens anders vandaan. 90.6% van de inwoners spreekt Samoaans als moedertaal (bijna hetzelfde als het Hawaiiaans en andere Polynetische talen), 2.9% Engels, 2.4% Tongaans, en 4,1% spreekt een andere taal dan de talen die net genoemd zijn als moedertaal. De meeste mensen zijn tweetalig (spreken twee talen). Amerikaans-Samoa is voor het grootste deel Christelijk. Amerikaans-Samoa heeft maar één postcode: 96799. Het land heeft 29 scholen, 23 basisscholen en 6 middelbare scholen die alle 29 van de regering zijn.

Nationaliteit

Mensen die geboren zijn op Amerikaans–Samoa, met uitzondering van Swains Island, hebben de Amerikaanse nationaliteit, maar zijn geen Amerikaanse staatsburgers, tenzij een van hun ouders Amerikaans staatsburger is. Ondanks dat ze de Amerikaanse nationaliteit hebben, mogen Amerikaans Samoanen niet stemmen in presidentsverkiezingen van Amerika, maar ze mogen wel vrij reizen door Amerika.

Volkslied

Zie Volkslied van Amerikaans-Samoa voor het hoofdartikel van dit onderwerp.

Het volkslied van Amerikaans-Samoa heet "America Samoa". Hieronder staat een gedeelte van het lied.

Tautua ma ponou I lou Malo
la maniua ia ulu ola
Amerika Samoa
Ole Malo ole sa'olotoga
Soifua ma ia maniua
Teine Samoa

Cultuur

Godsdienst

Troy Polamalu, een bekende American-footballer.

Volgens de World Christian Database is 98.3% van de bevolking Christelijk, 0.7% agnostisch, 0.4% Chinees Universalist, 0.3% Boeddhist en 0.3% Baha'i.

Sport

Populaire sporten in Amerikaans Samoa zijn basketbal, American football en honkbal. Voetbal is niet zo populair, en het nationaal voetbalteam van Amerikaans-Samoa is een van de zwakste van de wereld. Ze verloren op 11 april 2001 met 31-0 van Australië, wat een internationaal record is.

Ongeveer 30 Samoanen, waarvan veel afkomstig van Amerikaans-Samoa, spelen momenteel in de National Football League, de nationale American football-competitie van de Verenigde Staten. Een artikel van een Amerikaans bedrijf uit 2002 schatte dat de kans dat een Samoaanse man (een Amerikaanse Samoaan, of een Samoaan die in de Verenigde Staten woont) in de NFL speelt, 40 keer zo groot is als de kans dat een niet-Samoaanse Amerikaan in diezelfde competitie speelt. Troy Polamalu, die speelt bij de Pittsburgh Steelers is waarschijnlijk de meest bekende Samoaan in de NFL.

Economie

Eén van de twee tonijninblikkerijen.

De werkgelegenheid (plaats en tijd om te werken voor de bevolking) in Amerikaans-Samoa kan ruwweg verdeeld worden in drie groepen van ongeveer ieder 5.000 werknemers: de publieke sector, de twee tonijninblikkerijen die het land rijk is, en de rest van de private sector.

Er zijn maar een paar werknemers in dienst van de Amerikaanse overheid aanwezig in Amerikaans-Samoa. Ook is er geen legerpersoneel aanwezig, met uitzondering van wat kustwachtpersoneel, maar wanneer er een oorlog komt, heb je daar natuurlijk niets aan.

Een groot deel van de werknemers werkzaam in de publieke sector werkt voor de Amerikaans–Samoaanse overheid. De twee tonijninblikkerijen (StarKist en Samoa Packing) exporteren jaarlijks ingeblikte tonijn ter waarde van honderden miljoenen dollars.

Bestuurlijke indeling

Gouverneur

Togiola Tulafono is de gouverneur (baas) van Amerikaans-Samoa. Hij regelt de belangrijkste zaken in het land.

Districten

Amerikaans Samoa is ingedeeld in drie districten (districts) en twee atollen . De districten en de atollen zijn op hun beurt weer ingedeeld in 16 gemeentes (counties), die ingedeeld zijn in 74 dorpen (villages). Pago Pago, de hoofdstad van het land, is een van de grootste dorpen van Amerikaans-Samoa, en ligt aan de oostkust van het eiland Tutuila, in het Ma'oputasi County district. Fagatogo word in de grondwet van Amerikaans Samoa vermeld als zetel van de regering, maar is niet de hoofdstad.

Geschiedenis

Bestand:Kaart A-S.jpg

Oude kaart van Amerikaans-Samoa.

Amerikaans-Samoa is al ongeveer 3000 jaar bewoond. De eerste nederzetting werd waarschijnlijk gesticht in 1000 v. Chr. De geschiedenis van de oost-Samoaanse eilanden (nu dus Amerikaans-Samoa) is niet te voorkomen verbonden met die van de west-Samoaanse eilanden (nu dus Samoa). De geschiedenis van de Manu'a-eilanden, een eilandengroep die deel uitmaakt van Amerikaans-Samoa en die bestuurd werden door de Tui Manu'a dynastiën, gaat ver terug, en is verbonden met de geschiedenis van Fiji, Tonga en de Cookeilanden, de Tokelau-eilanden, en verschillende andere eilandengroepen in de Stille Oceaan, die allemaal onder Manu'aanse heerschappij zijn geweest. Tu'i Manu'a van Manu'a overheersten een groot deel van de Stille Oceaan, met ook Tonga.

Kolonisatie

Bestand:NP A-S.jpg

Een nationaal park in Amerikaans-Samoa.

Samoa werd ontdekt door Europese ontdekkingsreizigers in de 18e eeuw. Walvisvaarders in de Stille Oceaan gebruikten de natuurlijke haven van het Samoaanse eiland Tutuila, omdat zij deze baai als een perfecte landingsplaats beschouwden. Deze haven kreeg later ook de belangstelling van de Verenigde Staten. Na verschillende internationale meningsverschillen over de eilanden werd de archipel in 1899 verdeeld tussen het Duitse Rijk (wiens gedeelte later de onafhankelijke natie Samoa werd) en de Verenigde Staten (waarvan zijn gedeelte het tegenwoordige Amerikaans-Samoa werd).

Tweede Wereldoorlog

Tijdens de Tweede Wereldoorlog waren er meer mariniers op Amerikaans–Samoa dan autochtone inwoners. Dit was van grote invloed op het dagelijks leven. Jongeren in Samoa van 14 jaar en ouder werden getraind door het legerpersoneel om te dienen in het leger. Veel andere Samoanen werkten in die tijden ook in het leger, vaak als medisch personeel, maar ook op andere posten, zoals reparateur of radiobediende. Tijdens diezelfde oorlog diende Pago Pago (de tegenwoordige hoofdstad van het land) als een belangrijke marinebasis in de Stille Oceaan.

Zelfbestuur

Als marinebasis werd Amerikaans-Samoa tot 1951 bestuurd door de zogenaamde United States Department of the Navy (de marine). In 1967 kreeg Amerikaans-Samoa haar eigen grondwet. Sinds dat moment is Amerikaans–Samoa er op verschillende punten op vooruit gegaan. Scholen en voorzieningen als bruggen en leidingen werden verbeterd. Zo werd het wegennet uitgebreid, en werden er scholen, een ziekenhuis, een vliegveld en hotels gebouwd. Binnen een paar jaren werd ook (deels) de Amerikaanse way of life (enorme snelweg) geadopteerd.

Aardbeving van 2009

Zie ook hier.

Op 29 september 2009 werd Amerikaans-Samoa getroffen door een aardbeving met een schaal van Richter van 8,0. De beving veroorzaakte een tsunami met als gevolg dat 150 mensen de dood vonden, en enkele honderden anderen gewond raakten.

Weetjes

• Wist je dat op een Samoaans kentekenbord een palmboom staat? (Kijk maar in de Fotogalerij!)
• Wist je dat Amerikaans-Samoa al meer dan 3.000 jaar wordt bewoond?

Fotogalerij

• Locatie Amerikaans-Samoa.gif

  Locatie van Amerikaans-Samoa.

• Amerikaans-Samoa kentekenbord.jpg

  Een kentekenbord van een auto in Amerikaans-Samoa.

• Amerikaans-Samoa vlag.svg.png

  De vlag.

• Amerikaans-Samoa wapen.png

  Het wapen.

• Kaart A-S.jpg

  Oude kaart van Amerikaans-Samoa.

• Villages A-S.png

  Overzicht van de villages (dorpen) van A-S.

• Bevolkingspiramide A-S.png

  Bevolkingspiramide.

• NP A-S.jpg

  Nationaal park in Amerikaans-Samoa. Mooi hè?

Zie ook

• Samoa

	Bestuurlijke indeling van de Verenigde Staten van Amerika (lijst)
Alabama - Alaska - Arizona - Arkansas - Californië - Colorado - Connecticut - Delaware - Florida - Georgia - Hawaï - Idaho - Illinois - Indiana - Iowa - Kansas - Kentucky - Louisiana - Maine - Maryland - Massachusetts - Michigan - Minnesota - Mississippi - Missouri - Montana - Nebraska - Nevada - New Hampshire - New Jersey - New Mexico - New York - North Carolina - North Dakota - Ohio - Oklahoma - Oregon - Pennsylvania - Rhode Island - South Carolina - South Dakota - Tennessee - Texas - Utah - Vermont - Virginia - Washington - West Virginia - Wisconsin - Wyoming Niet-onafhankelijke gebieden en federaal district van de Verenigde Staten Amerikaans-Samoa - Guam - Noordelijke Marianen - Puerto Rico - Amerikaanse Maagdeneilanden - Washington D.C. - Kleine afgelegen eilanden van de Verenigde Staten