Michiel de Ruyter

Michiel de Ruyter (naar een oude gravure)

Michiel de Ruyter (24 maart 1607 - 29 april 1676) was een Nederlandse admiraal. Hij heette eigenlijk Michiel Adriaenszoon.

Aangenomen wordt, dat De Ruyter in Vlissingen werd geboren, maar zeker is dat niet, want alle doopboeken in Vlissingen zijn verbrand. En ook over zijn kinderjaren is niet veel bekend. De vader van Michiel was zeeman, later werd zijn vader bierdrager. Hij trouwde met de Middelburgse Aeltje Jansdochter en ze kregen 11 kinderen. Michiel was de vierde.

Jeugd en vroege carrière

Michiel groeide op tijdens het Twaalfjarig Bestand (1609-1621) in de Tachtigjarige Oorlog. Hij begon als touwslager (daar verdiende hij 6 stuivers per week mee). Toen hij 11 jaar was kon hij meevaren als hoofdbootsmansjongen. Hij had een soort boerenslimheid en handigheid die hem goed van pas kwamen. Hij werkte meestal op boten van de familie Lampsins.

In het voorjaar van 1623 (hij was toen 16 jaar), bij een zeegevecht met kapers in de Golf van Biskaje, werd hij gevangen genomen. Maar toen ze aan land gingen wist hij, met nog twee lotgenoten, te ontsnappen. Ze zijn toen helemaal lopend naar Vlissingen terug gegaan. Onderweg klopten ze bij huizen (in Frankrijk) aan om eten te vragen,want ze hadden geen geld. Het lot van de andere gevangenen, die niet konden ontsnappen, was galeislaaf.

Bij de handelsvloot en bij de marine

Later ging hij op walvisvaart en maakte handelstochten. Hij noemt zich dan voor het eerst "De Ruyter". In 1640 werd hij koopvaardijkapitein en voer hij 2 keer naar Brazilië. Daarna stapte hij over naar de Staatse (Nederlandse) oorlogsvloot. Michiel Adriaenszoon de Ruyter was erg geliefd bij zijn manschappen. Hij trainde ze goed. Hij hield als eerste spiegelgevechten,dat zijn schijngevechten waarbij een zeeslag werd geoefend. In 1652 ging hij rentenieren (ging leven van de rente van zijn verdiende geld, ging met pensioen, kun je zeggen).

Beroemd als zeeheld

Maar in 1652 brak de Eerste Engels-Nederlandse Oorlog uit en hij werd gevraagd om kapitein te worden van de vloot. Heel bekend is zijn tocht naar Chatham in 1667. Hij versloeg de Engelsen. Bij de zeeslagen waar hij het bevel voerde had hij bewezen een groot tacticus te zijn: hij wist als geen ander voordeel te halen uit wind en verraderlijke ondiepten voor de Zeeuwse en Hollandse kust. Behalve sterke oorlogsbodems, wilde hij geoefende soldaten op zee. Samen met raadpensionaris (= ongeveer president) Johan of Jan de Witt leggen ze de Staten-Generaal een plan voor de oprichting van een regiment zeesoldaten voor. Bij resolutie van 10 december 1665 is het Regiment der Marine opgericht.

Ook zorgde hij met zijn vriend Johan de Witt voor modernisering van de vloot. Hij oefende in het formatievaren: hij voer de vijand in strakke formatie tegemoet en maakte daarmee een eind aan de lukrake gevechten van schip tegen schip. Ook voerde hij een systeem van seinvlaggen in. In die tijd was er geen radar en draadloze communicatie. Hij was niet nadrukkelijk op zoek naar roem. Hij was vergeleken met andere zeehelden bescheiden en godvruchtig (zo noemden ze vroeger mensen die zeer gelovig zijn).

In 1676 hielp hij de Spanjaarden tegen de bezetting van Sicilië en Napels, daarbij raakte hij gewond. Kort daarna overleed hij aan wondkoorts.

Bijgezet in de Nieuwe Kerk in Amsterdam

Michiel de Ruyter rust in een praalgraf in de Nieuwe Kerk in Amsterdam. Het Latijnse opschrift luidt: Intaminatis fulget honoribus - hij blinkt in onbezoedelde eer. Hoe beroemd hij was blijkt al daar uit, dat hij als protestant zijn laatste rustplaats kreeg in het allerheiligste van een katholieke kerk: de crypte.

De vele zilveren en gouden palmtakken, lauwerkransen en erelinten op zijn tombe van o.a. de gemeente Amsterdam, de Koninklijke Marine, de visserij en de koopvaardij laten zien dat Michiel de Ruyter niet vergeten is. Bijzonder is het erelint van de republiek Hongarije. Daar wordt hij vereerd omdat hij in Napels 26 Hongaarse dominees heeft gered.

Ter nagedachtenis

Op de boulevard van Vlissingen staat een standbeeld van hem. Het jaar 2007 is uitgeroepen tot het Michiel de Ruyterjaar.

Nog even alles op een rijtje:

24 maart 1607 - Michiel Adriaenszoon wordt geboren in Vlissingen

1617 - Beklimt stiekem de toren van de Sint-Jacobskerk die gerestaureerd wordt.

1612-1618 - Michiel is geen voorbeeldige leerling op school. Hij gaat werken als draaiersjongen op de lijnbaan van Gebr. Lampsins, waar hij later veel zeereizen voor maakt.

3 aug. 1618 - Hij maakt zijn eerste zeereis als hoogbootsmansjongen op "De Haen" van Gebr.Lampsins. Dit is een bewapende koopvaarder en vaart naar de Caraïben en Zuid-Amerika.

1623 - Wordt gevangen genomen tijdens gevechten met Spaanse kapers in de Golf van Biscaje. Bij het aan land gaan kan hij ontsnappen en met nog twee medegevangenen vlucht hij te voet via Spanje, Frankrijk, naar de Republiek.

1623-1631 - Slaat aanval van Duinkerkers af door het dek van het schip met boter in te smeren.

16 maart 1631 - Trouwt met Maayke Velders (uit Grijpskerke). Eind van dat jaar sterft zij in het kraambed. Hun dochter Aaltje sterft 3 weken later.

1633 - Hij wordt stuurman op de walvisvaarder van de Noordse Compagnie en vaart naar het eiland "Jan Mayen" in de Noordelijke IJszee. Noemt zich dan voor het eerst "de Ruyter".

1635 - Als stuurman naar Spitsbergen.

1 juli 1636 - Trouwt met Neeltje Engels.

23 april 1637 - Eerste eigen commando, kaperkapitein op schip van Gebr.Lampsins.

1640 - Kapitein op koopvaarder Vlissinge. Tochten naar West-Indië.

1641 - Eerste aanstelling bij de marine op "De Haze". Expeditie om Portugal te steunen tegen Spanje.

1643-1651 - Koopvaarder op eigen schip "De Salamander". Tochten naar Marokko en West-Indië.

1649 - Zoon Engel geboren.

15 september 1650 - Neeltje Engels overleden.

1651 - Hij besluit zijn zeemansloopbaan te beëindigen.

Juli 1652 - Vice-commandeur op de oorlogsvloot onder Witte de With tijdens de Eerste Engelse oorlog (1652-1654).

Augustus 1652 - Eerste roem als zeeheld! Hij verslaat admiraal Ayscue in de Slag bij Plymouth.

December 1652 tot juni 1653 - Vecht mee in de Slag bij De Hoofden, Slag bij de Singels, de Driedaagse Zeeslag, de Zeeslag bij Nieuwpoort, Slag bij Ter Heijde.

1654 - Vice-admiraal bij de admiraliteit van Amsterdam.

1655 - Verhuist van Vlissingen naar Amsterdam.

1656 - Actie tegen de Zweden bij Danzig.

1657 en 1658 - Actie tegen Portugal.

1659 - Acties tegen Zweden. Bevrijdt Nyborg op Funen.

1660 - Koning Frederik III van Denemarken verheft hem in de Deense adelstand.

1661-1663 - Actie tegen Barbarijse zeerovers.

1664-1665 - Michiel de Ruyter verovert Nederlandse factorijen terug op de Britten op de kust van West-Afrika. Hij plundert ook de kust van Amerika.

11 augustus 1665 - Benoemd tot luitenant-admiraal van Holland en West-Friesland en opperbevelhebber van de vloot.

1666 - Het vlaggenschip "De Zeven Provinciën" wordt in gebruik genomen. Overwinning in Vierdaagse Zeeslag, later nederlaag in Tweedaagse Zeeslag. Hij wordt ziek door het inademen van lontpluis. Hij heeft een slechte verhouding met Cornelis Tromp.

1667 - Hij krijgt een gouden beker voor de Tocht naar Chatham.

1668-1672 - Vanwege zijn slechte gezondheid wordt hij door raadpensionaris De Witt gedwongen aan wal te blijven. Deze wil geen risico nemen met zijn opperbevelhebber.

1669 - Aanhanger van Cornelis Tromp probeert Michiel de Ruyter in zijn huis met een mes te vermoorden.

1672-1673 - Derde Engelse Oorlog.

1673 - Bevorderd tot luitenant-admiraal-generaal.

1674 - Mislukte poging om Martinique op de Fransen te heroveren.

1676 - Uitgezonden om Spanje te helpen tegen Frankrijk.

22 april 1676 - Zwaargewond in de Slag bij de Etna.

28 april 1676 - Overlijdt in Baai van Syracuse.

18 maart 1677 - Begraven in Nieuwe Kerk in Amsterdam in een praalgraf.

• 

  De jonge Michiel de Ruyter

• Michiel de Ruyter1.jpg

  Staatsieportret van Michiel de Ruyter

• 

  Standbeeld Michiel de Ruyter in Vlissingen

Batavia van binnen kijken

• Mooi om zo door het schip te 'lopen'.
• www.400jaarmichielderuyter.nl

Video link beeldbank

• De schepen van de VOC voeren heen en weer naar Azië. Maar welke route namen ze? En welke gevaren kwamen ze tegen? Deze clip geeft je het antwoord.

Lesbrieven etc. docentenplein.nl

Misschien wel leuk om te weten dat de Hogeschool Zeeland samen met het RPCZ een leskist heeft gemaakt. Het is een scheepskist vol met spullen over Michiel de Ruyter en de tijd waarin hij leefde. De leskist kan ook gebruikt worden bij onderwerpen als: de Gouden Eeuw, de scheepvaart of de havens in Zeeland.Vanaf september 2007 is de leskist beschikbaar. Op 15 april 2007 wordt via de internetsite van het Vlissingse Muzeeum de site van het scholenproject bekend gemaakt.