Malawi: verschil tussen versies

Huidige versie van 1 mrt 2023 om 22:33

Republiek Malawi Republiek of Malawi Dziko La Malaŵi
Hoofdstad	Lilongwe
Aantal inwoners	18.898.441 (2021)
Oppervlakte	118.484 km²
Regeringsvorm	Presidentiële republiek
President	Lazarus Chakwera (sinds 2020)
Vicepresident	Saulos Klaus Chilima (sinds 2020)
Taal	Engels (English) Nyanja (chewa)
Religie	Christendom (82,3%) Islam (13,8%) Geen religie (2,1%) Traditionele religies (1,2%) Overig (0,6%)
Munteenheid	Malawische kwacha
Volkslied	Mlungu dalitsani Malawi
Nationale feestdag	6 juli
Landcode	MWI

Malawi is een land op het continent Afrika. De hoofdstad van Malawi is Lilongwe. Lilongwe ligt in het midden van het land ten Westen van het Malawimeer. Malawi grenst aan Zambia, Tanzania en Mozambique. Malawi heeft meer dan 13 miljoen (13.066.320 om precies te zijn in 2008) inwoners. Bijna 46 procent van de bevolking is nog jonger dan 15 jaar. De gemiddelde leeftijd van mannen ligt op iets meer dan 44 jaar. Voor vrouwen ligt de gemiddelde leeftijd op meer dan 43 jaar. Malawi is één van de armste landen.

Armoede

De mensen in Malawi zijn arm. Ze maken kleren van doeken en dekens. In hun huizen slapen ze op de grond. Die huisjes zijn klein. Ze wonen met hun hele familie + opa en oma. Er zijn veel stichtingen die geld inzamelen voor deze mensen en hen proberen te helpen.

School

Veel kinderen in Malawi gaan niet naar school. De basisschool is sinds 1994 gratis. Daardoor gaan er nu veel meer kinderen naar school. Alleen zijn er nu te weinig klassen, lesmaterialen en leraren. De middelbare school wordt door lang niet alle kinderen gedaan,vooral niet door meisjes. Die moeten dan hun moeder helpen in huis, of oppassen op broertjes en zusjes. Na de middelbare school verder studeren is heel speciaal in Malawi. Het kost superveel geld, en veel mensen kunnen dat niet betalen. Als je in Malawi doof wordt geboren, moet je naar een van de 5 basisscholen voor dove kinderen. Als je in Malawi met een verlamd of missend lichaamsdeel wordt geboren, kun je helemaal niet naar school.

Taal

In Malawi is de officiële taal Engels en Chichewa. Chichewa wordt door ongeveer 5 miljoen mensen gesproken in Malawi. Azungu is bijvoorbeeld blanke in het Chichewa. Aboe betekent witte vriend.

Geschiedenis

In 1891 kwamen de Britten naar Malawi en stichtten daar een kolonie. In 1915 kwam de evangelist John Chilembwe in opstand tegen de Britten, de Britten zorgden ervoor dat de vrede terugkwam en de evangelist werd vermoord. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd de partij Nyasaland African Congress opgericht door mensen die een onafhankelijk Malawi wilden. Op 6 juli 1964 werd Malawi een onafhankelijke staat (dan mag het volk zelf kiezen wie de baas is) en werd Hastings Kamuzu Banda president van Malawi. Hastings Kumuzu Banda werd een dictator, pas in de jaren 80 sloot hij verdragen af met andere landen. In 1991 en 1992 protesteerde het volk tegen de president Banda en in 1993 kwamen er meer partijen en in 1994 waren er verkiezingen, daar werd Bakili Muluzi de nieuwe president van Malawi.

Dit zijn alle presidenten van Malawi (en de tijd dat ze president waren):

1. Hastings Kamuzu Banda 1964-1994

2. Bakili Muluzi 1994-2004

3. Bingu wa Mutharika 2004-2012

4. Joyce Banda 2012-2014

5. Peter Mutharika 2014-nu

Malawimeer

Op de grens van Malawi, Tanzania en Mozambique ligt het Malawimeer. Het Malawimeer ligt voor 1/4 deel in Mozambique en voor 3/4 deel in Malawi zelf. De oppervlakte van het Malawimeer is 29.600 kilometer. Het werd in 1859 ontdekt door de Brit David Livingstone en heette eerst het Nyasameer. In het Malawimeer leven ruim 300 verschillende soorten vissen.

	Afrikaanse Unie
Algerije · Angola · Sahrawi Arabische Democratische Republiek · Benin · Botswana · Burkina Faso · Burundi · Centraal-Afrikaanse Republiek · Comoren · Congo-Brazzaville · Congo-Kinshasa · Djibouti · Egypte · Equatoriaal-Guinea · Eritrea · Eswatini · Ethiopië · Gabon · Gambia · Ghana · Guinee · Guinee-Bissau · Ivoorkust · Kaapverdië · Kameroen · Kenia · Lesotho · Liberia · Libië · Madagaskar · Malawi · Mali · Marokko · Mauritanië · Mauritius · Mozambique · Namibië · Niger · Nigeria · Oeganda · Rwanda · Sao Tomé en Principe · Senegal · Seychellen · Sierra Leone · Somalië · Soedan · Tanzania · Tsjaad · Togo · Tunesië · Zambia · Zimbabwe · Zuid-Afrika · Zuid-Soedan

Landen in Afrika

Algerije · Angola · Benin · Botswana · Burkina Faso · Burundi · Centraal-Afrikaanse Republiek · Comoren · Congo-Brazzaville · Congo-Kinshasa · Djibouti · Egypte · Equatoriaal-Guinea · Eritrea · Eswatini · Ethiopië · Gabon · Gambia · Ghana · Guinee · Guinee-Bissau · Ivoorkust · Kaapverdië · Kameroen · Kenia · Lesotho · Liberia · Libië · Madagaskar · Malawi · Mali · Mauritanië · Mauritius · Marokko · Mozambique · Namibië · Niger · Nigeria · Oeganda · Rwanda · Sao Tomé en Principe · Senegal · Seychellen · Sierra Leone · Somalië · Soedan · Tanzania · Tsjaad · Togo · Tunesië · Zambia · Zimbabwe · Zuid-Afrika · Zuid-Soedan

Afhankelijke gebieden: Mayotte · Réunion · Sint-Helena, Ascension en Tristan da Cunha

Overige gebieden: Westelijke Sahara

	Landen van de Gemenebest van Naties
Antigua en Barbuda · Australië · Bahama's · Bangladesh · Barbados · Belize · Botswana · Brunei · Canada · Cyprus · Dominica · Eswatini · Fiji · Ghana · Grenada · Guyana · India · Jamaica · Kameroen · Kenia · Kiribati · Lesotho · Malawi · Maldiven · Maleisië · Malta · Mauritius · Mozambique · Namibië · Nauru · Nieuw-Zeeland · Nigeria · Oeganda · Pakistan · Papoea-Nieuw-Guinea · Rwanda · Saint Kitts en Nevis · Saint Lucia · Saint Vincent en de Grenadines · Salomonseilanden · Samoa · Seychellen · Sierra Leone · Singapore · Sri Lanka · Tanzania · Tonga · Trinidad en Tobago · Tuvalu · Vanuatu · Verenigd Koninkrijk · Zambia · Zuid-Afrika

@@ Regel 1: / Regel 1: @@
 {{Malawi}}
-'''Malawi''' is een land op het continent [[Afrika]].De hoofdstad van Malawi is Lilongwe. Lilongwe ligt in het midden van het land ten Westen van het Malawimeer. Malawi  grenst aan [[Zambia]], [[Tanzania]] en [[Mozambique]]. Malawi heeft meer dan 13 miljoen (13.066.320 om precies te zijn in 2008) inwoners. Bijna 46 procent van de bevolking is nog jonger dan 15 jaar. De gemiddelde leeftijd van mannen ligt op iets meer dan 44 jaar. Voor vrouwen ligt de gemiddelde leeftijd op meer dan 43 jaar. Malawi is één van de armste landen.
+'''Malawi''' is een land op het continent [[Afrika]]. De hoofdstad van Malawi is Lilongwe. Lilongwe ligt in het midden van het land ten Westen van het Malawimeer. Malawi  grenst aan [[Zambia]], [[Tanzania]] en [[Mozambique]]. Malawi heeft meer dan 13 miljoen (13.066.320 om precies te zijn in 2008) inwoners. Bijna 46 procent van de bevolking is nog jonger dan 15 jaar. De gemiddelde leeftijd van mannen ligt op iets meer dan 44 jaar. Voor vrouwen ligt de gemiddelde leeftijd op meer dan 43 jaar. Malawi is één van de armste landen.
-==Arm==
+==Armoede==
-De mensen in Malawi zijn arm. Ze maken kleren van doeken en dekens. In hun huizen slapen ze op de grond. Die huisjes zijn klein. Ze wonen met hun hele familie + opa en oma. Toch zijn ze er heel gelukkig.
+De mensen in Malawi zijn arm. Ze maken kleren van doeken en dekens. In hun huizen slapen ze op de grond. Die huisjes zijn klein. Ze wonen met hun hele familie + opa en oma. Er zijn veel stichtingen die geld inzamelen voor deze mensen en hen proberen te helpen.
+==School==
+Veel kinderen in Malawi gaan niet naar school. De basisschool is sinds 1994 gratis. Daardoor gaan er nu veel meer kinderen naar school. Alleen zijn er nu te weinig klassen, lesmaterialen en leraren. De middelbare school wordt door lang niet alle kinderen gedaan,vooral niet door meisjes. Die moeten dan hun moeder helpen in huis, of oppassen op broertjes en zusjes. Na de middelbare school verder studeren is heel speciaal in Malawi. Het kost superveel geld, en veel mensen kunnen dat niet betalen. Als je in Malawi doof wordt geboren, moet je naar een van de 5 basisscholen voor dove kinderen. Als je in Malawi met een verlamd of missend lichaamsdeel wordt geboren, kun je helemaal niet naar school.
 ==Taal==
 In Malawi is de officiële taal Engels en Chichewa. Chichewa wordt door ongeveer 5 miljoen mensen gesproken in Malawi.
-Azungu is bijvoorbeeld blanke in het Chichewa. Aboe is witte vriend.
+Azungu is bijvoorbeeld blanke in het Chichewa. Aboe betekent witte vriend.
+== Geschiedenis ==
+In 1891 kwamen de Britten naar Malawi en stichtten daar een kolonie. In 1915 kwam de evangelist John Chilembwe in opstand tegen de Britten, de Britten zorgden ervoor dat de vrede terugkwam en de evangelist werd vermoord. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd de partij ''Nyasaland African Congress'' opgericht door mensen die een onafhankelijk  Malawi wilden. Op 6 juli 1964 werd Malawi een onafhankelijke staat (dan mag het volk zelf kiezen wie de baas is) en werd [[Hastings Kamuzu Banda]] president van Malawi. Hastings Kumuzu Banda werd een dictator, pas in de jaren 80 sloot hij verdragen af met andere landen. In 1991 en 1992 protesteerde het volk tegen de president Banda en in 1993 kwamen er meer partijen en in 1994 waren er verkiezingen, daar werd [[Bakili Muluzi]] de nieuwe president van Malawi.
+Dit zijn alle presidenten van Malawi (en de tijd dat ze president waren):
+. Hastings Kamuzu Banda 1964-1994
+. Bakili Muluzi 1994-2004
+. Bingu wa Mutharika 2004-2012
+. Joyce Banda 2012-2014
+. Peter Mutharika 2014-nu
-{{beginnetje}}
+== Malawimeer ==
+Op de grens van Malawi, Tanzania en Mozambique ligt het Malawimeer. Het Malawimeer ligt voor 1/4 deel in Mozambique en voor 3/4 deel in Malawi zelf. De oppervlakte van het Malawimeer is 29.600 kilometer. Het werd in 1859 ontdekt door de Brit David Livingstone en heette eerst het Nyasameer. In het Malawimeer leven ruim 300 verschillende soorten vissen.
+{{Navigatie Afrikaanse Unie}}
 {{Navigatie landen Afrika}}
+{{Navigatie Gemenebest van Naties}}
-[[Categorie:Landen]]
 [[Categorie:Malawi| ]]
+[[Categorie:Landen van Afrika]]
+[[Categorie:Gemenebest van Naties]]
+[[ca:Malawi]]
+[[es:Malaui]]
+[[fr:Malawi]]
+[[it:Malawi]]