Schaatsen: verschil tussen versies

Huidige versie van 23 feb 2023 om 11:03

Schaatsen


Aangesloten bij
Wereldbond
Europese bond
Olympisch comité	NOC*NSF
Nationale bond	Koninklijke Nederlandsche Schaatsenrijders Bond
Aangesloten liga's
Website https://www.schaatsen.nl/
Portaal Sport

Schaatsen is een sport waarbij je zo hard mogelijk een of meerdere rondjes moet schaatsen, of een parcours moet afleggen. De bekendste schaatstocht aller tijden is de Friese Elfstedentocht, een barre tocht langs de Elf Friese steden over een afstand van maar liefst 200 kilometer. Schaatsen wordt, buiten de winters om, op de ijsbaan beoefend.

Wedstrijden

400 meter ijsbaan

Er worden ook veel wedstrijden geschaatst. Deze worden vaak georganiseerd door de ISU. Er zijn veel verschillende disciplines, onder andere: langebaanschaatsen, shorttrack, kunstschaatsen en marathonschaatsen. Hiervoor zijn er ook veel verschillende banen zoals in het volgende deelonderwerp wordt beschreven. Ook heb je ijsdansen, dit is bijna hetzelfde als kunstschaatsen maar dan iets klassieker en zonder sprongen.

De ijsbaan

Je hebt veel verschillende soorten kunstijsbanen, zo heb je de 400 meterbaan, de shorttrackbaan en de kunstschaatsbaan. De bekendste ijsbaan van Nederland is het Thialf-stadion in Heerenveen. Voor bijvoorbeeld toertochten of wedstrijden op natuurijs wordt gebruik gemaakt van een dichtgevroren meer of sloot.

Langebaanschaatsen en afstanden

Bij het langebaanschaatsen heb je de volgende afstanden:

Mannen: 500m, 1.000m, 1.500m, 5.000m en 10.000m, massastart, ploegenachtervolging en teamsprint.
Vrouwen: 500m, 1.000m, 1.500m, 3.000m en 5.000m, massastart, ploegenachtervolging en teamsprint.

Allround kampioenschappen

Bij het allroundschaatsen worden vier afstanden betwist: 500, 1500, 5000 en 10000 meter bij de heren en 500, 1500, 3000 en 5000 meter bij de dames. Het is een jaarlijkse klassementswedstrijd. Winnaar of winnares is degene die over die vier afstanden genomen het beste scoort. Zie Europese kampioenschappen schaatsen en Wereldkampioenschap schaatsen allround voor de lijst van kampioenen.

Olympische Winterspelen

Op de Olympische Winterspelen (eens in de vier jaar sinds 1924, zie onder) worden ook bovengenoemde afstanden verreden, maar is de kampioen degene die de snelste tijd neerzet per afstand. De 1000 meter is in 1976 toegevoegd. Vanaf de Winterspelen van 2006 in Turijn staat ook de ploegenachtervolging op het programma. De dames rijden zes ronden en de heren acht ronden.

Afstand kampioenschappen

Sinds 1996 bestaat er een Wereldkampioenschap Afstanden volgens hetzelfde recept als bij de Winterspelen, alleen wordt het ieder jaar gehouden, behalve in een Olympisch jaar.

Sprint kampioenschappen

Dan heb je nog de Wereldkampioenschappen Sprint (sinds 1970) over 500 en 1000 meter. De 500 meter en de 1000 meter worden bij het WK sprint twee keer per wedstrijd gereden. Dan start je de ene keer in de binnenbaan en de andere keer in de buitenbaan.

Bekende schaatsers

Bekende schaatsers zijn:

Mannen:

Erben Wennemars (inmiddels gestopt)

Sven Kramer

Patrick Roest

Vrouwen:

Ireen Wüst

Marianne Timmer (gestopt met schaatsen en nu schaatscoach)

Jutta Leerdam

Geschiedenis

Al in de prehistorie werd geschaatst. De schaatsen werden toen niet van ijzer gemaakt, maar van botten van dode dieren. Deze botten worden scherp gemaakt en met een touwtje onder de voeten gebonden. Zo konden de mensen voor het eerst op de schaats staan en zich daarop voortbewegen. Toen eenmaal het ijzer werd uitgevonden werd de schaats al heel snel van ijzer gemaakt. Dit ging natuurlijk veel beter en je ging al veel sneller vooruit.

Ook in Nederland wordt al lang geschaatst. In de winter was het op het platteland een snelle manier om je te vervoeren. In de loop van de tijd heeft de schaats zich sterk ontwikkeld. Jammer genoeg kunnen wij hier in Nederland niet vaak meer het natuurijs op gaan, maar we kunnen wel nog naar de schaatsbanen.

Soorten schaatsen

Er zijn verschillende soorten schaatsen.

Kleine kinderen van ongeveer 2 tot 5 jaar oud schaatsen op schaatsen met dubbele ijzers. Op deze manier hebben de kinderen meer evenwicht en kunnen ze beter blijven staan op de schaatsen. Dat scheelt weer een aantal keer vallen.

Wanneer je wat ouder bent krijg je vaak de Friese doorlopers. Dit is een houtenschaats met maar een ijzer. Nu moet je beter je evenwicht kunnen houden, maar als je het na even wennen kunt, ga je wel wat sneller.

Verder heb je nog de Noren. Deze schaatsen hebben lange ijzers, en kun je nog sneller op schaatsten. Je hebt hoge en lage Noren. Op de lage Noren begin je en als het beter gaat kun je op de hoge Noren. Voor de hoge Noren heb je meer evenwicht nodig en is daarom een stuk moeilijker. Als je hoge Noren aanhebt kun je tijdens het afzetten minder snel met je schaats het ijs raken.en dus kun je minder snel vallen. Je gaat hier ook weer net even sneller mee.

Dan kom je bij de klapschaats. Deze gebruiken de wedstrijdschaatsers. Doordat het ijzer langer op het ijs blijft glijden, kun je sneller schaatsen. Wanneer je de schaats optilt, klapt de achterkant los. Bij de voorkant van het ijzer zit daarvoor een sterke veer die dat mogelijk maakt.

Verder heb je nog de kunstschaatsen. Deze worden gebruikt voor kunstjes en om te dansen op het ijs. Denk maar aan het programma 'Sterren dansen op het ijs'. Daarvoor heb je kunstschaatsen nodig.

Als je op ijshockey zit heb je hockeyschaatsen nodig. Deze zijn erg stevig om je voeten zodat je snel kleine en krachtige bewegingen kunt maken. Voor lange afstanden is deze schaats niet geschikt.

Als laatste is er nog de schaats die gebruikt wordt voor het snel schaatsen in kleine rondjes. Deze hebben hun ijzers niet midden onder de schoen staan, maar aan de zijkant. Zo kunnen ze makkelijk de snelle en scherpe bochten ( steeds dezelfde kant op ) maken.

Externe links

Olympische sporten

Olympische zomersporten:	Atletiek · Badminton · Basketbal · BMX · Boksen · Boogschieten · Gewichtheffen · Gymnastiek · Handbal · Hockey · Judo · Kanovaren · Moderne vijfkamp · Mountainbike · Paardensport · Roeien · Rugby · Schermen · Schietsport · Schoonspringen · Synchroonzwemmen · Taekwondo · Tafeltennis · Tennis · Triatlon · Voetbal · Volleybal · Waterpolo · Wielersport · Worstelen · Zeilen · Zwemmen
Olympische wintersporten:	Alpineskiën · Biatlon · Bobsleeën · Curling · Freestyleskiën · IJshockey · Kunstrijden · Langlaufen · Noordse combinatie · Rodelen · Langebaanschaatsen · Schaatsen · Schansspringen · Shorttrack · Skeleton · Snowboarden
Voormalige Olympische sporten:	Cricket · Croquet · Golf · Honkbal · Jeu de paume · Lacrosse · Motorbootracen · Pelota · Polo · Rackets · Roque · Softbal · Touwtrekken

@@ Regel 1: / Regel 1: @@
+{{Infobox sport
-[[Bestand:Ireen_wust_2007.jpg|thumb|300px|right|Ireen Wüst aan het schaatsen]]
+| naam                = Schaatsen
-'''Schaatsen''' is een sport waarbij je zo hard mogelijk een rondje of meerdere moet schaatsen, of een parcours moet afleggen. De bekendste schaatstocht aller tijden is de [[Friezen|Friese]] [[Elfstedentocht]], een barre tocht langs de Elf Friese steden over een afstand van maar liefst 200 kilometer. Schaatsen wordt, buiten de [[winter]]s om, op de [[ijsbaan]] beoefend.
+| logo                =
+Olympic pictogram Speed skating.png
+| afkorting           =
+| wereldbond          =
+| Europese bond       =
+| olympisch comité    = [[NOC*NSF]]
+| nationale bond      = [[Koninklijke Nederlandsche Schaatsenrijders Bond]]
+| liga                =
+| afbeelding          =
+| onderschrift        =
+| website             = https://www.schaatsen.nl/
+}}
+[[Bestand:Ireen_wust_2007.jpg|250px|right|Ireen Wüst aan het schaatsen]]
+'''Schaatsen''' is een sport waarbij je zo hard mogelijk een of meerdere rondjes moet schaatsen, of een parcours moet afleggen. De bekendste schaatstocht aller tijden is de [[Friezen|Friese]] [[Elfstedentocht]], een barre tocht langs de Elf Friese steden over een afstand van maar liefst 200 kilometer. Schaatsen wordt, buiten de [[winter]]s om, op de [[ijsbaan]] beoefend.
 ==Wedstrijden==
 [[Bestand:Speedskating rink 400 meters with dimensions.svg|300px|right|thumb|400 meter ijsbaan]]
-Er worden ook veel wedstrijden geschaatst deze worden vaak georganiseerd door de [[Internationale Schaatsunie|ISU]]. Er zijn veel verschillende disciplines onder andere langebaanschaatsen, shorttrack, kunstschaatsen en marathon schaatsen. Hiervoor zijn er ook veel verschillende banen zoals in het volgende deelonderwerp wordt beschreven. Ook heb je ijsdansen, ijsdansen is bijna hetzelfde als kunstschaatsen maar dan iets klassieker en zonder sprongen.
+Er worden ook veel wedstrijden geschaatst. Deze worden vaak georganiseerd door de [[Internationale Schaatsunie|ISU]]. Er zijn veel verschillende disciplines, onder andere: [[langebaanschaatsen]], [[shorttrack]], [[kunstschaatsen]] en marathonschaatsen. Hiervoor zijn er ook veel verschillende banen zoals in het volgende deelonderwerp wordt beschreven. Ook heb je ijsdansen, dit is bijna hetzelfde als kunstschaatsen maar dan iets klassieker en zonder sprongen.
-===De baan===
+==De ijsbaan==
-Je hebt veel verschillende soorten kunstijsbanen zo heb je de 400 meterbaan de shorttrackbaan de kunstschaatsbaan en nog meer. en voor bijvoorbeeld toertochten of wedstrijden op natuurijswordt gebruik gemaakt van een dichtgevroren meer of sloot.
+Je hebt veel verschillende soorten kunstijsbanen, zo heb je de 400 meterbaan, de shorttrackbaan en de kunstschaatsbaan. De bekendste ijsbaan van Nederland is het [[Thialf]]-stadion in [[Heerenveen]]. Voor bijvoorbeeld toertochten of wedstrijden op natuurijs wordt gebruik gemaakt van een dichtgevroren meer of sloot.
+==Langebaanschaatsen en afstanden==
-==Afstanden==
-Bij schaatsen heb je de volgende afstanden:
+Bij het [[langebaanschaatsen]] heb je de volgende afstanden:
-* Mannen: 500m, 1.000m, 1.500m, 5.000m en 10.000m.
+* Mannen: 500m, 1.000m, 1.500m, 5.000m en 10.000m, massastart, ploegenachtervolging en teamsprint.
-* Vrouwen: 500m, 1.000m, 1.500m, 3.000m en 5.000m.
+* Vrouwen: 500m, 1.000m, 1.500m, 3.000m en 5.000m, massastart, ploegenachtervolging en teamsprint.
+===Allround kampioenschappen===
-Bij het allroundschaatsen worden vier afstanden betwist: 500, 1500, 5000 en 10000 meter bij de heren en 500, 1500, 3000 en 5000 meter bij de dames. Het is een jaarlijkse klassementswedstrijd. Winnaar of winnares is degene die over die vier afstanden genomen het beste scoort.
-Zie [[Europese kampioenschappen schaatsen]] en [[Wereldkampioenschap schaatsen allround]] voor de lijst van kampioenen.
+Bij het allroundschaatsen worden vier afstanden betwist: 500, 1500, 5000 en 10000 meter bij de heren en 500, 1500, 3000 en 5000 meter bij de dames. Het is een jaarlijkse klassementswedstrijd. Winnaar of winnares is degene die over die vier afstanden genomen het beste scoort. Zie [[Europese kampioenschappen schaatsen]] en [[Wereldkampioenschap schaatsen allround]] voor de lijst van kampioenen.
+===Olympische Winterspelen===
-Op de Olympische Winterspelen (eens in de vier jaar sinds 1924, zie onder) worden ook bovengenoemde afstanden verreden, maar is de kampioen degene die de snelste tijd neerzet per afstand. De 1000 meter is sinds 1976 toegevoegd.
+Op de [[Olympische Winterspelen]] (eens in de vier jaar sinds 1924, zie onder) worden ook bovengenoemde afstanden verreden, maar is de kampioen degene die de snelste tijd neerzet per afstand. De 1000 meter is in 1976 toegevoegd. Vanaf de Winterspelen van 2006 in [[Turijn]] staat ook de ploegenachtervolging op het programma. De dames rijden zes ronden en de heren acht ronden.
+===Afstand kampioenschappen===
-Sinds 1996 bestaat er een Wereldkampioenschap afstanden volgens hetzelfde recept als bij de Winterspelen, alleen wordt het ieder jaar gehouden, behalve in een Olympisch jaar.
+Sinds 1996 bestaat er een [[Wereldkampioenschappen schaatsen afstanden|Wereldkampioenschap Afstanden]] volgens hetzelfde recept als bij de Winterspelen, alleen wordt het ieder jaar gehouden, behalve in een Olympisch jaar.
+===Sprint kampioenschappen===
-Dan heb je nog de Wereldkampioenschappen Sprint (sinds 1970) over 500 en 1000 meter. De 500 meter en de 1000 meter worden bij het WK sprint twee keer per wedstrijd gereden. Dan start je de ene keer in de binnenbaan en de andere keer in de buitenbaan.
+Dan heb je nog de [[Wereldkampioenschap schaatsen sprint|Wereldkampioenschappen Sprint]] (sinds 1970) over 500 en 1000 meter. De 500 meter en de 1000 meter worden bij het WK sprint twee keer per wedstrijd gereden. Dan start je de ene keer in de binnenbaan en de andere keer in de buitenbaan.
+==Bekende schaatsers==
-==Schaatsers==
 Bekende schaatsers zijn:
-:'''Mannen''':
+'''Mannen''':
 :[[Erben Wennemars]] (''inmiddels gestopt'')
-:[[Jan Bos]] (''ook gestopt'')
 :[[Sven Kramer]]
+:[[Patrick Roest]]
 '''Vrouwen''':
 :[[Ireen Wüst]]
-:[[Annette Gerritsen]]
 :[[Marianne Timmer]] (''gestopt met schaatsen en nu schaatscoach'')
-:[[Margot Boer]]
+:[[Jutta Leerdam]]
 ==Geschiedenis==
+Al in de prehistorie werd geschaatst. De schaatsen werden toen niet van ijzer gemaakt, maar van botten van dode dieren. Deze botten worden scherp gemaakt en met een touwtje onder de voeten gebonden. Zo konden de mensen voor het eerst op de schaats staan en zich daarop voortbewegen. Toen eenmaal het ijzer werd uitgevonden werd de schaats al heel snel van ijzer gemaakt. Dit ging natuurlijk veel beter en je ging al veel sneller vooruit.
-Er wordt al jarenlang geschaatst in de wereld en vooral in Nederland. In de loop van de tijd heeft de schaats zich sterk ontwikkeld. Jammer genoeg kunnen wij hier in Nederland niet vaak meer het natuurijs op gaan, maar we kunnen wel nog naar de schaatsbanen. Wat voor schaatsen gebruik je dan? Welke schaatsen worden waarvoor gebruikt? Op deze vragen zal ik antwoord geven.
+Ook in Nederland wordt al lang geschaatst. In de winter was het op het platteland een snelle manier om je te vervoeren. In de loop van de tijd heeft de schaats zich sterk ontwikkeld. Jammer genoeg kunnen wij hier in Nederland niet vaak meer het natuurijs op gaan, maar we kunnen wel nog naar de schaatsbanen.
-==Hoelang bestaat schaatsen al?==
-Schaatsen bestaan al heel lang. Al in de Prehistorie werd geschaatst.
-De schaatsen werden toen niet van ijzer gemaakt, maar van botten van dode dieren.
-Deze botten worden scherp gemaakt en met een touwtje onder de voeten gebonden. Zo konden de mensen voor het eerst op de schaats staan en zich daarop voortbewegen.
-Toen eenmaal het ijzer werd uitgevonden werd de schaats al heel snel van ijzer gemaakt. Dit ging natuurlijk veel beter en je ging al veel sneller vooruit.
-Nederland is het land dat de schaats uitgevonden heeft. Er zijn nergens ter wereld zoveel mensen die schaatsen als in Nederland. Helaas wordt dit wel minder, omdat we niet heel veel meer ijs op de sloten kunnen vinden in de winter.
-==Olympische afstanden==
-Schaatsen is sinds 1924 een Olympisch onderdeel. De schaatsers (mannen) komen uit op de volgende onderdelen: 500 meter, 1000 meter, 1500 meter, 5000 meter en 10 kilometer.
-Schaatsters (dames)kunnen op de volgende schaatsonderdelen uitkomen: 500 meter, 1000 meter, 1500 meter, 3000 meter en 5 kilometer.
-Vanaf de Winterspelen van 2006 in [[Turijn]] staat ook de ploegenachtervolging op het programma. De dames rijden zes ronden en de heren acht ronden. Zie [[Olympische Winterspelen]] voor alle uitslagen.
 ==Soorten schaatsen==
-[[Afbeelding:Houten_schaatsen.jpg|right|thumb]]
+[[Bestand:Houten_schaatsen.JPG|right|thumb]]
-[[Afbeelding:Figuurschaatsen.jpg|right|thumb|]]
+[[Bestand:Figure-skates-1.jpg|right|thumb]]
 Er zijn verschillende soorten schaatsen.
-De kleine kinderen van ongeveer 2 tot 5 jaar oud schaatsen op schaatsen met dubbele ijzers. Op deze manier hebben de kinderen meer evenwicht en kunnen ze beter blijven staan op de schaatsen. Dat scheelt weer een aantal keer vallen.
+Kleine kinderen van ongeveer 2 tot 5 jaar oud schaatsen op schaatsen met dubbele ijzers. Op deze manier hebben de kinderen meer evenwicht en kunnen ze beter blijven staan op de schaatsen. Dat scheelt weer een aantal keer vallen.
 Wanneer je wat ouder bent krijg je vaak de Friese doorlopers. Dit is een houtenschaats met maar een ijzer. Nu moet je beter je evenwicht kunnen houden, maar als je het na even wennen kunt, ga je wel wat sneller.
+Verder heb je nog de Noren. Deze schaatsen hebben lange ijzers, en kun je nog sneller op schaatsten. Je hebt hoge en lage Noren. Op de lage Noren begin je en als het beter gaat kun je op de hoge Noren. Voor de hoge Noren heb je meer evenwicht nodig en is daarom een stuk moeilijker. Als je hoge Noren aanhebt kun je tijdens het afzetten minder snel met je schaats het ijs raken.en dus kun je minder snel vallen. Je gaat hier ook weer net even sneller mee.
+Dan kom je bij de [[klapschaats]]. Deze gebruiken de wedstrijdschaatsers. Doordat het ijzer langer op het ijs blijft glijden, kun je sneller schaatsen. Wanneer je de schaats optilt, klapt de achterkant los. Bij de voorkant van het ijzer zit daarvoor een sterke veer die dat mogelijk maakt.
-Verder heb je nog de Noren. Deze schaatsen hebben lange ijzers, en kun je nog sneller op schaatsten. Je hebt hoge en lage Noren. Op de lage Noren begin je en als het beter gaat kun je op de hoge Noren. Voor de hoge Noren heb je meer evenwicht nodig en is daarom een stuk moeilijker.
-Als je hoge Noren aanhebt kun je tijdens het afzetten minder snel met je schaats het ijs raken.en dus kun je minder snel vallen. Je gaat hier ook weer net even sneller mee. Dan kom je bij de 'klapschaats'. Deze gebruiken de wedstrijd schaatsers. Doordat het ijzer langer op het ijs blijft glijden, kun je sneller schaatsen. Het schijnt dat je als je deze schaats gebruikt, je wanneer je moe bent evengoed het ijs niet raakt, doordat de achterkant losklapt. Bij de voorkant van het ijzer zit daarvoor een sterke veer die dat mogelijk maakt.
-Verder heb je nog de kunstschaatsen. Deze worden gebruikt voor kunstjes en om te dansen op het ijs. Denk maar aan dat programma 'Sterren dansen op het ijs'. Daarvoor heb je kunstschaatsen nodig.
+Verder heb je nog de kunstschaatsen. Deze worden gebruikt voor kunstjes en om te dansen op het ijs. Denk maar aan het programma 'Sterren dansen op het ijs'. Daarvoor heb je kunstschaatsen nodig.
-ALs je op hockey zit heb je hockeyschaatsen nodig. Deze zijn erg stevig om je voeten zodat je snel kleine en krachtige bewegingen kunt maken. Voor lange afstanden is deze schaats niet geschikt.
+Als je op [[ijshockey]] zit heb je hockeyschaatsen nodig. Deze zijn erg stevig om je voeten zodat je snel kleine en krachtige bewegingen kunt maken. Voor lange afstanden is deze schaats niet geschikt.
-Als laatste is er nog een schaats die gebruikt wordt voor het snel schaatsen in kleine rondjes. Deze hebben hun ijzers niet midden onder de schoen staan, maar aan de zijkant. Zo kunnen ze makkelijk de snelle en scherpe bochten ( steeds dezelfde kant op ) maken.
+Als laatste is er nog de schaats die gebruikt wordt voor het snel schaatsen in kleine rondjes. Deze hebben hun ijzers niet midden onder de schoen staan, maar aan de zijkant. Zo kunnen ze makkelijk de snelle en scherpe bochten ( steeds dezelfde kant op ) maken.
-==Videolink==
-* [http://cgi.omroep.nl/cgi-bin/streams?/tv/nps/hetklokhuis/bb.20041212.asf Klokhuisfilmpje over de schaats]
-* [http://cgi.omroep.nl/cgi-bin/streams?/tv/nps/hetklokhuis/bb.20060120.asf Klokhuisfilmpje over een schaatstoernooi]
-* [http://cgi.omroep.nl/cgi-bin/streams?/teleacnot/beeldbank/20060411_schaatsen01_high.wmv Schaatsen maken]
 == Externe links ==
-* [http://www.isu.org Internationale Schaatsunie]
+* [https://www.isu.org Internationale Schaatsunie]
-* [http://www.knsb.nl Koninklijke Nederlandsche Schaatsenrijders Bond]
+* [https://www.knsb.nl Koninklijke Nederlandsche Schaatsenrijders Bond]
-* [http://www.ekkel.com/ Overzicht van natuurijs in Nederland (Schaatskaart van Ekkel.com)]
+* [https://www.ekkel.com/ Overzicht van natuurijs in Nederland (Schaatskaart van Ekkel.com)]
 <!-- HET VOLGENDE LATEN STAAN, AUB -->
 [[Categorie:Woordenschat]]
 [[Categorie:Uitbreidingwoordenlijstgroep1]]
-[[Categorie:Sport]][[Categorie:Schaatsen| ]]
+[[Categorie:Wintersport]]
+[[Categorie:Schaatsen| ]]
+{{Navigatie olympische sporten}}