Catalonië: verschil tussen versies

Uit Wikikids
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
 
(22 tussenliggende versies door 7 gebruikers niet weergegeven)
Regel 1: Regel 1:
  +
{{Infobox regio Spanje
Catalonië is een provincie van Spanje. De hoofdstad van Catalonië is Barcelona.
 
  +
| naam = Catalonië <br /> ''Cataluña'' <br /> ''Catalunya''
----
 
  +
| vlag = [[Bestand:Flag_of_Catalonia.svg|120px]]
  +
| wapen = [[Bestand:Coat_of_Arms_of_Catalonia.svg|80px]]
  +
| kaart = Cataluna_in_Spain_(plus_Canarias).svg
  +
| hoofdstad = [[Barcelona]]
  +
| oppervlakte = 32.113 km²
  +
| inwoners = 7.600.065
  +
| talen = [[Spaans]], [[Catalaans]]
  +
| feestdag = 11 september
  +
| volkslied = [[Els Segadors]]
  +
}}
  +
'''Catalonië''' ([[Spaans]]: ''Cataluña'') is een autonome gemeenschap van [[Spanje]]. Catalonië ligt in het noordoosten van Spanje en grenst aan [[Frankrijk]], [[Andorra]] en de Spaanse gemeenschappen [[Aragón (regio)|Aragón]] en [[Valencia (autonome gemeenschap)|Valencia]]. De hoofdstad van Catalonië is [[Barcelona]]. Naast Spaans is ook het [[Catalaans]] een officiële taal in de regio.
   
  +
Catalonië is één van de rijkste regio's van Spanje en profiteert van het toerisme aan onder andere de [[Costa Brava]]. Ook is veel dienstverlening en industrie in de regio gevestigd. Catalonië is een regio met een heel eigen cultuur. De inwoners zien zich meer als Catalaan dan als Spanjaard. In de Spaanse grondwet is geregeld dat Catalonië een land is binnen Spanje en heeft hierdoor eigen bevoegdheden. Toch is er altijd een beweging geweest die Catalonië wil afscheiden van Spanje. In 2017 werd zelfs een (illegaal) referendum gehouden, waarin de bevolking besloot om een onafhankelijke republiek te worden. Omdat dit niet in overleg met de Spaanse regering is gebeurd, is het referendum illegaal.
   
  +
==Geschiedenis==
  +
Het gebied waar Catalonië ligt is in bezit geweest van de [[Grieken]], de stad [[Carthago]], de [[Romeinse Rijk|Romeinen]], de [[Visigoten]] en de [[Moren]]. De Catalaanse cultuur ontstond echter pas in de middeleeuwen. Het gebied stond onder leiding van de graven van Barcelona en de koningen van Aragón. Catalonië was vrij machtig en breidde zich uit tot het gebied, waar de gemeenschap [[Valencia (autonome gemeenschap)|Valencia]] nu ligt. Ook hadden ze de [[Balaeren]], [[Sicilië]], [[Sardinië]] en zelfs delen van Zuid-Italië en Griekenland. Op dat moment ontwikkelde Catalonië zich tot het [[vorstendom Catalonië]]. Het was één van de eerste rijken met een parlement en beperkte macht voor de koning. Vanaf 1283 kon de koning geen wetten meer invoeren zonder goedkeuring van het parlement. Voor Europa was dat uniek toentertijd, aangezien in haast elk land de vorst de volledige macht in handen had.
   
  +
Hoewel de Castiliaanse koningin [[Isabella I van Castilië|Isabella I]] in 1469 trouwde met de Catalaanse/ Aragonse koning [[Ferdinand II van Aragon|Ferdinand II]], werden de rijken niet verenigd tot één Spanje. Aragon en Catalonië hadden hun eigen wetten, maar door het verliezen van vele oorlogen, werden de vrijheden beperkt en werd er meer vanuit Madrid bestuurd. In 1640 kwamen de Catalanen in opstand tegen de koning, maar in 1652 werd deze opstand neergeslagen. Vanaf 1714 werden de vrijheden en instituten van Catalonië afgeschaft.
== Barcelona ==
 
   
  +
In de 19e eeuw was Spanje over het algemeen erg landelijk, maar Catalonië (en in mindere mate het [[Baskenland]]) waren de twee industriële centra van het land. Catalonië werd hierdoor erg rijk, veel rijker dan de rest van het land. In die tijd waren er veel bloederige confrontaties, aangezien Catalonië meer bevoegden wilde hebben. In 1931 kreeg Catalonië ook meer vrijheid bij het oprichten van de [[Tweede Spaanse Republiek]]. In 1934 verklaarde Catalonië zich zelfs onafhankelijk, maar de opstand hiervoor werd snel neergeslagen. Bij het uitbreken van de [[Spaanse Burgeroorlog]] in 1936 en de staatsgreep door de nationalisten, vond in Catalonië een revolutie plaats tegen het [[kapitalisme]]. Grond en productiemiddelen gingen over naar de kleine boeren en arbeiders en de kerk, rijken en grootgrondbezitters moesten bezittingen afstaan. Dit leidde echter tot een interne chaos, aangezien het invoeren van het [[communisme]] niet lukte. In 1939 haalden de nationalisten de overwinning en werden de bevoegdheden van Catalonië onder [[Francisco Franco]] afgeschaft.
----
 
   
  +
Franco was tegen alles dat Catalaans was. De Catalaanse taal mocht niet gesproken worden en de Catalaanse vlaggen waren verboden. Overtredingen werden zwaar bestraft met de doodstraf of een celstraf. Vanaf de jaren 40 mochten er wel weer Catalaanse boeken gedrukt worden, maar deze mochten niet publiekelijk uitgegeven worden. Na de dood van Franco in 1975 kwam er een einde aan de dictatuur. De Catalaanse cultuur was niet meer verboden en werd meer getoond. In 1979 kreeg Catalonië ook zijn bevoegdheden weer terug en kreeg de status van autonome regio. De Catalaanse taal werd als co-officieel door de Spaanse regering aanvaard; waarmee wetten en officiële documenten ook in het Catalaans verkrijgbaar zijn. Catalonië begon zich steeds meer af te zetten tegen het Spaans nationalisme.
   
  +
Catalonië botste in 2006 met de conservatieve, nationalistische [[Partido Popular]]. De PP vond namelijk dat de grondwet aangepast moest worden, aangezien Catalonië als land binnen een land stond vermeld. Dit zou namelijk ongrondwettelijk zijn. In 2010 vond het hoogste hof van Spanje dat ook en de grondwet werd aangepast. Veel Catalaanse politici waren hier boos over. Na jaren van discussie werd er in 2017 een illegaal referendum gehouden over of Catalonië onafhankelijk moest worden. Volgens de Catalaanse regering was dit nodig, maar Spaans regio verbood dit. Uit de uitslag volgde dat 90% zich wilde afscheidden, maar slechts 42% van de bevolking had gestemd. De Catalaanse regering vond het referendum echter geldig en riep de onafhankelijkheid uit. Dit leidde tot het ingrijpen van de Spaanse regering, waarbij de Catalaanse regering werd opgepakt. De Catalaanse premier [[Carles Puigdemont]] werd uit zijn ambt gezet en vluchtte naar België. De Spaanse regering begon een rechtszaak tegen de Catalaanse regering, wat internationaal veel verontwaardiging opleverde. De Catalaanse bevoegdheden werden tijdelijk opgeschort.
  +
  +
==Geografie==
 
Barcelona is de hoofdstad van Catalonië. Deze stad bedraagt algauw het inwonertal van over de miljoenen
 
Barcelona is de hoofdstad van Catalonië. Deze stad bedraagt algauw het inwonertal van over de miljoenen
  +
en is daarmee de 2e grootste stad van Spanje.Catalonië heeft ook veel andere steden, een daar van is [[Tarragona]], een stad onder Barcelona. Lleida en Girona zijn ook van de partij.De gemeenschap is onderverdeeld in vier provincies. Dit zijn:
en is daarmee de 2e grootste stad van Spanje.][[Bestand: barcelona jpg]
 
  +
# [[Barcelona (provincie)|Barcelona]]
  +
# [[Gerona (provincie)|Gerona]]
  +
# [[Lerida (provincie)|Lerida]]
  +
# [[Tarragona (provincie)|Tarragona]]
   
  +
Het landschap van Catalonië bestaat uit bergen, rotskusten, uitgestrekte velden en rivieren. De belangrijkste rivier is de [[Ebro]]. Ook de [[Garona]] en [[Segre]] zijn belangrijke rivieren.
   
== Andere steden ==
+
==Economie==
  +
Catalonië heeft verschillende industrieën: zoals textielindustrie, auto-industrie, elektrotechnische industrie en metaalindustrie.
   
  +
{{Navigatie autonome gemeenschappen Spanje}}
----
 
  +
[[Categorie:Regio van Spanje]]
Catalonië heeft ook veel andere steden, een daar van is Tarragona, een stad onder Barcelona.
 
Lleida en Girona zijn ook van de partij.
 
   
  +
[[ca:Catalunya]]
== Delfstoffen ==
 
  +
[[es:cataluña]]
Catalonië bedraagt veel delfstoffen, zoals textiel industrie, auto industrie, elektro technische industrie en metaal industrie.
 
  +
[[eu:Katalunia]]
  +
[[fr:Catalogne]]

Huidige versie van 5 jul 2023 om 18:09

Catalonië
Cataluña
Catalunya
Flag of Catalonia.svg Coat of Arms of Catalonia.svg

Cataluna in Spain (including Canarias).svg

Hoofdstad Barcelona
Oppervlakte 32.113 km²
Inwonersaantal 7.600.065
Talen Spaans, Catalaans
Feestdag 11 september
Volkslied Els Segadors
Portaal Portaalicoon Spanje

Catalonië (Spaans: Cataluña) is een autonome gemeenschap van Spanje. Catalonië ligt in het noordoosten van Spanje en grenst aan Frankrijk, Andorra en de Spaanse gemeenschappen Aragón en Valencia. De hoofdstad van Catalonië is Barcelona. Naast Spaans is ook het Catalaans een officiële taal in de regio.

Catalonië is één van de rijkste regio's van Spanje en profiteert van het toerisme aan onder andere de Costa Brava. Ook is veel dienstverlening en industrie in de regio gevestigd. Catalonië is een regio met een heel eigen cultuur. De inwoners zien zich meer als Catalaan dan als Spanjaard. In de Spaanse grondwet is geregeld dat Catalonië een land is binnen Spanje en heeft hierdoor eigen bevoegdheden. Toch is er altijd een beweging geweest die Catalonië wil afscheiden van Spanje. In 2017 werd zelfs een (illegaal) referendum gehouden, waarin de bevolking besloot om een onafhankelijke republiek te worden. Omdat dit niet in overleg met de Spaanse regering is gebeurd, is het referendum illegaal.

Geschiedenis

Het gebied waar Catalonië ligt is in bezit geweest van de Grieken, de stad Carthago, de Romeinen, de Visigoten en de Moren. De Catalaanse cultuur ontstond echter pas in de middeleeuwen. Het gebied stond onder leiding van de graven van Barcelona en de koningen van Aragón. Catalonië was vrij machtig en breidde zich uit tot het gebied, waar de gemeenschap Valencia nu ligt. Ook hadden ze de Balaeren, Sicilië, Sardinië en zelfs delen van Zuid-Italië en Griekenland. Op dat moment ontwikkelde Catalonië zich tot het vorstendom Catalonië. Het was één van de eerste rijken met een parlement en beperkte macht voor de koning. Vanaf 1283 kon de koning geen wetten meer invoeren zonder goedkeuring van het parlement. Voor Europa was dat uniek toentertijd, aangezien in haast elk land de vorst de volledige macht in handen had.

Hoewel de Castiliaanse koningin Isabella I in 1469 trouwde met de Catalaanse/ Aragonse koning Ferdinand II, werden de rijken niet verenigd tot één Spanje. Aragon en Catalonië hadden hun eigen wetten, maar door het verliezen van vele oorlogen, werden de vrijheden beperkt en werd er meer vanuit Madrid bestuurd. In 1640 kwamen de Catalanen in opstand tegen de koning, maar in 1652 werd deze opstand neergeslagen. Vanaf 1714 werden de vrijheden en instituten van Catalonië afgeschaft.

In de 19e eeuw was Spanje over het algemeen erg landelijk, maar Catalonië (en in mindere mate het Baskenland) waren de twee industriële centra van het land. Catalonië werd hierdoor erg rijk, veel rijker dan de rest van het land. In die tijd waren er veel bloederige confrontaties, aangezien Catalonië meer bevoegden wilde hebben. In 1931 kreeg Catalonië ook meer vrijheid bij het oprichten van de Tweede Spaanse Republiek. In 1934 verklaarde Catalonië zich zelfs onafhankelijk, maar de opstand hiervoor werd snel neergeslagen. Bij het uitbreken van de Spaanse Burgeroorlog in 1936 en de staatsgreep door de nationalisten, vond in Catalonië een revolutie plaats tegen het kapitalisme. Grond en productiemiddelen gingen over naar de kleine boeren en arbeiders en de kerk, rijken en grootgrondbezitters moesten bezittingen afstaan. Dit leidde echter tot een interne chaos, aangezien het invoeren van het communisme niet lukte. In 1939 haalden de nationalisten de overwinning en werden de bevoegdheden van Catalonië onder Francisco Franco afgeschaft.

Franco was tegen alles dat Catalaans was. De Catalaanse taal mocht niet gesproken worden en de Catalaanse vlaggen waren verboden. Overtredingen werden zwaar bestraft met de doodstraf of een celstraf. Vanaf de jaren 40 mochten er wel weer Catalaanse boeken gedrukt worden, maar deze mochten niet publiekelijk uitgegeven worden. Na de dood van Franco in 1975 kwam er een einde aan de dictatuur. De Catalaanse cultuur was niet meer verboden en werd meer getoond. In 1979 kreeg Catalonië ook zijn bevoegdheden weer terug en kreeg de status van autonome regio. De Catalaanse taal werd als co-officieel door de Spaanse regering aanvaard; waarmee wetten en officiële documenten ook in het Catalaans verkrijgbaar zijn. Catalonië begon zich steeds meer af te zetten tegen het Spaans nationalisme.

Catalonië botste in 2006 met de conservatieve, nationalistische Partido Popular. De PP vond namelijk dat de grondwet aangepast moest worden, aangezien Catalonië als land binnen een land stond vermeld. Dit zou namelijk ongrondwettelijk zijn. In 2010 vond het hoogste hof van Spanje dat ook en de grondwet werd aangepast. Veel Catalaanse politici waren hier boos over. Na jaren van discussie werd er in 2017 een illegaal referendum gehouden over of Catalonië onafhankelijk moest worden. Volgens de Catalaanse regering was dit nodig, maar Spaans regio verbood dit. Uit de uitslag volgde dat 90% zich wilde afscheidden, maar slechts 42% van de bevolking had gestemd. De Catalaanse regering vond het referendum echter geldig en riep de onafhankelijkheid uit. Dit leidde tot het ingrijpen van de Spaanse regering, waarbij de Catalaanse regering werd opgepakt. De Catalaanse premier Carles Puigdemont werd uit zijn ambt gezet en vluchtte naar België. De Spaanse regering begon een rechtszaak tegen de Catalaanse regering, wat internationaal veel verontwaardiging opleverde. De Catalaanse bevoegdheden werden tijdelijk opgeschort.

Geografie

Barcelona is de hoofdstad van Catalonië. Deze stad bedraagt algauw het inwonertal van over de miljoenen en is daarmee de 2e grootste stad van Spanje.Catalonië heeft ook veel andere steden, een daar van is Tarragona, een stad onder Barcelona. Lleida en Girona zijn ook van de partij.De gemeenschap is onderverdeeld in vier provincies. Dit zijn:

  1. Barcelona
  2. Gerona
  3. Lerida
  4. Tarragona

Het landschap van Catalonië bestaat uit bergen, rotskusten, uitgestrekte velden en rivieren. De belangrijkste rivier is de Ebro. Ook de Garona en Segre zijn belangrijke rivieren.

Economie

Catalonië heeft verschillende industrieën: zoals textielindustrie, auto-industrie, elektrotechnische industrie en metaalindustrie.


Afkomstig van Wikikids , de interactieve Nederlandstalige Internet-encyclopedie voor en door kinderen. "https://wikikids.nl/index.php?title=Catalonië&oldid=799667"