Zee: verschil tussen versies

Huidige versie van 22 aug 2023 om 12:29

Een zee is een groot oppervlak zout water. Een zee is kleiner dan een oceaan. Er zijn veel zeeën op de wereld. De Noordzee en de Oostzee bijvoorbeeld. Ook leven veel vissen en zeedieren in de zee.

Diepzee

Het wateroppervlak

Ook in de diepte leven vissen. In de diepzee leven bijvoorbeeld hengelvissen en spinkrabben. De vissen op de bodem van de zee zien er vreemd uit. Als deze vissen naar boven zwemmen 'ontploffen' ze. Op de bodem van de zee dringt geen licht meer door. Je kunt hier alleen maar komen met een speciale duikboot. Met een normaal duikpak kom je niet verder dan 100 meter en met een gepantserd duikpak niet verder dan 450 meter. Het diepste punt van de zee ligt voor de oostkust van Japan. Dat is de Marianentrog in de Grote Oceaan.

Leven in de zee

In de zee leven ook dolfijnen.

Er leven veel dieren in de zee, dolfijnen en walvissen zijn bijvoorbeeld zeezoogdieren. Deze dieren leven in de zee maar moeten telkens weer naar boven kommen om adem te halen. Er zijn twee soorten vissen. Tonijn en harder zijn bijvoorbeeld beenvissen. Haaien en roggen zijn kraakbeenvissen. Ook leven er dodelijke dieren in de zee, denk maar aan bepaalde soorten kwallen, zeeslangen en sommige haaien.

In ondiep warm water zie je vaak koraal. Koraal groeit in koraalriffen. Hier leven ook veel mooie vissen. Het grootste koraalrif is het Groot-Barriërerif. Voor de rest heb je in de Rode Zee en bij Midden-Amerika veel van deze riffen. Koraal groeit per jaar maar een paar millimeter. Koraal begint jammer genoeg wel af te sterven door de hoeveelheid CO2 in de lucht en in het water.

In sommige zeeën wordt veel gevist. Bij Alaska wordt zo vooral zalm gevangen. Daar ligt de Beringzee. Die zee is erg koud zo in het noorden. In de Noordzee zwemt veel bot, harders en makreel.

Toerisme aan zee

Een golf met surfers in de branding.

Aan zeeën komen meestal toeristen. De Golf van Mexico en de Middellandse Zee. Landen zoals Portugal en eilanden zoals Mallorca. Ook aan de Noordzee komen toeristen. Als er wind staat zie je veel mensen surfen en kitesurfen. Je kunt dan ook gaan vliegeren. In Turkije gaan mensen met bootjes naar dolfijnen zoeken, of gewoon leuk even varen. Ook op volle zee zijn toeristen. Ze verblijven dan op cruiseschepen, een soort varend hotel. Vroeger, voor dat er vliegtuigen waren ging alles over zee. Als je dan familie had in Mexico moest je met de boot. Een stad waar veel toeristen komen heet een badplaats. Aan zee liggen de mensen op stranden. Je hebt verschillende soorten, lavastranden in een vulkanisch gebied. Het strand is daar zwart. Ook heb je kiezelstranden en (goudgele) zandstranden. Ook Hawaï is bekend om zijn stranden.

Havens

De haven van Rotterdam is de grootste van Europa.

Aan zee heb je havens. Hier kunnen boten aan de dokken aanleggen. De grootste haven van Nederland is die van Rotterdam. De grootste van België is de haven van Antwerpen.

Havens worden voor veel dingen gebruikt. De boten vervoeren vracht of passagiers (cruiseschepen). De cruiseschepen leggen aan in een cruiseterminal. Veel havens hebben ook een jachthaven. Hier liggen privéjachten, meestal zeilboten. Veel miljonairs hebben zo'n jacht. Een haven is dus erg belangrijk. Zonder havens zouden veel dingen met vrachtauto's vervoerd moeten worden, dan zouden er meer files zijn.

De grootste havens van de wereld zijn die van Sjanghai en Singapore, daarna komt Rotterdam.

Piraterij

Piraterij is nog steeds een groot probleem. Hier Somalische piraten die een bemanning gegijzeld houden.

Op zee waren vroeger piraten. Zij kaapten schepen en maakten de zee onveilig, denk maar aan Zwartbaard. De matrozen keken uit het kraaiennest naar de omgeving. Hun schepen kon je herkennen aan de meestal zwarte vlag die ze hijsen als ze een schip zagen. Nu is er voor de kust van Somalië (een land in Afrika) veel piraterij. Ze enteren de schepen en meestal martelen ze de bemanning. Een bekende Nederlandse piraat is Klaas Kompaan. Moderne piraten hebben soms een stealthschip (niet te zien op de radar) en wapens, zoals geweren.

Eb & vloed

De Waddenzee.

Aan de kust heb je getijden, dat wil zeggen eb en vloed. Dat komt door de aantrekkingskracht van de maan. Vroeger dachten mensen dat een enorme walvis voor eb en vloed zorgde. Tijdens eb zie je soms kinderen met netjes krabben vangen. De Waddenzee heeft ook iets hiermee te maken. Veel delen van de zee (wadden) vallen dan droog. Veel vogels eten nou de krabbetjes en pieren op. De Waddenzee is dus een ideaal rustgebied voor trekvogels en standvogels. Ze staat sinds 2009 op de UNESCO-werelderfgoedlijst. De vereniging voor de Waddenzee zit in Harlingen.

De Middellandse Zee heeft heel weinig eb en vloed.

Hoe een tsunami ontstaat.

Een gevaarlijke zee

De zee kan ook overlast veroorzaken, Tsunami's bijvoorbeeld. Dat zijn hoge vloedgolven. Je ziet ze in warmere zeeën of oceanen. Ook heb je de watersnoodramp van 1953. Het grootste deel van Zeeland en een deel van Zuid-Holland is toen overstroomd. Toen is ook het deltaplan uitgevoerd. Dat zijn al die dammen en bruggen. Ook bestaan er waterhoosen, deze komen (zelden) in Nederland voor. Als je in de zee gaat zwemmen, moet je goed uitkijken voor de stroming. Dat is vooral bij eb en golfbrekers gevaarlijk. En kom je te ver in het water, laat je dan gewoon met de stroming meevoeren. Op een gegeven moment kom je weer aan land. Orkanen ontstaan ook op zee, maar die komen in Nederland en België niet voor.

Spelletje

Zeeën van Europa

Zie ook

@@ Regel 1: / Regel 1: @@
-[[Afbeelding:Middellandse_zee_gebied.jpg|200px|right|thumb|De [[Middellandse Zee]]]]
+[[Bestand:Nordsee Wellen.JPG|350px|right|thumb|De [[Noordzee]] in [[Denemarken]].]]
-[[Afbeelding:Diepzeelicht.jpg|150px|right|thumb|Het wateroppervlak]]
 Een '''zee''' is een groot oppervlak zout water. Een ''zee'' is kleiner dan een [[oceaan]]. Er zijn veel zeeën op de wereld. De [[Noordzee]] en de [[Oostzee]] bijvoorbeeld. Ook leven veel vissen en zeedieren in de zee.
 ==Diepzee==
+[[Bestand:LightningVolt Deep Blue Sea.jpg|200px|left|thumb|Het wateroppervlak]]
-Ook in de diepte leven [[vis]]sen. In de [[diepzee]] leven bijvoorbeeld [[hengelvis]]sen en [[spinkrab]]ben. De [[vis]]sen op de bodem van de zee zien er vreemd uit. Als deze vissen naar boven zwemmen 'ontploffen' ze. Op de bodem van de zee dringt geen licht meer door. Je kan hier alleen maar komen met een speciale [[duikboot]]. Met een normaal duikpak kom je niet verder dan 100 meter en met een gepanserd duikpak niet verder dan 450 meter. Het diepste punt van de zee ligt voor de oostkust van [[Japan]]. Dat is de [[Marianne Trog]] in de [[Grote Oceaan]].
+Ook in de diepte leven [[vis]]sen. In de [[diepzee]] leven bijvoorbeeld [[hengelvis]]sen en [[spinkrab]]ben. De [[vis]]sen op de bodem van de zee zien er vreemd uit. Als deze vissen naar boven zwemmen 'ontploffen' ze. Op de bodem van de zee dringt geen licht meer door. Je kunt hier alleen maar komen met een speciale [[duikboot]]. Met een normaal duikpak kom je niet verder dan 100 meter en met een gepantserd duikpak niet verder dan 450 meter. Het diepste punt van de zee ligt voor de oostkust van [[Japan]]. Dat is de [[Marianentrog]] in de [[Grote Oceaan]].
 ==Leven in de zee==
+[[Bestand:Bottlenose Dolphin (Tursiops truncatus) (16799734349).jpg|right|300px|thumb|In de zee leven ook [[dolfijn]]en.]]
-Er leven veel dieren in de zee, [[dolfijnen]] en [[walvis]]sen zijn bijvoorbeeld [[zeezoogdieren]]. Deze dieren leven in de zee maar moeten telkens weer naar boven kommen om adem te halen. Er zijn twee soorten vissen. [[Tonijn]] en [[harder]] zijn bijvoorbeeld beenvissen. [[Haai]]en en [[rog]]gen zijn kraakbeenvissen. Ook leven er dodelijke dieren in de zee, denk maar aan bepaalde soorten [[kwal]]len, [[zeeslang]]en en [[haai]]en. In ondiep warm water zie je vaak [[koraal]]. Het [[koraal]] groeit in [[koraalriffen]]. Hier leven veel mooie vissen. Het grootste koraalrif is het [[Groot-Barriërerif]]. Voor de rest heb je in de [[Rode Zee]] en bij [[Midden-Amerika]] veel van deze riffen. Koraal groeit per jaar maar een paar milimeter. In somigge zeeën wordt veel gevist. bij [[Alaska]] wordt zo vooral [[zalm]] gevangen. Daar ligt de [[Beringzee]]. Die zee is erg koud zo in het noorden. In de [[Noordzee]] zwem veel [[bot]], [[harder]]s en [[makreel]].
+Er leven veel dieren in de zee, [[dolfijnen]] en [[walvis]]sen zijn bijvoorbeeld [[zeezoogdieren]]. Deze dieren leven in de zee maar moeten telkens weer naar boven kommen om adem te halen. Er zijn twee soorten vissen. [[Tonijn]] en [[harder]] zijn bijvoorbeeld beenvissen. [[Haai]]en en [[rog]]gen zijn kraakbeenvissen. Ook leven er dodelijke dieren in de zee, denk maar aan bepaalde soorten [[kwal]]len, [[zeeslang]]en en sommige haaien.
+In ondiep warm water zie je vaak [[koraal]]. Koraal groeit in [[koraalriffen]]. Hier leven ook veel mooie vissen. Het grootste koraalrif is het [[Groot-Barriërerif]]. Voor de rest heb je in de [[Rode Zee]] en bij [[Midden-Amerika]] veel van deze riffen. Koraal groeit per jaar maar een paar millimeter. Koraal begint jammer genoeg wel af te sterven door de hoeveelheid CO2 in de lucht en in het water.
-==Toerisme aan zee==
-Aan zeeën komen meestal toeristen. De [[Golf van Mexico]] en de [[Middellandse Zee]]. Landen zoals [[Portugal]] en [[eiland]]en zoals [[Mallorca]]. Ook aan de [[Noordzee]] komen toeristen. Als er wind staat zie je veel mensen [[surfen]] en [[kitesurfen]]. Je kan dan ook gaan vliegeren. In [[Turkije]] gaan mensen met bootjes naar [[dolfijn]]en zoeken, of gewoon leuk even varen. Ook op volle zee zijn toeristen. Ze verblijven dan op cruiseschepen, een soort varend [[hotel]]. Vroeger, voor dat er [[vliegtuig]]en waren ging alles over zee. Als je dan familie had in [[Mexico]] moest je met de boot. Een stad waar veel toeristen komen heet een [[badplaats]]. Aan zee liggen de mensen op [[strand]]en. Je hebt verschillende soorten, lavastranden in een [[vulkaan|vulkanisch]] gebied. Het strand is daar zwart. Ook heb je  kiezelstranden en (goud-gele) zandstranden.
+In sommige zeeën wordt veel gevist. Bij [[Alaska]] wordt zo vooral [[zalm]] gevangen. Daar ligt de [[Beringzee]]. Die zee is erg koud zo in het noorden. In de [[Noordzee]] zwemt veel [[Bot (anatomie)|bot]], [[harder]]s en [[makreel]].
-[[Afbeelding:Noordzee IJmuiden.JPG|175px|left|thumb|Noordzee, IJmuiden met kitesurfers]]
-[[Afbeelding:Begin Pier IJmuiden.JPG|175px|left|thumb|Begin van de koppes bij IJmuiden]]
+==Toerisme aan zee==
+[[Bestand:Surfers at Mavericks.jpg|300px|right|thumb|Een golf met surfers in de branding.]]
+Aan zeeën komen meestal toeristen. De [[Golf van Mexico]] en de [[Middellandse Zee]]. Landen zoals [[Portugal]] en [[eiland]]en zoals [[Mallorca]]. Ook aan de [[Noordzee]] komen toeristen. Als er wind staat zie je veel mensen [[Surfen (op de zee)|surfen]] en [[kitesurfen]]. Je kunt dan ook gaan vliegeren. In [[Turkije]] gaan mensen met bootjes naar [[dolfijn]]en zoeken, of gewoon leuk even varen. Ook op volle zee zijn toeristen. Ze verblijven dan op cruiseschepen, een soort varend [[hotel]]. Vroeger, voor dat er [[vliegtuig]]en waren ging alles over zee. Als je dan familie had in [[Mexico]] moest je met de boot. Een stad waar veel toeristen komen heet een [[badplaats]]. Aan zee liggen de mensen op [[strand]]en. Je hebt verschillende soorten, lavastranden in een [[vulkaan|vulkanisch]] gebied. Het strand is daar zwart. Ook heb je kiezelstranden en (goudgele) zandstranden. Ook [[Hawaï]] is bekend om zijn stranden.
 ==Havens==
+[[Bestand:Kop van de Landtong.jpg|left|300px|thumb|De [[haven van Rotterdam]] is de grootste van [[Europa (werelddeel)|Europa]].]]
-Aan zee heb je [[haven]]s. Hier kunnen boten aan de dokken aanleggen. De grootste haven van [[Nederland]] is die van [[haven van Rotterdam|Rotterdam]]. De grootste van [[België]] is de [[haven van Antwerpen]]. Havens worden voor veel dingen gebruikt. De [[boot|boten]] vervoeren vracht of passegiers (cruiseschepen). De cruiseschepen leggen aan in een cruiseterminal. Veel havens hebben ook een [[jachthaven]]. Hier liggen privejachten, Meestal [[zeilboot|zeilboten]]. Veel milionars hebben een jacht. Een haven is dus erg belangrijk. Zonder havens zouden veel dingen met vrachtauto's vervoerd moeten worden, da zouden er meer [[file]]s zijn. De grootste havens van de wereld zijn die van [[Sjanghai]] en [[Singapore]], daarna komt [[Rotterdam]].
+Aan zee heb je [[haven]]s. Hier kunnen boten aan de dokken aanleggen. De grootste haven van [[Nederland]] is die van [[haven van Rotterdam|Rotterdam]]. De grootste van [[België]] is de [[haven van Antwerpen]].
+Havens worden voor veel dingen gebruikt. De [[boot|boten]] vervoeren vracht of passagiers (cruiseschepen). De [[cruise]]schepen leggen aan in een cruiseterminal. Veel havens hebben ook een [[jachthaven]]. Hier liggen privéjachten, meestal [[zeilboot|zeilboten]]. Veel miljonairs hebben zo'n jacht. Een haven is dus erg belangrijk. Zonder havens zouden veel dingen met vrachtauto's vervoerd moeten worden, dan zouden er meer [[file]]s zijn.
+De grootste havens van de wereld zijn die van [[Sjanghai]] en [[Singapore]], daarna komt [[Rotterdam]].
 ==Piraterij==
+[[Bestand:Faina highjacked.jpg|right|300px|thumb|Piraterij is nog steeds een groot probleem. Hier Somalische piraten die een bemanning gegijzeld houden.]]
-Op zee waren vroeger [[piraten]]. Zij kaapte schepen en maakt de zee onveilig, denk maar aan [[zwartbaard]]. De matrozen keken uit het kraaiennest naar de omgeving. Hun schepen kon je herkennen aan de meestal zwarte vlag die ze heisden als ze een schip zagen. Nu is er voor de kust van [[Somalië]] (een [[land]] in [[Afrika]]) veel piraterij. Ze enteren de schepen en meestal martelen ze de bemaning. Een bekende Nederlandse piraat is [[Klaas Kompaan]]. Moderne piraten hebben soms een stealthschip (niet te zien op de radar) en wapens, zoals geweren.
+Op zee waren vroeger [[piraten]]. Zij kaapten schepen en maakten de zee onveilig, denk maar aan [[Zwartbaard]]. De matrozen keken uit het kraaiennest naar de omgeving. Hun schepen kon je herkennen aan de meestal zwarte vlag die ze hijsen als ze een schip zagen. Nu is er voor de kust van [[Somalië]] (een [[Land (staat)|land]] in [[Afrika]]) veel piraterij. Ze enteren de schepen en meestal martelen ze de bemanning. Een bekende Nederlandse piraat is [[Klaas Kompaan]]. Moderne piraten hebben soms een stealthschip (niet te zien op de radar) en wapens, zoals geweren.
 ==Eb & vloed==
-[[Afbeelding:waddengebied.png|175px|right|thumb|De [[Waddenzee]].]]
+[[Bestand:Morze Wattowe.png|175px|right|thumb|De [[Waddenzee]].]]
-Aan de kust heb je eb en vloed. Dat komt door de aantrekkingskracht van de [[maan]]. Tijdens eb zie je soms kinderen met netjes [[krab]]ben vangen. De [[waddenzee]] heeft ook iets hiermee te maken. Veel delen van de zee (wadden) vallen dan droog. Veel vogels eten nou de [[krab]]etjes en [[pier]]en op. De [[waddenzee]] is dus een ideaal rustgebied voor trekvogels en standvogels. De [[Waddenzee]] staat sinds 2009 op de [[UNESCO]] werelderfgoedlijst. De vereniging voor de [[Waddenzee]] zit in [[Harlingen (stad)|Harlingen]]. De [[Middellandse Zee]] heeft heel weinig eb en vloed.
+Aan de kust heb je [[getijde]]n, dat wil zeggen eb en vloed. Dat komt door de aantrekkingskracht van de [[maan]]. Vroeger dachten mensen dat een enorme walvis voor eb en vloed zorgde. Tijdens eb zie je soms kinderen met netjes [[krab]]ben vangen. De [[Waddenzee]] heeft ook iets hiermee te maken. Veel delen van de zee (wadden) vallen dan droog. Veel vogels eten nou de [[krab]]betjes en [[pier]]en op. De [[Waddenzee]] is dus een ideaal rustgebied voor trekvogels en standvogels. Ze staat sinds 2009 op de [[UNESCO]]-werelderfgoedlijst. De vereniging voor de Waddenzee zit in [[Harlingen (stad)|Harlingen]].
+De [[Middellandse Zee]] heeft heel weinig eb en vloed.
-[[Afbeelding:hoe_een_Tsunami_ontstaat.jpg|left||400px|thumb|Hoe een tsunami ontstaat.]]
+[[Bestand:Tsunami-kueste.01.vm.jpg|left||400px|thumb|Hoe een tsunami ontstaat.]]
 ==Een gevaarlijke zee==
-De zee kan ook overlast veroorzaken, [[Tsunami]]'s bijvoorbeeld. Dat zijn hoge vloedgolven. Je ziet ze in warmere zeeën of [[oceaan|oceanen]]. Ook heb je de [[watersnoodramp]] van 1953. Het grootste deel van [[Zeeland]] en een deel van [[Zuid-Holland]] is toen overstroomd. Toen is ook het [[deltaplan]] uitgevoerd. Dat zijn al die dammen en bruggen. Ook bestaan er [[waterhoos]]en, deze komen (zelden) in Nederland voor. Als je in de zee gaat zwemmen moet je goed uitkijken voor de stroming. Dat is vooral bij eb en [[golfbreker]]s gevaarlijk. En kom je te ver in het water, laat je dan gewoon met de stroming meevoeren. Op een gegeven moment kom je weer aan [[land]]. [[orkaan|Orkanen]] ontstaan ook op zee, maar die komen in [[Nederland]] en [[België]] niet voor.
+De zee kan ook overlast veroorzaken, [[Tsunami]]'s bijvoorbeeld. Dat zijn hoge vloedgolven. Je ziet ze in warmere zeeën of [[oceaan|oceanen]]. Ook heb je de [[watersnoodramp]] van 1953. Het grootste deel van [[Zeeland]] en een deel van [[Zuid-Holland]] is toen overstroomd. Toen is ook het [[deltaplan]] uitgevoerd. Dat zijn al die dammen en bruggen. Ook bestaan er [[waterhoos]]en, deze komen (zelden) in Nederland voor. Als je in de zee gaat zwemmen, moet je goed uitkijken voor de stroming. Dat is vooral bij eb en [[golfbreker]]s gevaarlijk. En kom je te ver in het water, laat je dan gewoon met de stroming meevoeren. Op een gegeven moment kom je weer aan [[Land (staat)|land]]. [[orkaan|Orkanen]] ontstaan ook op zee, maar die komen in [[Nederland]] en [[België]] niet voor.
+==Spelletje==
+* [http://www.toporopa.eu/nl/zeeen_van_europa.html Zeeën van Europa]
+== Zie ook ==
+* [[Water]]
+* [[Haven]]
+* [[Vissen]]
+<!-- HET VOLGENDE LATEN STAAN, AUB -->
-[[Categorie:aardrijkskunde]]
-[[Categorie:zee| ]]
+[[Categorie:Woordenschat]]
+[[Categorie:Basiswoordenlijstgroep1]]
+[[Categorie:Zee| ]]
+[[Categorie:Landschapsonderdeel]]
+[[Categorie:Kerndoel47]]
 [[en:Sea]]
 [[fr:mer]]