Gebruiker:Mike1023/Kladblok: verschil tussen versies

Uit Wikikids
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
 
(94 tussenliggende versies door dezelfde gebruiker niet weergegeven)
Regel 1: Regel 1:
−
{{Infobox boek
+
{{Infobox politieke partij
−
| titel              = Het gele behang
+
| naam            = Belgische Socialistische Partij (BSP) <br> ''Parti socialiste belge (PSB)''
−
| afbeelding         = The_Yellow_Wall_Paper_pg_1.jpg
+
| afbeelding       = [[File:Logo_du_Parti_socialiste_belge_(1945-1978).png|200px]]
−
| ander formaat      =  
+
| oprichting      = mei 1945
−
| alternatieve titel = The Yellow Wall-Paper: A Story
+
| opheffing        = oktober 1978
−
| schrijver          = [[Charlotte Perkins Gilman]]
+
| actief in        = {{BE}}
−
| taal              = [[Engels]]
+
| richting        = [[Links (politiek)|Centrumlinks]]  
−
| land              = {{USA}}
+
| stroming        = [[Sociaaldemocratie]]
−
| genre              = [[Psychologische roman|Psychologisch verhaal]] <br> [[Feminisme|Feministisch]] verhaal
+
| presidentskandidaat =
−
| datum              = 1892
+
| president        =
−
| isbn              =
+
| vicepresidentskandidaat =
−
| uitgever          =
+
| vicepresident    =
−
| bijzonderheden    =
+
| oprichter =
−
| tekst              =
+
| partijleider    =
 +
| partijvoorzitter =
 +
| secretaris-generaal =
 +
| naamkamer1      =
 +
| naamkamer2      =
 +
| naamkamer3      =
 +
| naamkamer4      =
 +
| naamkamer5      =
 +
| naamkamer6      =
 +
| naamkamer7      =
 +
| fractieleider1  =
 +
| fractieleider2  =
 +
| fractieleider3  =
 +
| fractieleider4  =
 +
| fractieleider5  =
 +
| fractieleider6  =
 +
| fractieleider7  =
 +
| zetels1          =
 +
| zetels2          =
 +
| zetels3          =
 +
| zetels4          =
 +
| zetels5          =
 +
| zetels6          =
 +
| zetels7          =
 +
| kamer1          =
 +
| kamer2          =
 +
| kamer3          =
 +
| kamer4          =
 +
| kamer5          =
 +
| kamer6          =
 +
| kamer7          =
 +
| bureau          =
 +
| jongerenorganisatie =
 +
| studentenorganisatie =
 +
| vrouwenbeweging  =
 +
| lhbt-vleugel    =
 +
| zusterpartij    =
 +
| beneuxpartij    =
 +
| europesepartij  =
 +
| internationaal  =
 +
| partijkleur      = FF0000
 +
| voorgaand        = [[Belgische Werkliedenpartij]]
 +
| opvolgend        = [[Vooruit (politieke partij)|Socialistische Partij]] <br> [[Parti Socialiste (België)|Parti Socialiste]]
 +
| fusie            =
 +
| opgegaan        =  
 +
| afsplitsing      =  
 +
| afgesplitst      =  
 +
| voortzetting    =  
 
}}
 
}}
−
'''Het gele behang''' is een [[kort verhaal]] van de Amerikaanse schrijfster [[Charlotte Perkins Gilman]]. Zij gaf het verhaal in januari 1892 uit in ''The New England Magazine''.  
+
De '''Belgische Socialistische Partij''' ('''BSP'''), of in het [[Frans]] '''Parti socialiste belge''' ('''PSB'''), was een [[sociaaldemocratie|sociaaldemocratische]] partij die tussen 1945 en 1978 bestond. De partij was de opvolger van de vooroorlogse [[Belgische Werkliedenpartij]] (BWP). De BSP-PSB had een grote invloed op België na de [[Tweede Wereldoorlog]]. Zo heeft de partij bijgedragen aan het ontstaan van de [[verzorgingsstaat]].  
  
−
==Samenvatting==
+
Tijdens haar bestaan is de partij vrijwel altijd onderdeel van de regering geweest, behalve tussen 1949 en 1954 en tussen 1958 en 1961. In deze periode heeft de BSP-PSB viermaal een premier geleverd: [[Achille Van Acker]], [[Camille Huysmans]], [[Paul-Henri Spaak]] en [[Edmond Leburton]]. In 1978 splitste de partij in een Franstalige en Nederlandstalige afdeling. In Vlaanderen heet de Belgische Socialistische Partij tegenwoordig [[Vooruit (politieke partij)|Vooruit]]. In Franstalig België staat deze bekend als de [[Parti Socialiste (België)|Parti Socialiste]] (PS).  
−
{{Verhaal}}
 
−
Het verhaal wordt verteld door een naamloze, vrouwelijke vertelster. Een tijdje terug is zij verhuisd met haar man John naar een nieuw huis. Het nieuwe huis is groot en heeft een prachtige tuin. De verteller wordt echter ziek na de verhuizing. Haar man (een arts) denkt dat het een [[depressie]] is. Hij vertelt haar dat zij moet rusten. De vrouw wordt daarom min of meer opgesloten in een kamer op de bovenverdieping. De vrouw had liever beneden willen rusten, maar haar man staat erop dat zij boven verblijft. De muren van de kamer hebben een lelijk, geel behang. De verteller beschrijft haar irritatie over het behang en haar ziekte.  
 
  
−
Zij wordt verzorgd door een zuster en haar man komt regelmatig bij haar kijken. In de kamer valt niets te doen. Uit verveling staart ze naar het gele behang. Het [[patroon]] van het behang lijkt te bewegen. Ze begint het behang ook steeds mooier te vinden. Op een gegeven moment begint de verteller een vrouw achter het behang te zien. Zij gelooft dat zij het patroon laat bewegen. Hoewel de verteller zich steeds beter begint te voelen, zegt haar man dat haar ziekte verergerd.
+
==Geschiedenis==
 +
===Voorgeschiedenis===
  
−
Op een dag besluit zij dat zij de vrouw achter het behang moet bevrijden. Ze draait de deur van de kamer op slot en gooit de sleutel uit het raam. Hierdoor kan zij haar man afleiden. Terwijl haar man de sleutel zoekt, haalt zij al het behang van de muren. Uiteindelijk vindt haar man de sleutel en opent de deur. Hij vindt zijn vrouw die door de kamer heen rent. Zij gelooft dat zij zelf de vrouw achter het behang is geworden. Haar man valt flauw als hij dit ziet.
+
===Wederopbouw en Koningskwestie===
  
−
==Thema's==
+
===Jaren 1960 en 1970===
−
[[File:Joseph_Henry_Hatfield_Yellow_Wallpaper.png|right|300px|thumb|Een illustratie van de vertelster die in haar dagboek schrijft.]]
 
−
In het verhaal komen enkele thema's voor, waaronder:
 
−
* Mentale gezondheid: De vertelster van het verhaal heeft zelf een geestelijke ziekte. Hierdoor is zij eigenlijk een [[onbetrouwbare verteller]]. Volgens haar man heeft ze een depressie. Tijdens het verhaal ontwikkeld zij een obsessie met het gele behang in haar kamer. De zuster en arts willen niet geloven dat er iets mis is met het behang. Hierdoor ontwikkelt zij [[paranoia]] en draait aan het einde van het verhaal door. Haar man neemt haar klachten niet serieus en wil niet naar haar luisteren. Dit thema is gebaseerd op de eigen ervaringen van Charlotte Perkins Gilman. Zij had namelijk zelf een depressie gehad en was herstellende tijdens het schrijven van het verhaal.
 
−
* Genderrollen: Het verhaal uit kritiek op de traditionele genderrollen. John vervult de traditionele mannelijke rol van kostwinner, terwijl de vertelster voor het huishouden moet zorgen. John ziet zijn vrouw niet als zijn gelijke. Zo spreekt hij haar aan met "klein meisje". Gilman was zelf [[feminisme|feministe]] en haatte de traditionele genderrollen. Aan het einde van het boek neemt de vertelster het heft in eigen handen. Hierdoor worden de genderrollen uiteindelijk omgedraaid. De vrouw achter het behang staat ook voor het beeld van de nieuwe, zelfstandige vrouw. Zij probeert uit het behang (oftewel de traditionele genderrollen) te breken.
 
−
* Innerlijk en uiterlijk: Het verhaal is geschreven als een [[dagboek]]. Hierdoor heeft de lezer een goed inzicht in de innerlijke leefwereld van de vertelster. Haar man ziet echter alleen haar uiterlijk. Hierdoor ontstaan misverstanden, aangezien hij haar steeds verkeerd leest. Ook de beschrijving van het huis en de spullen laten dit verschil zien. Het huis en de spullen wekken bepaalde herinneringen op. Hierdoor hebben zij ook een uiterlijk en een innerlijk.
 
  
−
==Adaptaties==
+
===Splitsing===
−
Het gele behang is vijf keer verfilmd. In 1977 is er een [[korte film]] van het verhaal gemaakt. In 1989 maakte de [[British Broadcasting Corporation]] (BBC) een [[televisiefilm]] van het verhaal. In 2009 kwam er een tweede korte film onder de naam ''Confinement''. In 2011 verscheen er voor het eerst een lange speelman over het verhaal. Ook is er een filmversie uit 2021.  
+
In 1978 werd de Belgische Socialistische Partij in twee partijen gesplitst. Het Franstalige gedeelte van de ging verder als de [[Parti Socialiste (België)|Parti Socialiste]] (PS). Vandaag de dag is de PS nog altijd een van de grote Franstalige partijen. De partij gebruikt nog altijd dezelfde naam.  
  
−
Ook de film ''[[Changeling]]'' (2008) is gebaseerd op het verhaal. In plaats van een kamer is het vrouwelijke hoofdpersonage in een tehuis voor psychiatrische patiënten opgesloten.  
+
Het Vlaamse gedeelte ging verder als de ''Socialistische Partij'' (SP). Na de [[dioxinecrisis]] in 1999 besloot de partij in 2001 van naam te wisselen. De SP ging verder als de ''Socialistische Partij Anders'' (sp.a). In 2021 werd de partij opnieuw veranderd; ditmaal in [[Vooruit (politieke partij)|Vooruit]]. In tegenstelling tot de Parti Socialiste is Vooruit gematigder op economisch vlak en strenger op het gebied van migratie.
  
−
Daarnaast zijn er verschillende [[hoorspel]]en en [[toneelstuk]]ken van het korte verhaal gemaakt.
+
==Verkiezingsuitslagen==
 +
 
 +
{| class="wikitable"
 +
|-
 +
! rowspan="2"| Jaar
 +
! rowspan="2"| Partijvoorzitter
 +
! colspan="2"| [[Kamer van Volksvertegenwoordigers|Kamer]]
 +
! colspan="2"| [[Senaat (België)|Senaat]]
 +
|-
 +
! Zetels
 +
! -/+
 +
! Zetels
 +
! -/+
 +
|-
 +
| 1946 || [[Paul-Henri Spaak]] || {{Percentagebalk|69|202|#FF0000}} || +5 || {{Percentagebalk|34|101|#FF0000}} ||
 +
|-
 +
| 1949 || [[Paul-Henri Spaak]] || {{Percentagebalk|66|212|#FF0000}} || -3 || {{Percentagebalk|33|106|#FF0000}} || -1
 +
|-
 +
| 1950 || [[Max Buset]] || {{Percentagebalk|73|212|#FF0000}} || +7 || {{Percentagebalk|37|106|#FF0000}} || +4
 +
|-
 +
| 1954 || [[Achille Van Acker]] || {{Percentagebalk|82|212|#FF0000}} || +9 || {{Percentagebalk|42|106|#FF0000}} || +5
 +
|-
 +
| 1958 || [[Achille Van Acker]] || {{Percentagebalk|80|212|#FF0000}} || -2 || {{Percentagebalk|40|106|#FF0000}} || -2
 +
|-
 +
| 1961 || [[Léo Collard]] || {{Percentagebalk|84|212|#FF0000}} || +4 || {{Percentagebalk|45|106|#FF0000}} || +5
 +
|-
 +
| 1965 || [[Léo Collard]] || {{Percentagebalk|64|212|#FF0000}} || -20 || {{Percentagebalk|31|106|#FF0000}} || -14
 +
|-
 +
| 1968 || [[Léo Collard]] || {{Percentagebalk|59|212|#FF0000}} || -5 || {{Percentagebalk|33|106|#FF0000}} || +2
 +
|-
 +
| 1971 || [[Jos Van Eynde]] || {{Percentagebalk|57|212|#FF0000}} || -2 || {{Percentagebalk|24|106|#FF0000}} || -9
 +
|-
 +
| 1974 || [[Edmond Leburton]] || {{Percentagebalk|59|212|#FF0000}} || +2 || {{Percentagebalk|27|106|#FF0000}} || +3
 +
|-
 +
| 1977 || [[André Cools]] <br> [[Karel Van Miert]] || {{Percentagebalk|61|212|#FF0000}} || +2 || {{Percentagebalk|31|106|#FF0000}} || +4
 +
|-
 +
|}
  
 
==Bronnen==
 
==Bronnen==
−
* {{Engels}} Perkins Gilman, Charlotte. [https://www.gutenberg.org/cache/epub/1952/pg1952-images.html ''The Yellow Wall-Paper''.] Gepubliceerd op 1 november 1999.
+
* Witte, Els, Craeybeckx, Jan en Meynen, Alain (1997). ''Politieke Geschiedenis van België: Van 1830 tot heden.'' Zesde herziende uitgave, Standaard Uitgeverij NV, Antwerpen.
−
* {{Engels}} [https://en.wikipedia.org/wiki/The_Yellow_Wallpaper Het artikel op Wikipedia]
 

Huidige versie van 30 jan 2025 om 18:13

Belgische Socialistische Partij (BSP)
Parti socialiste belge (PSB)

Logo du Parti socialiste belge (1945-1978).png

Oprichting mei 1945
Opheffing oktober 1978
Actief in Vlag van België België
Richting Centrumlinks
Stroming Sociaaldemocratie
Presidentskandidaat
President
Vicepresidentskandidaat
Vicepresident
Voorzitter van het Huis van Afgevaardigden
Oprichter(s)
Partijleider
Partijvoorzitter
Secretaris-generaal
-
-
-
-
-
-
-
-
van de
<div style="background-color: #FF0000; width: Fout in uitdrukking: niet verwachte operator /.%; height: 100%;">
-
van de
<div style="background-color: #FF0000; width: Fout in uitdrukking: niet verwachte operator /.%; height: 100%;">
-
van de
<div style="background-color: #FF0000; width: Fout in uitdrukking: niet verwachte operator /.%; height: 100%;">
-
van de
<div style="background-color: #FF0000; width: Fout in uitdrukking: niet verwachte operator /.%; height: 100%;">
-
van de
<div style="background-color: #FF0000; width: Fout in uitdrukking: niet verwachte operator /.%; height: 100%;">
-
van de
<div style="background-color: #FF0000; width: Fout in uitdrukking: niet verwachte operator /.%; height: 100%;">
-
van de
<div style="background-color: #FF0000; width: Fout in uitdrukking: niet verwachte operator /.%; height: 100%;">
Overig
Wetenschappelijk bureau
Partijblad
Partijlied
Jongerenorganisatie
Studentenorganisatie
Vrouwenbeweging
Lhbt-vleugel
Zusterpartij(en)
Fractie in het Benelux-parlement
Europese fractie
Internationale organisatie
Voorgaande partij(en) Belgische Werkliedenpartij
Opvolgende partij(en) Socialistische Partij
Parti Socialiste
Fusie van
Opgegaan in
Afsplitsing van
Afsplitsing(en)
Voortzetting van
Portaal Portal.svg Politiek

De Belgische Socialistische Partij (BSP), of in het Frans Parti socialiste belge (PSB), was een sociaaldemocratische partij die tussen 1945 en 1978 bestond. De partij was de opvolger van de vooroorlogse Belgische Werkliedenpartij (BWP). De BSP-PSB had een grote invloed op België na de Tweede Wereldoorlog. Zo heeft de partij bijgedragen aan het ontstaan van de verzorgingsstaat.

Tijdens haar bestaan is de partij vrijwel altijd onderdeel van de regering geweest, behalve tussen 1949 en 1954 en tussen 1958 en 1961. In deze periode heeft de BSP-PSB viermaal een premier geleverd: Achille Van Acker, Camille Huysmans, Paul-Henri Spaak en Edmond Leburton. In 1978 splitste de partij in een Franstalige en Nederlandstalige afdeling. In Vlaanderen heet de Belgische Socialistische Partij tegenwoordig Vooruit. In Franstalig België staat deze bekend als de Parti Socialiste (PS).

Geschiedenis

Voorgeschiedenis

Wederopbouw en Koningskwestie

Jaren 1960 en 1970

Splitsing

In 1978 werd de Belgische Socialistische Partij in twee partijen gesplitst. Het Franstalige gedeelte van de ging verder als de Parti Socialiste (PS). Vandaag de dag is de PS nog altijd een van de grote Franstalige partijen. De partij gebruikt nog altijd dezelfde naam.

Het Vlaamse gedeelte ging verder als de Socialistische Partij (SP). Na de dioxinecrisis in 1999 besloot de partij in 2001 van naam te wisselen. De SP ging verder als de Socialistische Partij Anders (sp.a). In 2021 werd de partij opnieuw veranderd; ditmaal in Vooruit. In tegenstelling tot de Parti Socialiste is Vooruit gematigder op economisch vlak en strenger op het gebied van migratie.

Verkiezingsuitslagen

Jaar Partijvoorzitter Kamer Senaat
Zetels -/+ Zetels -/+
1946 Paul-Henri Spaak
69/202
 +5
34/101
1949 Paul-Henri Spaak
66/212
 -3
33/106
 -1
1950 Max Buset
73/212
 +7
37/106
 +4
1954 Achille Van Acker
82/212
 +9
42/106
 +5
1958 Achille Van Acker
80/212
 -2
40/106
 -2
1961 Léo Collard
84/212
 +4
45/106
 +5
1965 Léo Collard
64/212
 -20
31/106
 -14
1968 Léo Collard
59/212
 -5
33/106
 +2
1971 Jos Van Eynde
57/212
 -2
24/106
 -9
1974 Edmond Leburton
59/212
 +2
27/106
 +3
1977 André Cools
Karel Van Miert
61/212
 +2
31/106
 +4

Bronnen

  • Witte, Els, Craeybeckx, Jan en Meynen, Alain (1997). Politieke Geschiedenis van België: Van 1830 tot heden. Zesde herziende uitgave, Standaard Uitgeverij NV, Antwerpen.
Afkomstig van Wikikids , de interactieve Nederlandstalige Internet-encyclopedie voor en door kinderen. "https://wikikids.nl/index.php?title=Gebruiker:Mike1023/Kladblok&oldid=915217"