Amerikaanse literatuur

De Amerikaanse literatuur is de naam voor de literatuur van de Verenigde Staten. Deze werken zijn meestal geschreven in Engels, hoewel vroege werken (voor de komst van de kolonisten) in de inheemse talen ook meestal worden meegerekend tot de Amerikaanse literatuur. De Amerikaanse literatuur die we nu kennen ontstond echter in de 17e eeuw, toen de Verenigde Staten nog een Britse kolonie waren.

Voor die tijd werd de Amerikaanse literatuur gerekend tot de Britse literatuur en waren er niet zoveel werken in de Verenigde Staten zelf. Dit veranderde in de 17e eeuw toen de kolonie een eigen literatuur kreeg. Na de onafhankelijkheid kunnen we pas echt spreken van een Amerikaanse literatuur. Samen met de Britse literatuur behoort de Amerikaanse literatuur tot een van de belangrijkste literaturen binnen de Engelstalige literatuur. Ook heeft de Amerikaanse literatuur met schrijvers, denkers en dichters als Benjamin Franklin, Walt Whitman, William Faulkner en Ralph Waldo Emerson grote invloed gehad op de wereldliteratuur. De Amerikaanse literatuur behoort tot een van de bekendste literaturen wereldwijd en boeken uit deze literatuur worden in veel andere landen gelezen.

Bepaalde schrijvers, voornamelijk Henry James en T.S. Eliot, worden ook tot de Britse literatuur gerekend (aangezien zij een groot deel van hun leven in het Verenigd Koninkrijk gewoond hebben).

Begin 19e eeuw

Ontstaan van de Amerikaanse literatuur

Een scene uit The Legend of Sleepy Hollow

Hoewel de Verenigde Staten al enkele bekende schrijvers hadden, kon je nog niet echt spreken van een Amerikaanse literatuur. Na de onafhankelijkheid voelden veel mensen nog altijd eerder verbonden met hun eigen staat of woonplaats dan met de Verenigde Staten. Veel mensen waren zelfs nog nooit buiten eigen staat geweest. Daarnaast bestond in de Verenigde Staten geen auteursrechten. Hierdoor konden boeken gekopieerd worden zonder dat de auteur hier geld voor kreeg. Men kopieerde vooral de werken van Britse auteurs (die al in het Engels geschreven waren) en dit zorgde ervoor dat men goedkoop kon publiceren. Toch wilden de Verenigde Staten een literatuur voor henzelf; ook op literair gebied wilde men afhankelijk worden van het Verenigd Koninkrijk. Hierdoor ontstond een beweging van verschillende Amerikaanse auteurs die gingen schrijven over de Verenigde Staten. Op deze manier wilde men de lezer bekender maken met het land zelf. Een voorbeeld hiervan is Washington Irving, die het verhaal The Legend of Sleepy Hollow schreef in 1820. Het verhaal speelt zich af rond Halloween en gaat over de schoolmeester Ichabod Crane, die erg bijgelovig is. Hij ontmoet in het boek de zogeheten Headless Horsemen (onthoofde ruiter), die om het leven kwam tijdens de onafhankelijkheidsoorlogen. Ichabod gelooft dat de man echt bestaat en slaat op de vlucht, maar aan het einde blijkt zijn rivaal vermomd te zijn als de ruiter. Het verhaal speelt ook in op de Amerikaanse geschiedenis; zoals komt de strijd voor onafhankelijkheid en de Nederlandse kolonisatie van Amerika erin voor. De literatuur in deze tijd wilde de lezer vooral bekend maken met de Verenigde Staten.

Een standbeeld van The Raven in Philadelphia

Een van de eerste Amerikaanse schrijvers die met het schrijven alleen zijn brood verdiende was Edgar Allan Poe. Poe had hierdoor een zwaar leven; wat misschien verklaard waarom zijn verhalen erg duister qua toon zijn. Poe schreef gedurende zijn leven vele verhalen, die nog altijd gelezen worden. Een bekend gedicht van hem is The Raven uit 1845. Het gedicht staat bekend om de ritmische melodie, die later door veel andere dichters gebruikt werd. Het gedicht gaat over een man, die de liefde van zijn leven (Lenore) mist. Op een avond vliegt er een raaf zijn kamer in, die enkel het woord "Nevermore" (Nooit meer) kan spreken. De man begint tegen de raaf te praten en wordt steeds angstiger tot dat hij enkel nog in de schaduw van de raaf kan liggen op de grond. Volgens Poe moest een verhaal in één zitting gelezen worden. Andere bekende verhalen van Poe zijn The Masque of the Red Death en The Tell-Tale Heart.

Irving en Poe waren niet de enige Amerikaanse schrijvers van deze tijd. Andere bekende schrijvers zijn Hannah Webster Foster, Susanna Rowson, Hugh Henry Brackenridge, John Neal, George Tucker en Lydia Maria Child.

Transcendentalisme

De doorzichtbare oogbal; een metafoor uit Nature.

Daarnaast heeft het transcendentalisme een belangrijke bijdrage geleverd aan de Amerikaanse literatuur. Maar wat is transcendentalisme? Dit was een filosofische stroming, die erg populair was in de jaren 1830 en 1840. De stroming werd erg beïnvloed door de Romantiek, die in Europa op dat punt bijna afgelopen was. Daarnaast hebben de Duitse filosoof Johann Gottfried von Herder en de Engelse filosoof David Hume een belangrijke bijdrage gegeven. De transcendentalisten geloofden dat de mens op zijn beste was wanneer ieder mens zelfstandig en zelfvoorzienend was. Ook geloofden de transcendentalisten in de goedheid van de mens en de natuur. De stroming was ook erg activistisch. Vele leden verzetten zich tegen de slavernij en zagen het onmenselijk en onchristelijk. Het christendom speelde een belangrijke rol in de stroming.

De twee belangrijkste figuren van het transcendentalisme waren Ralph Waldo Emerson en Henry David Thoreau. Emerson schreef verschillende essays, waarvan Nature en The American Scholar de belangrijkste zijn. Nature gaat over de rol die de natuur speelt in de literatuur en The American Scholar gaat over het feit dat de Verenigde Staten ook op intellectueel gebied onafhankelijk moesten worden van Europa. Dit betekende dat de Verenigde Staten een eigen hoog onderwijs moesten hebben. Thoreau schreef het boek Walden, waarin hij vertelt over zijn leven tijdens de twee jaar dat hij afgezonderd in de natuur leefde. Volgens Thoreau moest de mens zelfvoorzienend zijn en van niemand afhankelijk zijn. Daarnaast schreef hij Civil Disobedience, waarin hij schrijft dat de mens geweldloos verzet tegen de overheid goedkeurt als deze overheid mensen onterecht behandeld.

Daarnaast waren ook Margaret Fuller en William Ellery Channing belangrijke schrijvers binnen deze beweging.

Romantiek en de Amerikaanse Renaissance

Een scene uit Moby-Dick

De periode tussen 1830 en de Amerikaanse Burgeroorlog (begint in 1861) wordt de Amerikaanse Renaissance genoemd. De Amerikaanse Renaissance haalde veel inspiratie uit het transcendentalisme en de roep voor een eigen Amerikaanse literatuur. Tijdens de Amerikaanse Renaissance zou de Amerikaanse literatuur haar hoogtepunt bereiken in de jaren 1850. De Amerikaanse Renaissance wordt vaak in verband gebracht met twee beroemde Amerikaanse auteurs, die vandaag de dag nog steeds goed herinnert worden.

De eerste auteur was Herman Melville. Melville schreef in 1851 zijn beroemde roman Moby-Dick. Dit gaat over de jacht op een grote witte walvis genaamd Moby-Dick, maar eigenlijk speelt de walvis slechts een rol aan het einde van het boek. In het boek komt niet alleen het jagen op walvissen aan sprake, maar ook grote thema's als het bestaan van God of sociale status. Daarnaast verwijst Melville naar enorm veel andere werken, zoals liederen en gedichten van Shakespeare. Het hoofdpersonage probeert de walvis te kunnen bevatten, maar lijkt dit niet te kunnen. De andere auteur is Nathaniel Hawthorne, die vooral bekend is door zijn boek The Scarlet Letter uit 1850. Dit verhaal volgt het personage Hester Prynne in het puriteinse kolonie Massachusetts in de 17e eeuw. Hester moet als straf een rode "A" dragen, aangezien zij een kind zou hebben gehad met een man waarmee ze niet getrouwd was. Hierdoor praat niemand met haar en ondergaat ze publieke vernedering. Hoewel Hester helemaal niets misdaan heeft, ondergaat ze deze straffen. Het boek grijpt thema's aan als zonde, schuld en waardigheid.

Daarnaast wordt dichter Walt Whitman vaak tot de Amerikaanse Renaissance gerekend. Whitman schreef de poëziebundel Leaves of Grass, waaraan hij de rest van zijn leven gedichten aan bleef toevoegen. Whitman behoort tot niet alleen tot de Amerikaanse Renaissance, maar wordt ook tot het realisme gerekend. Whitman schreef gedichten over de Verenigde Staten. Hij geloofde dat het land en alles erin gevierd moest worden, maar schreef ook tragische gedichten zoals over de dood van Abraham Lincoln. Whitman was niet alleen bekend vanwege zijn gedichten, maar ook vanwege zijn persoonlijkheid.

Einde 19e eeuw

Slavernij en de burgeroorlog

Harriet Beecher Stowe

Aan het einde van de eerste helft van de 19e eeuw kwam er ook veel kritiek op de slavernij. Verschillende Amerikaanse schrijvers waren tegenstander van de slavernij. Zij zagen het als immoreel, onchristelijk en onmenselijk. Het waren niet alleen de transcendentalisten, die tegen de slavernij waren. Verschillende mensen die uit de slavernij ontsnapten door naar de vrije staten (zonder slavernij) te vluchten deden hun verhaal. Bekende voorbeelden zijn schrijvers Frederick Douglass en Harriet Tubman. Douglass werd een van de belangrijkste sprekers tegen de slavernij. Tubman hielp honderden slaven ontsnappen via de zogeheten Underground Railroad, een netwerk om slaven naar de vrije staten en later Canada te brengen. Een ander bekend verhaal dat tot dit genre behoort is 12 Years a Slave van Solomon Northup. Northup was een vrije Afro-Amerikaanse man, maar werd ontvoert naar het zuiden. Hier moest hij 12 jaar lang werken als slaaf, voordat hij opnieuw vrij was. Er ontstond gedurende deze periode een anti-slavernijliteratuur. Niet alleen mensen die de slavernij hadden meegemaakt schreven hieraan mee, ook abolitionisten deden mee.

Het bekendste boek over de slavernij in de Verenigde Staten is waarschijnlijk Uncle Tom's Cabin van Harriet Beecher Stowe. Uncle Tom's Cabin was zo populair dat het het beste verkochte boek van de 19e eeuw in de Engelstalige literatuur werd. Het boek gaat over Oom Tom, een slaaf op een plantage in Kentucky. Tom heeft hier geen slecht leven, maar door geldgebrek moet zijn eigenaar hem verkopen. Door allerlei omstandigheden wordt Tom steeds verder naar het zuiden verkocht, maar de omstandigheden steeds slechter worden. Toch klaagt Tom niet, werkt hard en leeft een christelijk bestaan. Tom weet iedere keer zijn eigenaars te charmeren en hun te helpen. Bij Toms laatste eigenaar lukt dit echter niet. Deze eigenaar maakt Tom het leven zuur en uiteindelijk wordt zo hard gemarteld dat hij over leid. Het boek liet de lezer zien hoe erg de slavernij is en riep lezers in het noorden op zich tegen de slavernij te keren. Uncle Tom's Cabin is van grote invloed geweest in de roep om de slavernij af te schaffen. Volgens Abraham Lincoln zou het boek zelfs de Amerikaanse Burgeroorlog veroorzaakt hebben.

De Amerikaanse Burgeroorlog ging over de slavernij en leidde uiteindelijk tot de afschaffing ervan. De burgeroorlog is de meest dodelijke oorlog die ooit op Amerikaanse bodem is gevochten. De burgeroorlog wordt vaak gezien als de overgang van de romantiek naar het realisme. Toch hadden ook andere gebeurtenissen invloed, zoals de ontwikkeling van de fotografie en de Industriële Revolutie. Aan het begin van de oorlog was men vrij enthousiast, maar dit enthousiasme verdween snel. De gedichten van Walt Whitman en Emily Dickenson gaan (voor een gedeelte) over de burgeroorlog.

Amerikaans realisme

Bestand:MarkTwain1907.jpg

Mark Twain

Het realisme wilde voornamelijk de werkelijkheid zo goed mogelijk weergeven, waar de Romantiek soms wegkeek van de waarheid. Het realisme was het gevolg van de Burgeroorlog, wat voor veel Amerikanen een verschrikkelijke periode was geweest. Daarnaast kwam de Industriële Revolutie op, waardoor armoede zichtbaarder dan ooit werd. Ook de fotografie speelde een rol, aangezien voor het eerst de werkelijk zo getrouw mogelijk kon worden weergegeven. De literatuur haalde hier inspiratie uit en wilde dit ook doen. Een van de eerste Amerikaanse realistische schrijvers was Henry James. James is vooral bekend vanwege de boeken The Portrait of a Lady en Daisy Miller. James geloofde dat een schrijver een situatie moest laten zien en niet vertellen. Dit betekende dat een schrijver niet moest vertellen wat er gebeurde (bijvoorbeeld via samenvatting), maar door middel van dialoog en beschrijvingen moest laten zien wat er gebeurde zonder commentaar te geven. James zou veel invloed hebben met dit idee binnen het realisme. Het realisme ging zich ook focussen op het leven in bepaalde regio's en over bepaalde onderwerpen. Een van deze onderwerpen was de Reconstructie die in het zuiden bezig was en de strijd voor vrouwenrechten.

De bekendste realistische schrijver is waarschijnlijk Mark Twain. Twain is bekend door zijn boeken over de personages Tom Sawyer en Huckleberry Finn, waarover talloze films en televisieseries gemaakt zijn. Daarnaast was Mark Twain ook bekend vanwege zijn persoonlijkheid en nog altijd zijn er wedstrijden over de beste impersonatie van Mark Twain doet. Twains Adventures of Huckleberry Finn (1884) behandelt ook de slavernij in de Verenigde Staten. Het boek volgt een jongen genaamd Huckleberry Finn, die niet naar school wil en een slechte vader heeft. Huckleberry Finn laat iedereen denken dat hij dood is en slaat op de vlucht. Onderweg ontmoet hij de slaaf Jim, die ook aan het vluchten is. Jim wordt als een vaderfiguur en vriend voor Huckleberry Finn neergezet. Toch is er tegenwoordig veel kritiek over het boek, vanwege het racistisch taalgebruik en stereotypes.

Andere bekende Amerikaanse realistische schrijvers zijn Charles W. Chesnutt, Kate Chopin, Louisa May Alcott, Stephen Crane en Ambrose Bierce.

Begin 20e eeuw

Vroege 20e eeuw

The Great Gatsby

Uit het realisme kwam uit het modernisme voort. Daarnaast zorgde het realisme ervoor dat men meer op sociale thema's ging focussen. Een voorbeeld is Edith Wharton, die in haar boek The Age of Innocence kritiek leverde op huwelijken. Het boek gaat over een man die verliefd is op een vrouw, die buiten zijn gemeenschap staat. Echter, hij besluit een andere, conventionele vrouw te trouwen, hoewel hij de andere vrouw leuker vindt. Ook het socialisme kwam in deze tijd op met schrijvers als Upton Sinclair en Henry Brooks Adams.

De bekendste schrijver is waarschijnlijk Theodore Dreiser, die in 1925 het boek An American Tragedy. Dreiser beschrijft in zijn boek het personage Clyde Griffith, die droomt van rijkdom. Nadat hij een baan in een fabriek krijgt raakt hij verdeeld tussen twee werelden. Aan de ene kant de wereld van zijn rijke familieleden en aan de andere kant de wereld van de werkende klasse. Griffith wordt dan ook verliefd op twee vrouwen, die elk uit een van deze werelden komen. Dreiser levert grote kritiek op de American Dream. Griffith wordt hier zelfs slachtoffer van.

William Faulkner is vooral bekend van zijn boeken As I Lay Dying en The Sound and the Fury. Faulkner schreef psychologisch diepe en emotionele verhalen. Hij maakte vaak gebruik van de stream of consciousness, het direct opschrijven van de gedachten van de auteur. Hierdoor kan het lezen van zijn boeken soms een inspanning zijn. Faulkner en Hemingway waren rivalen van elkaar. Beide auteurs zouden later de Nobelprijs voor literatuur winnen.

De Lost Generation

Schrijfster Gertrude Stein beschreef de generatie schrijvers die als jongvolwassenen de Eerste Wereldoorlog hadden meegemaakt en als 'expatriates' in de jaren 1920 in Parijs en andere Europese steden verbleven als de Lost Generation (Verloren Generatie). Deze naam is eigenlijk erg komisch, aangezien de meeste bekende Amerikaanse schrijvers uit deze generatie komen. Ook veel klassiekers uit de Amerikaanse literatuur komen uit deze periode. De Lost Generation wordt vaak in verband gebracht met de roaring twenties; een periode van optimisme en relatieve welvaart. De roman die deze tijd het beste omvat is The Great Gatsby van F. Scott Fitzgerald. Ook Fitzgerald beschreef de Amerikaanse droom en hoe deze in een tragedie eindigde. Daarnaast keerden veel schrijvers zich tegen oorlog, vooral door de verschrikkelijkheden van de Eerste Wereldoorlog. John Dos Passos beschrijft dit in zijn roman Three Soldiers.

Ernest Hemingway

Hemingway schreef tijdens deze periode onder andere The Sun Also Rises en A Farewell to Arms. Zijn werken zijn vaak misleidend en leeg. De gebeurtenissen in het verhaal hebben echter een diepere betekenis. Hij gebruikte weinig woorden en schrapte alle woorden die niet nodig waren.

De Grote Depressie

Na de beurskrach van 1929 kwam er een einde aan het optimisme van de jaren 20. In plaats daarvan kwam er meer pessimisme en dit is ook in de Amerikaanse literatuur te zien. De boeken van John Steinbeck worden vaak gezien als representatief voor de de Grote depressie. Steinbeck schreef in eenvoudige taal over het leven van de arme arbeidsklasse en de problemen waar zij mee te maken hadden. Naast zijn beroemde boek The Grapes of Wrath zijn ook Of Mice and Men en East of Eden bekende boeken van hem. Steinbeck zou in 1962 de Nobelprijs voor literatuur krijgen voor zijn werk.

Steinbeck was niet de enige schrijver van de Grote Depressie. Ook Nathaniel West, James Agree en Henry Miller worden gezien als schrijvers de Depressieliteratuur.