Daniel Defoe

Daniel Defoe
Citaat
Algemene informatie
Naam voluit
Pseudoniem
Bijnaam
Geboren	Rond 1660
Geboorteplaats	Londen
Overleden	24 april 1731
Nationaliteit
Beroep	Journalist, handelaar, spion, schrijver
Werk
Jaren actief	1697-1726
Genre(s)	Avonturenroman, non-fictie
Stroming	Verlichting
Invloeden
Bekende werken	Robinson Crusoe Moll Flanders
Uitgeverij(en)
dbnl
Handtekening
Website
Portaal Literatuur

Daniel Defoe (Londen, rond 1660 - Londen, 24 april 1731) was een Engelse schrijver, journalist, handelaar en spion. Defoe staat vooral bekend om zijn boek Robinson Crusoe uit 1719. Andere boeken van Defoe zijn Moll Flanders (1722) en Roxana (1724). Tijdens zijn leven schreef hij naast avonturenromans ook pamfletten en non-fictie.

Samen met Samuel Richardson en Aphra Behn wordt Defoe gezien als een van de eerste schrijvers die de roman in Engeland populair maakte. Toch schreef hij ook over verschillende onderwerpen, zoals politiek, religie en economie.

Biografie

Vroege leven

Daniel Defoe werd geboren als Daniel Foein Londen rond 1660. Later veranderde hij zijn naam in Daniel Defoe. "De" was namelijk een woordje wat veel edelen in hun naam hadden staan. Zijn familie claimde ook van adel te zijn, maar eigenlijk deden zij zich als edelen voor. Historici denken dat hij ergens tussen 1659 en 1662 geboren werd, maar zijn geboortedatum wordt vaak op het midden van 1660 geschat.

Tijdens Defoes jeugd kreeg hij te maken met enkele grote gebeurtenissen. In 1665 brak de pest uit in Londen, waardoor 7.000 mensen stierven. In 1666 vond de grote brand van Londen plaats, maar zijn huis bleef gespaard. Eén jaar vond de tocht naar Chatham plaats, waarbij de Nederlanders voor een succesvolle aanval op de Britse zeevloot zorgden. Ondertussen kreeg Defoe les aan de school van James Fischer. Op 14-jarige leeftijd werd hij gestuurd naar de school van Charles Morton.

Handelaar

Defoe aan de schandpaal na de Monmouth Rebellion.

Defoe werd na zijn schooltijd handelaar in wijn en wollen producten. Zijn handel was erg succesvol en hij kon zijn eigen landgoed en schip kopen. Desondanks had hij ook vaak schulden. Hij trouwde met Mary Tuffley op 1 januari 1648. Samen kregen zij acht kinderen.

In 1685 nam Defoe deel aan de Monmouth Rebellion. Dit was een poging om koning Jacobus II omver te werpen en zijn broer, Karel II, tot koning te maken. Jacobus II was namelijk katholiek, terwijl een meerderheid van de Engelsen protestants waren. De rebellie mislukte en Defoe kreeg een pardon (waardoor hij geen straf kreeg). Na de kroning van Willem III en Maria II werd Defoe een grote vriend en spion voor hen. Het beleid van Willem III en Maria II zorgden echter voor spanningen met Frankrijk. Hierdoor verloor Defoe veel geld. In 1697 werd hij gearresteerd en bankroet verklaard. Hierdoor moest hij zelfs een tijdje naar de gevangenis.

Vervolgens reisde hij naar Schotland en Portugal. Tegen 1695 was hij terug in Engeland. Hij werkte nu als commissaris verantwoordelijk voor het verzamelen van belastingen op glas. Eén jaar later opende hij ook een fabriek waar bakstenen gemaakt werden.

Pamflettenschrijver

Een scène op het eiland van Robinson Crusoe

In 1697 schreef Defoe zijn eerste pamflet (An Essay Upon Projects), waarin hij voorstellen deed voor economische en sociale veranderingen. Defoe verdedigde koning Willem III geregeld. Willem III was immers geboren in Nederland (waar hij ook stadhouder was). Hierdoor kreeg de koning vaak te maken met xenofobie. Defoe schreef het gedicht The True-Born Englishman in 1701. Hij maakte grappen over de tegenstanders van Willem III en de xenofobische opmerkingen. Volgens Defoe waren alle Engelsen namelijk immigranten, aangezien hun voorvaderen via volksverhuizingen naar Engeland kwamen.

Eén jaar later stierf Willem III, waarna koningin Anna aan de macht kwam. De koningen sprak zich kritisch over het non-conformisme, oftewel mensen die het niet eens waren of zich niet hielden aan het bestuur van de Anglicaanse Kerk. Ze haalde dan ook vaak uit naar Defoe, aangezien hij zich vaak kritisch uitliet over de kerk. Uiteindelijk werd Defoe zelfs opgepakt en moest een week in de gevangenis doorbrengen.

In 1719 schreef Defoe zijn bekendste werk: Robinson Crusoe. Het boek is een verslag van het leven van het gelijknamige personage. Robinson Crusoe leidt verschillende schipbreuken en strandt uiteindelijk op een onbewoond eiland. Hier verblijft hij meer dan 25 jaar en moet creatieve oplossingen vinden om te kunnen overleven. Het boek was een groot succes en Defoe besloot zelfs een vervolg op het boek te schrijven. Vaak wordt gedacht dat het boek geïnspireerd is op het leven van de Schotse officier Alexander Selkirk, die vier jaar op het Juan Fernández-archipel doorbracht.

Het succes leidde ertoe dat Defoe meer fictieve werken publiceerde, zoals Moll Flanders (1722) en Roxana (1724). Ook schreef hij nog steeds non-fictie en pamfletten. Een goed voorbeeld hiervan is The Political History of the Devil (De politieke geschiedenis van de Duivel) uit 1726. In dit boek stelt Defoe dat de Duivel betrokken is geweest bij belangrijke gebeurtenissen in de wereldgeschiedenis, zoals de Kruistochten. Ook schrijft hij dat de Duivel goede banden heeft met katholieke landen in Europa. Vanwege deze reden plaatste de Rooms-Katholieke Kerk het werk op de Index librorum prohibitorum.

Overigens schreef Defoe niet altijd onder zijn eigennamen. Hij gebruikte tijdens zijn leven maar liefst 198 pseudoniemen (schuilnamen). Toentertijd was het erg gebruikelijk voor schrijvers om dit te doen. Tegenwoordig is nog steeds onduidelijk hoeveel boeken Defoe precies geschreven heeft.

Overlijden

Defoe overleed op 24 april 1719. Hij moest zich verstoppen voor zijn schuldeisers. Waarschijnlijk stierf hij aan een beroerte. Hij werd begraven op Bunhill Fields.

Romans

• The Consolidator, or Memoirs of Sundry Transactions from the World in the Moon: Translated from the Lunar Language (1705)
• Robinson Crusoe (1719)
• The Farther Adventures of Robinson Crusoe (1720)
• Serious Reflections During the Life and Surprising Adventures of Robinson Crusoe: With his Vision of the Angelick World (1720)
• Captain Singleton (1720)
• Memoirs of a Cavalier (1720)
• A Journal of the Plague Year (1722)
• Colonel Jack (1722)
• Moll Flanders (1722)
• Roxana: The Fortunate Mistress (1724)
• The Four Years Voyages of Capt. George Roberts (1726)