Iran: verschil tussen versies
| (15 tussenliggende versies door 10 gebruikers niet weergegeven) | |||
| Regel 1: | Regel 1: | ||
| − | + | {{Iran}} |
|
| ⚫ | '''Iran''' is een land in het [[Midden-Oosten]]. Het is één van de bekendste landen in het Midden-Oosten. Het land grenst met de klok mee aan [[Turkmenistan]], [[Afghanistan]], [[Pakistan]], [[Irak]], [[Turkije]], [[Armenië]] en [[Azerbeidzjan]]. De hoofdstad is [[Teheran]]. Het land staat bekend om zijn bouwkunst, [[cultuur]] en rijke geschiedenis. Vele bekende dichters en filosofen uit de middeleeuwen komen uit Iran. |
||
| − | '''Iran''' is één van de bekendste landen in het [[Midden-Oosten]]. |
||
| + | Het land stond lange tijd bekend als '''Perzië'''. Het [[Perzische Rijk]] hat een hele lange geschiedenis. Het land werd vervolgens veroverd door diverse groepen, waaronder het leger van [[Alexander de Grote]] en de moslims. De islam werd in de 7e eeuw geïntroduceerd. Tussen de 16e en 18e eeuw groeide het land uit tot een grootmacht. Perzië werd geregeerd door een sjah. De laatste sjah was erg pro-Westers en voerde snel veranderingen in, maar kreeg te maken met veel protesten en tegenstanders. In de [[Iraanse Revolutie]] van 1979 werd de sjah afgezet en werd Iran een islamitische republiek onder leiding van een [[ayatollah]]. Sindsdien het land te maken met sancties van veel westerse landen en is het land in conflict met [[Saoedi-Arabië]]. |
||
| ⚫ | |||
==Politiek== |
==Politiek== |
||
| + | De president van Iran is [[Mohammad Mokhber]]. Hij is waarnemend president sinds 20 mei 2024. Op die dag werd bekend dat de vorige president, [[Ebrahim Raisi]], overleden was bij een [[helikopter]][[crash]] in Oost-Azerbeidzjan, een Iraanse regio. Dat gebeurde een dag eerder. |
||
| − | De leider van Iran is [[Mahmoud Ahmadinejad]]. Hij is democratisch gekozen als president. Hij is president van Iran sinds 2005. In 2009 werd hij herkozen. |
||
| − | Iran heeft waarschijnlijk een atoomprogramma. Ze willen er namelijk fabrieken bouwen voor Iran's energievoorziening. Iran is samen met [[Amerika]] en [[China]] één van de laatste moderne landen die de [[doodstraf]] nog heeft. |
+ | Iran heeft waarschijnlijk een atoomprogramma. Ze willen er namelijk fabrieken bouwen voor Iran's energievoorziening. Iran is samen met [[Verenigde Staten|Amerika]] en [[China]] één van de laatste moderne landen die de [[doodstraf]] nog heeft. |
==Geschiedenis en Godsdienst== |
==Geschiedenis en Godsdienst== |
||
| − | [[ |
+ | [[Bestand:BattleofIssus333BC-mosaic-detail1.jpg|250px|left|miniatuur|[[Alexander de Grote]], detail mozaik]] |
| − | De meeste mensen in Iran zijn [[moslim]]. Er zijn eigenlijk twee soorten moslims: sjieten en soennieten. De meeste zijn soennieten, maar in Iran zijn vooral sjieten - volgers van de stroming van het [[Sjiisme]]. Iran heeft veel oude gebouwen en een oude cultuur. In de tijd van de Grieken en Romeinen heette Iran Perzië. Het Perzische rijk was héél groot. [[Alexander de Grote]] heeft |
+ | De meeste mensen in Iran zijn [[moslim]]. Er zijn eigenlijk twee soorten moslims: sjieten en soennieten. De meeste zijn soennieten, maar in Iran zijn vooral sjieten - volgers van de stroming van het [[Sjiisme]]. Iran heeft veel oude gebouwen en een oude cultuur. In de tijd van de Grieken en Romeinen heette Iran Perzië. Het Perzische rijk was héél groot. [[Alexander de Grote]] heeft het toen veroverd, maar niet voor lang. Al gauw werd Iran weer een machtig land. Het breidde zich in de 18e eeuw erg uit. Tot in de jaren '80 van de 20e eeuw heette Iran nog steeds Perzië. Toen veranderde de naam in Iran. Dat is omdat er niet allemaal Perzen, maar ook veel Koerden in het land wonen. |
| − | Dat was "Iran" een neutralere naam: alle volkeren zagen zich wel als |
+ | Dat was "Iran" een neutralere naam: alle volkeren zagen zich wel als Iraniërs, maar natuurlijk niet als Perzen. Een Koerd is immers geen Tajik of een Pers. |
==Sjah== |
==Sjah== |
||
| − | Vroeger had je in Iran een koning/keizer, de |
+ | Vroeger had je in Iran een koning/keizer, de [[sjah]] van Perzië. Dat was een hele moderne man, die allemaal westerse dingen deed en geen Iraanse kleding droeg zoals de andere mensen daar maar een net pak. Hij had geen baard zoals de meeste Iraniërs toen en zijn vrouw droeg geen hoofddoekje zoals de meeste vrouwen. Hij was wel [[moslim]], maar niet heel erg. De mensen van Iran vonden dat niet leuk en er kwam een revolutie. De sjah en zijn familie werden verdreven. |
| − | ==Videolink== |
||
| − | * [http://cgi.omroep.nl/cgi-bin/streams?/tv/nps/hetklokhuis/bb.20041029.asf Iran (klokhuis informatiefilm)] |
||
{{Navigatie landen Azië}} |
{{Navigatie landen Azië}} |
||
| + | |||
| − | [[Categorie:Landen]] |
+ | [[Categorie:Landen van Azië]] |
| + | [[Categorie:Midden-Oosten]] |
||
| + | [[de:Iran]] |
||
Huidige versie van 20 mei 2024 om 09:14
| Islamitische Republiek Iran جمهوری اسلامی ایران
| |
|---|---|
| Hoofdstad | Teheran |
| Aantal inwoners | 85.199.881 (2022) |
| Oppervlakte | 1.648.195 km² |
| Regeringsvorm | Theocratische presidentiële islamitische republiek |
| Hoogste leider (?) | Ayatollah Ali Khamenei (sinds 1989) |
| President | Mohammad Mokhber waarnemend (sinds 2024) |
| Godsdienst | Islam (98%) Overig/geen (2%) |
| Taal | Perzisch (پارسی) |
| Munteenheid | Iraanse rial |
| Volkslied | Sorood-e Jomhoori-e Eslami |
| Nationale feestdag | 1 april |
| Landcode | IRN |
Iran is een land in het Midden-Oosten. Het is één van de bekendste landen in het Midden-Oosten. Het land grenst met de klok mee aan Turkmenistan, Afghanistan, Pakistan, Irak, Turkije, Armenië en Azerbeidzjan. De hoofdstad is Teheran. Het land staat bekend om zijn bouwkunst, cultuur en rijke geschiedenis. Vele bekende dichters en filosofen uit de middeleeuwen komen uit Iran.
Het land stond lange tijd bekend als Perzië. Het Perzische Rijk hat een hele lange geschiedenis. Het land werd vervolgens veroverd door diverse groepen, waaronder het leger van Alexander de Grote en de moslims. De islam werd in de 7e eeuw geïntroduceerd. Tussen de 16e en 18e eeuw groeide het land uit tot een grootmacht. Perzië werd geregeerd door een sjah. De laatste sjah was erg pro-Westers en voerde snel veranderingen in, maar kreeg te maken met veel protesten en tegenstanders. In de Iraanse Revolutie van 1979 werd de sjah afgezet en werd Iran een islamitische republiek onder leiding van een ayatollah. Sindsdien het land te maken met sancties van veel westerse landen en is het land in conflict met Saoedi-Arabië.
Politiek
De president van Iran is Mohammad Mokhber. Hij is waarnemend president sinds 20 mei 2024. Op die dag werd bekend dat de vorige president, Ebrahim Raisi, overleden was bij een helikoptercrash in Oost-Azerbeidzjan, een Iraanse regio. Dat gebeurde een dag eerder.
Iran heeft waarschijnlijk een atoomprogramma. Ze willen er namelijk fabrieken bouwen voor Iran's energievoorziening. Iran is samen met Amerika en China één van de laatste moderne landen die de doodstraf nog heeft.
Geschiedenis en Godsdienst
De meeste mensen in Iran zijn moslim. Er zijn eigenlijk twee soorten moslims: sjieten en soennieten. De meeste zijn soennieten, maar in Iran zijn vooral sjieten - volgers van de stroming van het Sjiisme. Iran heeft veel oude gebouwen en een oude cultuur. In de tijd van de Grieken en Romeinen heette Iran Perzië. Het Perzische rijk was héél groot. Alexander de Grote heeft het toen veroverd, maar niet voor lang. Al gauw werd Iran weer een machtig land. Het breidde zich in de 18e eeuw erg uit. Tot in de jaren '80 van de 20e eeuw heette Iran nog steeds Perzië. Toen veranderde de naam in Iran. Dat is omdat er niet allemaal Perzen, maar ook veel Koerden in het land wonen. Dat was "Iran" een neutralere naam: alle volkeren zagen zich wel als Iraniërs, maar natuurlijk niet als Perzen. Een Koerd is immers geen Tajik of een Pers.
Sjah
Vroeger had je in Iran een koning/keizer, de sjah van Perzië. Dat was een hele moderne man, die allemaal westerse dingen deed en geen Iraanse kleding droeg zoals de andere mensen daar maar een net pak. Hij had geen baard zoals de meeste Iraniërs toen en zijn vrouw droeg geen hoofddoekje zoals de meeste vrouwen. Hij was wel moslim, maar niet heel erg. De mensen van Iran vonden dat niet leuk en er kwam een revolutie. De sjah en zijn familie werden verdreven.
| Landen, afhankelijke gebieden en niet-erkende staten in Azië | 
| ||
|---|---|---|---|
| Afghanistan · Armenië · Azerbeidzjan · Bahrein · Bangladesh · Bhutan · Brunei · Cambodja · China · Cyprus · Egypte · Filipijnen · Georgië · India · Indonesië · Irak · Iran · Israël · Japan · Jemen · Jordanië · Kazachstan · Kirgizië · Koeweit · Laos · Libanon · Maldiven · Maleisië · Mongolië · Myanmar · Nepal · Noord-Korea · Oezbekistan · Oman · Oost-Timor · Pakistan · Palestina · Qatar · Rusland · Saoedi-Arabië · Singapore · Sri Lanka · Syrië · Tadzjikistan · Thailand · Turkije · Turkmenistan · Verenigde Arabische Emiraten · Vietnam · Zuid-Korea Afhankelijke gebieden: Hongkong · Macau |
|||