Maya's: verschil tussen versies

Uit Wikikids
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
k
 
(28 tussenliggende versies door 18 gebruikers niet weergegeven)
Regel 1: Regel 1:
 
De '''Maya''''s waren een indianenvolk met een hoog ontwikkelde beschaving, net zoals hun noordelijke buren:[[Azteken]] en hun zuidelijke buren:[[Inca]]'s.
 
De '''Maya''''s waren een indianenvolk met een hoog ontwikkelde beschaving, net zoals hun noordelijke buren:[[Azteken]] en hun zuidelijke buren:[[Inca]]'s.
De Maya’s leefden in een heel uitgestrekt gebied van Zuid-[[Mexico]], [[Belize]] en [[Guatemala]] tot in [[El Salvador]] en [[Honduras]]. Een gebied tien keer zo groot als [[Nederland]].
+
De Maya’s leefden in een heel uitgestrekt gebied van Zuid-[[Mexico]], [[Belize (land)|Belize]] en [[Guatemala]] tot in [[El Salvador]] en [[Honduras]]. Een gebied tien keer zo groot als [[Nederland]].
[[Afbeelding:Maya_Belize1.jpg|left|200px|thumb|Een oude mayaruïne in [[Belize]].]]
+
[[Bestand:Belize_caracol.jpg|left|200px|thumb|Een oude mayaruïne in [[Belize (land)|Belize]].]]
   
 
== Meer info over de Maya's ==
 
== Meer info over de Maya's ==
   
Tussen 500 en 900 na Christus waren de Maya’s op hun hoogtepunt. Ze bouwden toen gigantische [[stad|steden]] met paleizen en tempels. Ze schreven dikke boeken en konden ongelooflijk goed rekenen. Ze hadden zelfs zeer precieze kalenders. En bovendien hadden ze ook kunstenaars die bedreven waren in het schilderen en beeldhouwen.
+
Tussen 500 en 900 na Christus waren de Maya’s op hun hoogtepunt. Ze bouwden toen gigantische [[stad|steden]] met paleizen en tempels. Ze schreven dikke boeken en konden ongelooflijk goed rekenen. Ze hadden zelfs zeer precieze kalenders. En bovendien hadden ze ook kunstenaars die bedreven waren in het schilderen en beeldhouwen.
   
De Maya's zijn uitgestorven, maar tot nu toe weet men ook nog steeds niet waarom ze waren uitgestorven. Plotseling kwam er een einde aan de Maya’s. Want toen de [[Spanje|Spanjaarden]] in de zestiende eeuw [[Midden-Amerika]] veroverden, was de grote Maya-beschaving allang helemaal verstopt onder een dikke laag tropisch [[oerwoud]].
+
Er zijn nog steeds Maya's, maar de Spanjaarden dwongen ze om hun beschaving te vergeten. Alleen hun taal spreken ze nog. Plotseling kwam er een einde aan de Maya’s. Want toen de [[Spanje|Spanjaarden]] in de zestiende eeuw [[Midden-Amerika]] veroverden, was de grote Maya-beschaving allang helemaal verstopt onder een dikke laag tropisch [[oerwoud]].
   
Er is nog altijd maar een klein stukje van die oude Maya-wereld blootgelegd. Maar de belangrijkste plekken zijn ondertussen wel opgegraven en bestudeerd. De Maya’s leefden in plaats van een groot rijk in verschillende grote onafhankelijke steden: [[Palenque]], [[Tikal]], [[Copán]], [[Bonampak]], [[Yaxchilán]] en [[Chichén Itzá]], met aan het hoofd machtige [[koning|koningen]] en [[priester|priesters]]. Koningen die de stad leidden en vaak oorlog voerden met elkaar. Ze voerden oorlog om veel macht te krijgen en om [[slavernij|slaven]] te krijgen. De koningen kregen de belangrijkste rituelen, want ze waren ook bemiddelaars met de goden. En om een stad goed te besturen was er hulp van de goden nodig.
+
Er is nog altijd maar een klein stukje van die oude Maya-wereld blootgelegd. Maar de belangrijkste plekken zijn ondertussen wel opgegraven en bestudeerd. De Maya’s leefden in plaats van een groot rijk in verschillende grote onafhankelijke steden: [[Palenque]], [[Tikal]], [[Copán]], [[Bonampak]], [[Yaxchilán]] en [[Chichén Itzá]], met aan het hoofd machtige [[koning]]en en [[priester]]s. Koningen die de stad leidden en vaak oorlog voerden met elkaar. Ze voerden oorlog om veel macht te krijgen en om [[slavernij|slaven]] te krijgen. De koningen kregen de belangrijkste rituelen, want ze waren ook bemiddelaars met de goden. En om een stad goed te besturen was er hulp van de goden nodig.
Zo moesten ze regelmatig [[bloed]]offers brengen aan de goden. Ze doorboorden hun oren, tongen en zelfs hun [[penis]]. Het bloed vingen ze dan op met een papiertje om het te verbranden. En als dat bloed dan verbrand was, dan konden ze met de goden spreken. De goden verschenen dan in de rook. De Maya’s zijn ook bekend om hun schrift dat we vooral kennen van wat er op de stenen staat, want de Spanjaarden hebben alle boeken verbrand. Hier staat bijvoorbeeld iets over de God [[Chac]], de schepper van het leven, de rode god van het Oosten aan wie maïs en vlees geofferd werd. De Maya’s hadden niet alleen hun eigen schrift, maar ook hadden ze eigen getallen, zelfs met het getal 0. Tot en met 19. Maar blijkbaar hadden ze niet genoeg aan één systeem, ze hadden ook nog hoofden waarmee ze rekenden. Je zou kunnen stellen, dat Maya’s de uitvinders van het hoofdrekenen.
+
Zo moesten ze regelmatig [[bloed]]offers brengen aan de goden. Ze doorboorden hun oren, tongen en zelfs hun [[penis]]. Het bloed vingen ze dan op met een papiertje om het te verbranden. En als dat bloed dan verbrand was, dan konden ze met de goden spreken. De goden verschenen dan in de rook. De Maya’s zijn ook bekend om hun schrift dat we vooral kennen van wat er op de stenen staat, want de Spanjaarden hebben alle boeken verbrand. De God [[Chac]], was de schepper van het leven, de rode god van het Oosten aan wie maïs en vlees geofferd werd. De Maya’s hadden niet alleen hun eigen schrift, maar ook hadden ze eigen getallen, zelfs met het getal 0. Tot en met 19. Maar blijkbaar hadden ze niet genoeg aan één systeem, ze hadden ook nog hoofden waarmee ze rekenden. Je zou kunnen stellen, dat Maya’s de uitvinders van het hoofdrekenen.
   
 
De Maya's leefden niet in een groot rijk, maar in verschillende stadstaten. De belangrijkste waren: Palenque, Tikan, Copal, Bonampak, Yaxchilan en Chichen Itza. Aan het hoofd van die steden stonden vrijwel altijd koningen en priesters. De koningen, die veel macht wilden, voerden vaak oorlog met elkaar. Als ze de oorlog wonnen, kregen ze veel macht, slaven, en soms grond. Ze vonden zichzelf dan ook heel belangrijk.
 
De Maya's leefden niet in een groot rijk, maar in verschillende stadstaten. De belangrijkste waren: Palenque, Tikan, Copal, Bonampak, Yaxchilan en Chichen Itza. Aan het hoofd van die steden stonden vrijwel altijd koningen en priesters. De koningen, die veel macht wilden, voerden vaak oorlog met elkaar. Als ze de oorlog wonnen, kregen ze veel macht, slaven, en soms grond. Ze vonden zichzelf dan ook heel belangrijk.
   
   
Maya’s waren ook experts in [[sterrenkunde]]. Op basis van wat ze in de sterren zagen, ontwikkelden ze kalenders. Kalenders die vooral van belang waren om hun rituelen precies te kunnen plannen. Een ster die speciaal in de gaten gehouden werd was [[Venus]], de Ochtendster, die volgens de Maya’s verantwoordelijk was voor ongeluk. De Maya's waren ook het eerste volk met een [[kalender]]. Deze kalender is heel lang. Hij gaat tot [[2012]]. Sommige mensen geloven dan dat de wereld vergaat (maar dat klopt niet). Zo’n prachtige cultuur waar bijna niets meer van over is.
+
Maya’s waren ook experts in [[sterrenkunde]]. Op basis van wat ze in de sterren zagen, ontwikkelden ze kalenders. Kalenders die vooral van belang waren om hun rituelen precies te kunnen plannen. Een ster die speciaal in de gaten gehouden werd was [[Venus (planeet)|Venus]], de Ochtendster, die volgens de Maya’s verantwoordelijk was voor ongeluk. De Maya's waren ook het eerste volk met een [[kalender]]. Deze kalender is heel lang. Hij gaat tot [[2012]]. Sommige mensen geloven dan dat de wereld vergaat (maar dat klopt niet). Zo’n prachtige cultuur waar bijna niets meer van over is.
   
  +
'''De ondergang van de Maya's'''
  +
  +
Er worden veel verschillende dingen gezegd over waarom de Maya's er niet meer zijn zoals vroeger. Zo zijn er mensen die onderzoek doen over de Maya's van vroeger die zeggen dat ze niet meer leven, omdat de Spanjaarden het leefgebied van de Maya's veroverde en ze veel ziekten meenamen waaraan veel Maya's zijn gestorven. Andere onderzoekers zeggen dat de Maya's niet meer leven door langdurige droogte. Zo is er onderzoek gedaan naar de bodem waar de Maya's leefden en uit dat onderzoek is gekomen dat er bewijzen zijn voor een klimaatverandering. Het blijft dus de vraag wat er nou echt met de Maya's gebeurd is.
  +
  +
'''Godsdienst'''
  +
  +
De Maya's geloofden vroeger dat zij dingen aan de goden moesten geven in de ruil voor bijvoorbeeld regen. Zij hielden veel rituelen en ceremonies door het jaar heen om dit voor elkaar te krijgen. Sommige rituelen waren pijnlijk. Zo moesten hun eigen bloed opvangen op papier en dit papier verbranden. Op deze manier ontstond er contact tussen de mens en de goden. De Maya's van nu geloven in één god en de Katholieke Kerk hoort bij het vernieuwde geloof. Wel geven de Maya's nog spullen of dieren aan god. Dit noem je offeren. Ze offeren bijvoorbeeld kippen, kaarsen, wierook en alcoholische dranken. Dit doen zij op verschillende belangrijke dagen, zoals de dag van de doden.
  +
  +
'''Bouwkunsten'''
  +
  +
De Maya’s hebben ontzettend veel gebouwd. Denk aan binnenplaatsen, terrassen en pleinen en enorme gebouwen, tempels en piramiden. Ze bouwden ook hun eigen huizen. Er werd dan gebruik gemaakt van puin en aarde. Als ze in een gebied woonden waar stenen waren, maakten ze de huizen van steen. Dit deden zij om hun huis te beschermen tegen regen en ongedierte, zoals muizen. De vorm van de huizen waren meestal rechthoekig, maar de zijkanten konden ook een rondere vorm hebben. Dit model van het huis was de basis voor alle andere gebouwen die de Maya's hadden gebouwd alleen waren deze uitgebreider en van sterker en beter materiaal gemaakt.
  +
  +
De Maya's wilden dat alles zo goed mogelijk bewaard werd, zodat hun kinderen dit konden overnemen. Denk hierbij aan verschillende dingen die gebeurd zijn, kennis over bouwkunsten, het schrift en rituelen. Dit hebben zij in stenen en gebouwen gemaakt.
  +
  +
'''De weefkunst'''
  +
  +
Veel Maya's weefden vroeger hun eigen kleren. Het materiaal wat zij hiervoor gebruikte waren wit en bruin katoen. Katoen is makkelijk te gebruiken. Het is sterk, soepel en het is makkelijker om katoen te verven. Er worden bij het weven verschillende kleurcodes en patrooncodes gebruikt. Zo staat de kleur rood voor bloed, blauw voor offers, geel voor mais en voedsel en zwart voor wapens. Door gebruik te maken van verschillende ontwerpen wordt duidelijk bij welk gemeenschap en dorp je hoort. Dit betekent niet dat iedereen binnen een dorp dezelfde kleding draagt, maar ze hebben bepaalde kenmerken waar aan te zien is dat die mensen bij elkaar horen.
   
 
[[Categorie:Mexico]]
 
[[Categorie:Mexico]]
[[Categorie:Volken]]
+
[[Categorie:Volk]]

Huidige versie van 25 jan 2023 om 09:08

De Maya's waren een indianenvolk met een hoog ontwikkelde beschaving, net zoals hun noordelijke buren:Azteken en hun zuidelijke buren:Inca's. De Maya’s leefden in een heel uitgestrekt gebied van Zuid-Mexico, Belize en Guatemala tot in El Salvador en Honduras. Een gebied tien keer zo groot als Nederland.

Een oude mayaruïne in Belize.

Meer info over de Maya's

Tussen 500 en 900 na Christus waren de Maya’s op hun hoogtepunt. Ze bouwden toen gigantische steden met paleizen en tempels. Ze schreven dikke boeken en konden ongelooflijk goed rekenen. Ze hadden zelfs zeer precieze kalenders. En bovendien hadden ze ook kunstenaars die bedreven waren in het schilderen en beeldhouwen.

Er zijn nog steeds Maya's, maar de Spanjaarden dwongen ze om hun beschaving te vergeten. Alleen hun taal spreken ze nog. Plotseling kwam er een einde aan de Maya’s. Want toen de Spanjaarden in de zestiende eeuw Midden-Amerika veroverden, was de grote Maya-beschaving allang helemaal verstopt onder een dikke laag tropisch oerwoud.

Er is nog altijd maar een klein stukje van die oude Maya-wereld blootgelegd. Maar de belangrijkste plekken zijn ondertussen wel opgegraven en bestudeerd. De Maya’s leefden in plaats van een groot rijk in verschillende grote onafhankelijke steden: Palenque, Tikal, Copán, Bonampak, Yaxchilán en Chichén Itzá, met aan het hoofd machtige koningen en priesters. Koningen die de stad leidden en vaak oorlog voerden met elkaar. Ze voerden oorlog om veel macht te krijgen en om slaven te krijgen. De koningen kregen de belangrijkste rituelen, want ze waren ook bemiddelaars met de goden. En om een stad goed te besturen was er hulp van de goden nodig. Zo moesten ze regelmatig bloedoffers brengen aan de goden. Ze doorboorden hun oren, tongen en zelfs hun penis. Het bloed vingen ze dan op met een papiertje om het te verbranden. En als dat bloed dan verbrand was, dan konden ze met de goden spreken. De goden verschenen dan in de rook. De Maya’s zijn ook bekend om hun schrift dat we vooral kennen van wat er op de stenen staat, want de Spanjaarden hebben alle boeken verbrand. De God Chac, was de schepper van het leven, de rode god van het Oosten aan wie maïs en vlees geofferd werd. De Maya’s hadden niet alleen hun eigen schrift, maar ook hadden ze eigen getallen, zelfs met het getal 0. Tot en met 19. Maar blijkbaar hadden ze niet genoeg aan één systeem, ze hadden ook nog hoofden waarmee ze rekenden. Je zou kunnen stellen, dat Maya’s de uitvinders van het hoofdrekenen.

De Maya's leefden niet in een groot rijk, maar in verschillende stadstaten. De belangrijkste waren: Palenque, Tikan, Copal, Bonampak, Yaxchilan en Chichen Itza. Aan het hoofd van die steden stonden vrijwel altijd koningen en priesters. De koningen, die veel macht wilden, voerden vaak oorlog met elkaar. Als ze de oorlog wonnen, kregen ze veel macht, slaven, en soms grond. Ze vonden zichzelf dan ook heel belangrijk.


Maya’s waren ook experts in sterrenkunde. Op basis van wat ze in de sterren zagen, ontwikkelden ze kalenders. Kalenders die vooral van belang waren om hun rituelen precies te kunnen plannen. Een ster die speciaal in de gaten gehouden werd was Venus, de Ochtendster, die volgens de Maya’s verantwoordelijk was voor ongeluk. De Maya's waren ook het eerste volk met een kalender. Deze kalender is heel lang. Hij gaat tot 2012. Sommige mensen geloven dan dat de wereld vergaat (maar dat klopt niet). Zo’n prachtige cultuur waar bijna niets meer van over is.

De ondergang van de Maya's

Er worden veel verschillende dingen gezegd over waarom de Maya's er niet meer zijn zoals vroeger. Zo zijn er mensen die onderzoek doen over de Maya's van vroeger die zeggen dat ze niet meer leven, omdat de Spanjaarden het leefgebied van de Maya's veroverde en ze veel ziekten meenamen waaraan veel Maya's zijn gestorven. Andere onderzoekers zeggen dat de Maya's niet meer leven door langdurige droogte. Zo is er onderzoek gedaan naar de bodem waar de Maya's leefden en uit dat onderzoek is gekomen dat er bewijzen zijn voor een klimaatverandering. Het blijft dus de vraag wat er nou echt met de Maya's gebeurd is.

Godsdienst

De Maya's geloofden vroeger dat zij dingen aan de goden moesten geven in de ruil voor bijvoorbeeld regen. Zij hielden veel rituelen en ceremonies door het jaar heen om dit voor elkaar te krijgen. Sommige rituelen waren pijnlijk. Zo moesten hun eigen bloed opvangen op papier en dit papier verbranden. Op deze manier ontstond er contact tussen de mens en de goden. De Maya's van nu geloven in één god en de Katholieke Kerk hoort bij het vernieuwde geloof. Wel geven de Maya's nog spullen of dieren aan god. Dit noem je offeren. Ze offeren bijvoorbeeld kippen, kaarsen, wierook en alcoholische dranken. Dit doen zij op verschillende belangrijke dagen, zoals de dag van de doden.

Bouwkunsten

De Maya’s hebben ontzettend veel gebouwd. Denk aan binnenplaatsen, terrassen en pleinen en enorme gebouwen, tempels en piramiden. Ze bouwden ook hun eigen huizen. Er werd dan gebruik gemaakt van puin en aarde. Als ze in een gebied woonden waar stenen waren, maakten ze de huizen van steen. Dit deden zij om hun huis te beschermen tegen regen en ongedierte, zoals muizen. De vorm van de huizen waren meestal rechthoekig, maar de zijkanten konden ook een rondere vorm hebben. Dit model van het huis was de basis voor alle andere gebouwen die de Maya's hadden gebouwd alleen waren deze uitgebreider en van sterker en beter materiaal gemaakt.

De Maya's wilden dat alles zo goed mogelijk bewaard werd, zodat hun kinderen dit konden overnemen. Denk hierbij aan verschillende dingen die gebeurd zijn, kennis over bouwkunsten, het schrift en rituelen. Dit hebben zij in stenen en gebouwen gemaakt.

De weefkunst

Veel Maya's weefden vroeger hun eigen kleren. Het materiaal wat zij hiervoor gebruikte waren wit en bruin katoen. Katoen is makkelijk te gebruiken. Het is sterk, soepel en het is makkelijker om katoen te verven. Er worden bij het weven verschillende kleurcodes en patrooncodes gebruikt. Zo staat de kleur rood voor bloed, blauw voor offers, geel voor mais en voedsel en zwart voor wapens. Door gebruik te maken van verschillende ontwerpen wordt duidelijk bij welk gemeenschap en dorp je hoort. Dit betekent niet dat iedereen binnen een dorp dezelfde kleding draagt, maar ze hebben bepaalde kenmerken waar aan te zien is dat die mensen bij elkaar horen.

Afkomstig van Wikikids , de interactieve Nederlandstalige Internet-encyclopedie voor en door kinderen. "https://wikikids.nl/index.php?title=Maya%27s&oldid=762592"