Kalender
Een kalender is een lijst van dagen, weken, maanden en jaren. In Nederland en België wordt meestal de zonnekalender gebruikt, die gebasseerd is op de zonnebewegingen. In een jaar draait de aarde rond de zon. Rond 21 september en 21 maart heb je het moment dat de lengte van de dag en de nacht gelijk zijn. Rond 21 juni heb je de langste dag en rond 21 december de kortste. Dat wist men al in de oudheid en waarschijnlijk zijn oude bouwwerken als Stonehenge ooit gemaakt om dit verschijnsel te kunnen 'meten'.
De romeinen hadden op een gegeven moment de Juliaanse kalender. Die is in de 16e eeuw vervangen door de gregoriaanse kalender die precieser is. Simpel gezegd komt het er op neer dat men de zonnewendes heeft gebruikt om het jaar in de seizoenen lente - zomer - herfst - winter te verdelen. Ook de stand van de sterren (met name de sterrenbeelden van dierenriem) waren voor astrologen een hulpmiddel om tot een verdeling van 12 maanden te komen. Zeg maar drie maanden per seizoen, maar dan zo'n 3 weken terug verschoven ten opzichte van de zonnewendemomenten. Vooral de kerk gebruikte het kerkelijk jaar (ook een soort kalender) waarin de hoogtijdagen (feestdagen) werden vastgelegd die belangrijk waren voor de katholieke kerk. Een kalender was ook voor de boeren van belang, omdat activiteiten op het land zoals zaaien, oogsten, snoeien min of meer in dezelfde jaarlijkse perioden plaatsvonden.
Een gregoriaans kalenderjaar duurt 365 of (bij een schrikkeljaar) 366 dagen. De aarde draait namelijk in 365 en een kwart dagen rond de aarde. De vier kwarten worden tot één dag 'gespaard' tot een schrikkeldag. Een dag is ontstaan door het gemiddelde te nemen van elke omwenteling van de aarde (een dag en een nacht).
Een kalender als een soort boek zoals we nu kennen is dus ontstaan door heel veel waarnemingen. Ook je schoolagenda is een soort kalender.
Naast de zonnekalenbder heb je ook een maankalender, die vooral bij de Islam en het Jodendom wordt gebruikt. Zoals de naam al zegt, volgt deze de bewegingen van de maan ten opzichte van de aarde.