Verlichting: verschil tussen versies

Versie van 28 mrt 2016 11:22

De Verlichting, ook wel bekend als Eeuw van de Rede was een nieuwe politieke en filosofische beweging in Europa die opkwam in de 18e eeuw. De verlichting begon in landen zoals Nederland en Engeland. Dit waren landen waar godsdienstvrijheid bestond en boeken met verlichte ideeën mochten worden gedrukt, en waar er geen koning was die absolute macht had, zoals in Frankrijk. Halverwege de 18e eeuw werd Parijs toch het nieuwe centrum van de Verlichting, met denkers als Montesquieu en Voltaire.

Tijdens de Verlichting ging men meer nadenken over hoe de ideale samenleving er uit zou zijn. Veel denkers waren het er over eens dat vrijheid en gelijkheid hiervoor belangrijk waren. Er wordt ook wel gezegd dat de Verlichting de oorzaak van de Franse Revolutie was.

Ook nu nog merken we de effecten van de Verlichting. Verlichte denkers bedachten bijvoorbeeld dingen als mensenrechten.

Enkele belangrijke verlichte denkers zijn Denis Diderot, Montesquieu en John Locke.

Wat is de Verlichting?

De Verlichting is de nieuwe manier van denken rond de 18e eeuw. Mensen gingen anders denken over:

Hoe ontstond de Verlichting?

In de 18e eeuw ontdekten mensen steeds meer van de wereld. Ook werden er steeds meer uitvindingen gedaan. Sinds de Renaissance was de nieuwsgierigheid van de mensen naar de wereld om hen heen groter geworden. De Wetenschappelijke Revolutie was net begonnen, en mensen waren erg optimistisch over wat er met het verstand en goed nadenken allemaal te bereiken was. Dat is verlicht denken. Rationeel (verstandig) nadenken over hoe de wereld beter kan worden. Verlicht denken moest een einde maken aan dingen zoals bijgeloof. Kennis en verstand moesten belangrijker worden dan dingen als tradities en geloof. En om de ideale samenleving te bereiken moest iedereen vrij en gelijk zijn. Verlichte ideeën waren vaak revolutionair. Voltaire bijvoorbeeld moeste enkele maanden de gevangenis in voor zijn uitspraken. Langzamerhand kregen de koning en de adel steeds minder macht, terwijl de burgers juist meer macht kregen. Burgers durfden voor hun mening op te komen en gingen zelf bedenken hoe dingen zaten.

Verlicht Denkers

Enkele beroemde verlicht denkers zijn:

Montesquieu. Montesquieu vond dat het verschrikkelijk was als koningen alle macht hadden. Hij bedacht het systeem van de driemachtenleer (Ook wel trias politica of scheiding der machten) dat wij vandaag nog steeds gebruiken, met rechters (rechterlijke macht), een regering (uitvoerende macht), en een parlement (wetgevende macht), en niet met een koning die de machten had van alle drie deze dingen.

Jean-Jacques Rousseau. Rousseau werkte het idee van de volkssoevereiniteit uit. Dit houdt in dat het volk soeverein is, oftewel dat het volk de macht heeft. Hij vond dat burgers hun soevereiniteit moesten geven aan een volksvergadering, die voor hen zou beslissen wat het beste was voor het land. Dit systeem zien wij ook nog in Nederland. De regering en de Tweede Kamer beslissen voor ons wat het beste is voor het land.

John Locke. Locke vond dat het de taak van de overheid om de rechten van burgers, oftewel mensenrechten, te beschermen. Hij was ook tegenstander van de droit divin. Hij vond dat koningen hun macht niet van God kregen, maar juist van het volk.

Voltaire. Voltaire had veel kritiek op de Katholieke kerk, die volgens hem bijgeloof en intolerantie verspreidden. Voltaire was een deïst. Hij geloofde in God, maar hij geloofde dat God niet meer actief was in de wereld. Het beste machtssysteem was volgens Voltaire verlicht absolutisme. Dat houdt in dat een koning, die verlicht denkt, goede beslissingen neemt voor het volk, omdat het volk te dom zou zijn om zelf beslissingen te nemen.

Hoe dacht men tijdens de Verlichting?

Voor de Verlichting had de kerk heel veel macht, de kerk zei in die tijd vage, magische dingen. Soms waren die dingen helemaal niet waar. Maar de kerk had zoveel macht dat de mensen het geloofden. De kerk zei dat de mensen vanaf hun geboorte al door en door slecht waren. In de verlichting veranderde dit. Mensen gingen juist het tegenovergestelde denken. Mensen zijn van nature goed, was het nieuwe motto. Daarom vond men het steeds belangrijker dat er gelijke rechten voor mensen kwamen.

Wat had de Verlichting voor invloed op de regering?

Verlichte denkers (Mensen die op de Verlichte manier dachten) ging zich meer en meer verzetten tegen tradities (gewoonten). Ze kwamen in opstand tegen de kerk en de monarchie(wanneer een koning de macht heeft)

Die monarchie kreeg steeds meer kritiek op zich af, mensen wilden samenwerken met met anderen om de macht te krijgen. Uiteindelijk is de monarchie nooit helemaal weg geweest, maar wel veranderd. Ook dachten mensen vroeger dat God hen op de wereld had gezet met een doel. Daar dacht men na de Verlichting wel anders over. Door het probleem van de monarchie, ontstond er heel langzaam een democratie (hier hebben ook de burgers een deel van de macht, en er komt een regering, zodat meerdere mensen de macht konden verdelen en beïnvloeden).

Verlicht Absolutisme

Verlicht Absolutisme, het systeem van Voltaire, werd in verschillende Europese landen toegepast. Frederik de Grote van Pruisen bijvoorbeeld, beschreef zichzelf als 'dienaar van de staat' en was een goede vriend van Voltaire. Andere verlichte koningen of koninginnen waren Catherina de Grote van Rusland en Jozef II van Oostenrijk.

Wie hadden een belangrijke rol in de Verlichting?

Bronnen

[1] Moving History HV2

@@ Regel 1: / Regel 1: @@
+'''De Verlichting''', ook wel bekend als '''Eeuw van de Rede''' was een nieuwe [[politiek]]e en [[filosofie|filosofische]] beweging in [[Europa (werelddeel)|Europa]] die opkwam in de 18e eeuw. De verlichting begon in landen zoals Nederland en Engeland. Dit waren landen waar godsdienstvrijheid bestond en boeken met verlichte ideeën mochten worden gedrukt, en waar er geen koning was die absolute macht had, zoals in Frankrijk. Halverwege de 18e eeuw werd Parijs toch het nieuwe centrum van de Verlichting, met denkers als Montesquieu en Voltaire.
-'''De Verlichting (nieuwe manier van denken)'''
+Tijdens de Verlichting ging men meer nadenken over hoe de ideale samenleving er uit zou zijn. Veel denkers waren het er over eens dat vrijheid en gelijkheid hiervoor belangrijk waren. Er wordt ook wel gezegd dat de Verlichting de oorzaak van de [[Franse Revolutie]] was.
+Ook nu nog merken we de effecten van de Verlichting. Verlichte denkers bedachten bijvoorbeeld dingen als mensenrechten.
-==Wat is de Verlichting?==
+Enkele belangrijke verlichte denkers zijn [[Denis Diderot]], [[Montesquieu]] en [[John Locke (filosoof)|John Locke]].
-De Verlichting is kort samengevat de nieuwe manier van denken rond de 18e eeuw.
-Dat was te merken aan:
+==Wat is de Verlichting?==
+De Verlichting is de nieuwe manier van denken rond de 18e eeuw.
+Mensen gingen anders denken over:
 * [[Regering]]
 * [[Filosofie]]
@@ Regel 13: / Regel 18: @@
 ==Hoe ontstond de Verlichting?==
+In de 18e eeuw ontdekten mensen steeds meer van de wereld. Ook werden er steeds meer uitvindingen gedaan. Sinds de [[Renaissance]] was de nieuwsgierigheid van de mensen naar de wereld om hen heen groter geworden. De Wetenschappelijke Revolutie was net begonnen, en mensen waren erg optimistisch over wat er met het verstand en goed nadenken allemaal te bereiken was. Dat is verlicht denken. Rationeel (verstandig) nadenken over hoe de wereld beter kan worden. Verlicht denken moest een einde maken aan dingen zoals bijgeloof. Kennis en verstand moesten belangrijker worden dan dingen als tradities en geloof. En om de ideale samenleving te bereiken moest iedereen vrij en gelijk zijn. Verlichte ideeën waren vaak revolutionair. Voltaire bijvoorbeeld moeste enkele maanden de gevangenis in voor zijn uitspraken.
+Langzamerhand kregen de [[koning]] en de [[adel]] steeds minder macht, terwijl de [[burgers]] juist meer macht kregen. Burgers durfden voor hun mening op te komen en gingen zelf bedenken hoe dingen zaten.
-In landen als [[Engeland]], [[Schotland]], [[Frankrijk]] en [[Duitsland]] is de Verlichting ontstaan. Hoe dat kwam is erg moeilijk. Het zit ongeveer zo:
+==Verlicht Denkers==
-Mensen in Europa wilden meer gaan ontdekken, ze wilden meer zien van de wereld. Ze probeerden samen te werken met andere en  nieuwe volken. Voor die tijd was dat iets totaal nieuws. Er kwamen steeds meer boeken op de markt over de wereld en over reizen. Langzamerhand kregen de [[koning]] en de [[adel]] steeds minder macht, de [[burgers]] kregen juist steeds meer voor het zeggen. Burgers durfden voor hun mening op te komen en gingen zelf bedenken hoe dingen zaten.
+Enkele beroemde verlicht denkers zijn:
+*Montesquieu. Montesquieu vond dat het verschrikkelijk was als koningen alle macht hadden. Hij bedacht het systeem van de driemachtenleer (Ook wel trias politica of scheiding der machten) dat wij vandaag nog steeds gebruiken, met rechters (rechterlijke macht), een regering (uitvoerende macht), en een parlement (wetgevende macht), en niet met een koning die de machten had van alle drie deze dingen.
+*Jean-Jacques Rousseau. Rousseau werkte het idee van de volkssoevereiniteit uit. Dit houdt in dat het volk soeverein is, oftewel dat het volk de macht heeft. Hij vond dat burgers hun soevereiniteit moesten geven aan een volksvergadering, die voor hen zou beslissen wat het beste was voor het land. Dit systeem zien wij ook nog in Nederland. De regering en de Tweede Kamer beslissen voor ons wat het beste is voor het land.
-==Waarom de Verlichting?==
-De reden waarom de Verlichting kwam, is dat mensen door veel na te denken de waarheid over bepaalde dingen wilden onderzoeken. Voor die tijd was dat iets totaal nieuws. Mensen gingen veel meer aan zich zelf denken en testten hun gedachten. Hierdoor is men veel slimmer geworden
+*John Locke. Locke vond dat het de taak van de overheid om de rechten van burgers, oftewel mensenrechten, te beschermen. Hij was ook tegenstander van de [[droit divin]]. Hij vond dat koningen hun macht niet van God kregen, maar juist van het volk.
+*Voltaire. Voltaire had veel kritiek op de Katholieke kerk, die volgens hem bijgeloof en intolerantie verspreidden. Voltaire was een deïst. Hij geloofde in God, maar hij geloofde dat God niet meer actief was in de wereld. Het beste machtssysteem was volgens Voltaire verlicht absolutisme. Dat houdt in dat een koning, die verlicht denkt, goede beslissingen neemt voor het volk, omdat het volk te dom zou zijn om zelf beslissingen te nemen.
-==Hoe ontwikkelde de wetenschap zich?==
-De wetenschap ontwikkelde zich snel. Mensen wilden dingen die ze dachten eerst onderzoeken door proefjes te doen, voor het geval de dingen die ze zeiden niet zouden kloppen.
-==Hoe lieten wetenschappers de buitenwereld hun gedachten weten?==
-Als wetenschappers door middel van experimenten hadden bewezen dat hun gedachten klopten, dan wilden ze het vertellen aan andere mensen. Niet alleen aan de buurman en de buurvrouw, nee, ze wilden dat de hele wereld het te weten kwam. Maar hoe deed je dat? Daarvoor werden de encyclopedieën uitgevonden. Een van de eerste encyclopedieën werd samengesteld door een paar belangrijke, slimme mensen:
-* [[Dennis Diderot]]
-* [[Jean d'Alembert]]
-* [[Voltaire]](geboren met de naam François-Marie Arouet, later heeft hij zijn naam veranderd)
-* [[Jean-Jaques Rousseau]]
-* [[Charles de Montesquieu]]
-Toch hadden deze boeken met heel veel informatie over dingen, vijanden. Die vijanden waren het niet eens met wat er in de boeken stond. Dit werd zo erg dat in 1759 de encyclopédie officieel werd verboden.
 ==Hoe dacht men tijdens de Verlichting?==
 Voor de Verlichting had de [[kerk]] heel veel macht, de kerk zei in die tijd vage, magische dingen. Soms waren die dingen helemaal niet waar. Maar de kerk had zoveel macht dat de mensen het geloofden. De kerk zei dat de mensen vanaf hun geboorte al door en door slecht waren. In de verlichting veranderde dit. Mensen gingen juist het tegenovergestelde denken. Mensen zijn van nature goed, was het nieuwe motto. Daarom vond men het steeds belangrijker dat er gelijke rechten voor mensen kwamen.
 ==Wat had de Verlichting voor invloed op de regering?==
+Verlichte denkers (Mensen die op de Verlichte manier dachten) ging zich meer en meer verzetten tegen tradities (gewoonten). Ze kwamen in opstand tegen de kerk en de [[monarchie]](wanneer een koning de macht heeft)
-Verlichtingsdenkers (Mensen die op de Verlichte manier dachten) ging zich meer en meer verzetten tegen tradities (gewoonten). Ze kwamen in opstand tegen de kerk en de [[monarchie]](wanneer er maar 1 iemand is die de macht heeft)
 Die monarchie kreeg steeds meer kritiek op zich af, mensen wilden samenwerken met met anderen om de macht te krijgen. Uiteindelijk is de monarchie nooit helemaal weg geweest, maar wel veranderd.
@@ Regel 56: / Regel 46: @@
+==Verlicht Absolutisme==
-==Wie hadden een belangrijke rol in de Verlichting?==
+Verlicht Absolutisme, het systeem van Voltaire, werd in verschillende Europese landen toegepast. Frederik de Grote van Pruisen bijvoorbeeld, beschreef zichzelf als 'dienaar van de staat' en was een goede vriend van Voltaire. Andere verlichte koningen of koninginnen waren Catherina de Grote van Rusland en Jozef II van Oostenrijk.
+==Wie hadden een belangrijke rol in de Verlichting?==
 * [[Baruch Spinoza]]
 * [[Denis Diderot]]
@@ Regel 66: / Regel 59: @@
 * [[Robert Hooke]]
 * [[Benjamin Franklin]]