Videospel
Een videospel, videogame, computerspel of computergame (Engels: video game of game) is een spel dat als een bestand op een chip, cassette of compact disc staat. Dit spel is dan speelbaar op een elektronisch apparaat, zoals een computer, laptop of een (draagbare) spelcomputer. Videospellen zijn ook als app verkrijgbaar voor Smartphones en tablets.
Inleiding
Videospellen lijken erg op de werkelijkheid, omdat deze spellen gebruik maken van simulaties om een verhaal te vertellen. Toch zijn videospellen verzonnen, aangezien ze geen rechtstreekse invloed hebben op de echte wereld. Computerspellen worden beoordeeld door Entertainment Software Rating Board (ESRB, Noord-Amerika) en Pan European Game Information (PEGI, Europese Unie). Deze instellingen bekijken voor welke leeftijd bepaalde games geschikt zijn.
Kenmerken
Videospellen kunnen zowel gratis zijn als geld kosten. Op het internet zijn er veel spellen die gratis zijn en bijvoorbeeld ook websites waar heel veel spellen gespeeld kunnen worden. Op het moment dat spellen gratis zijn, wil dat meestal niet zeggen dat de speler er helemaal niets voor betaalt. Sommige gratis spellen bieden bijvoorbeeld de mogelijkheid om met echt geld aankopen te doen in het spel. Andere spellen vragen misschien niet veel geld, maar verzamelen indirect bijvoorbeeld wel gegevens en data van hun spelers. Ook zit er vaak reclame bij een spel, waardoor een speler verleid kan worden tot andere aankopen. Producenten betalen dan geld aan spelletjeswebsites om hun producten te mogen adverteren.
In het verleden waren videospellen nog tweedimensionaal of 2D. Het spel is dan opgebouwd uit vlakke plaatjes, zoals bij een tekenfilm. Het spel heeft dan alleen een lengte en een breedte, geen diepte. In tweedimensionale spellen kunnen de figuren alleen op een plat vlak bewegen. Tegenwoordig zijn de meeste spellen driedimensionaal of 3D. De spellen lijken dan veel echter, de figuren kunnen ook in de diepte bewegen. Het is net alsof de speler er "in" zit. Spellen zoals Prins of Persia en Wolfenstein waren eerst tweedimensionaal, maar de vervolgspellen zijn in 3D gemaakt. Hierdoor is het spel levendiger geworden.
Kritiek
Vanuit meerdere landen werd en wordt kritiek gegeven op computerspellen waar best veel geweld in voorkomt. Eurocommissaris Franco Fratini (EVP) wilde dat spellen zoals het PlayStation 2-spel Rule of Rose werden verboden. Om dit te bereieken, wilde hij laten onderzoeken of bepaalde spellen verboden konden worden. Dit nieuws werd destijds opgepikt door de toenmalige Nederlandse minister van Justitie, Ernst Hirsch Ballin (CDA), die eveneens zijn afschuw uitsprak over 'extreem gewelddadige' spellen.
In de Verenigde Staten werd er al meerdere malen een verband gelegd tussen geweld en games. Zowel Hillary Clinton (D) als advocaat Jack Thompson zijn voorstander van het verbieden van bepaalde spellen met gewelddadige inhoud. Vooral de beruchte GTA-reeks staat hierom bekend. In het spel kan de speler onschuldige burgers (in een virtuele wereld) doden. In Thailand is GTA IV om deze reden verboden. Soms wordt dan ook deze reeks gebruikt als zondebok bij het zoveelste schietincident. Er wordt dan gezegd dat de betreffende persoon gewelddadige spellen speelt en dat dit de oorzaak is van het ongeluk. In Japan en Europa komen dit soort ongelukken echter zelden voor. Veel mensen wijzen er dan ook op dat mensen in Amerika veel makkelijker aan wapens kunnen komen dan mensen in Japan en Europa en stellen dus dat dat de oorzaak is van de vele geweldsincidenten in de Verenigde Staten. Een oorzaak-gevolgrelatie tussen geweld en computerspellen is voorlopig nog niet door wetenschappelijk onderzoek aangetoond.
Apparatuur
In tegenstelling tot bij bordspellen of kaartspellen, heeft de speler voor het spelen van videospellen bijna altijd aparte apparatuur nodig. Het gaat hierbij meestal om een spelcomputer of normale computer, maar ook allerlei andere accessoires zoals een koptelefoon of besturingsapparatuur (Engels: controller) zoals een muis, een joystick, joy con of een stuur met gas- en rempedaal. In het verleden konden videospellen vooral in arcadehallen gespeeld worden, maar tegenwoordig zijn er daar nog maar weinig van over.
Ontwerp
Games worden geprogameerd en met computers gemaakt. Aan een game werken vaak veel mensen, vooral bij grote bedrijven kunnen honderden mensen werken aan één game. De ontwerpfase ziet er in hoofdlijnen als volgt uit:
- De makers beginnen met een idee.
- Het idee wordt uitgewerkt op een computer.
- De makers bekenken een of meerdere protagonist(en) en antagonist(en).
- De makers bedenken de andere personages.
- De makers bedenken de niveaus/levels en een doel.
- De grafische elementen worden uitgewerkt bij de afdelingen voor video, audio en speciale effecten.
- Het spel wordt door meerdere afdelingen in elkaar gezet en geprogammeerd.
Spelregels en -vereisten
Videospellen zijn wat veel dingen betreft vergelijkbaar met normale spellen. Zo staan winnen en verliezen vaak centraal en kunnen mensen een spel individueel of als een groep spelen. Spelers of groepen spelers kunnen zelf kiezen welke beslissingen ze nemen en krijgen vaak een idee van het spel of ze hun doel bereikt hebben. Veelvoorkomende doelen zijn het behalen van de meeste punten, het schaakmat zetten van de koning in schaakspellen, het verslaan van een eindbaas, het veroveren van een of de wereld, of als snelste uit een race komen. Sommige spellen doen dit niet, bijvoorbeeld om de spanning in het spel te houden. Het niet vertellen van het hele verhaal of het achterhouden van informatie voor de speler om een spel spannend te maken, komt veel voor in horror- en mysteriespellen.
In bijna alle videospellen is het spel zelf gebonden aan regels: deze regels bepalen welke acties wel en welke acties niet uitgevoerd kunnen worden. Soms wordt de macht van een speler ook beperkt door levens en een tijdlimiet. Zo wordt een spel uitdagender gemaakt. Ook werken veel videospellen met virtueel geld waarmee een speler privileges kan verkrijgen. Soms moet dit virtuele geld met echt geld gekocht worden. Op het moment dat spelers virtueel geld kopen met geld dat niet van henzelf is, bijvoorbeeld geld dat van hun ouders is, dan moeten zij toestemming vragen aan de bezitter van het geld (vaak de ouders), voordat zij tot de aankoop van virtueel geld over kunnen gaan.
Spelerstypen
Net zoals iedereen een eigen karakter heeft, is iedereen anders als het om games gaat. Wil je vooral winnen, vind je samenwerken het leukste of word je juist blij van ontdekken? Iedereen vindt andere dingen leuk en gedraagt zich verschillend tijdens het spelen van games en spelletjes. De Britse onderzoeker Richard Bartle onderzocht het gedrag van gamers en maakte in 1996 een indeling van vier spelerstypen:
Killers
Deze gamers willen vooral winnen! Ze vinden het belangrijk om hoog in een ranglijst te komen of een record te verbeteren en hebben daar alles voor over. Ook als ze daar iedere dag voor moeten spelen. Ze vinden het vooral belangrijk om beter te zijn dan andere spelers.
Achievers
Deze games willen graag alle items, outfits, muntjes of punten hebben die er te verdienen of te verzamelen zijn. Ze vinden het belangrijk om door deze beloningen te laten zien hoe goed ze zijn in een game.
Socializers
Deze gamers vinden het het leukste om samen met anderen te spelen. Dat kunnen andere spelers zijn of gamepersonages. Een game spelen is voor socializers niet een doel op zich, maar een middel om in contact te staan met anderen. Ze houden ervan anderen te helpen en dingen te delen.
Explorers
Deze games houden ervan om rond te neuzen in een spel en dingen te ontdekken. Ze spelen graag in hun eigen tempo en houden van het opsporen van verrassingen of speciale bonus-levels die moeilijk te vinden zijn.
Sinds zijn onderzoek is het idee van verschillende spelerstypen niet meer weg te denken in de game-industrie. Het is als gameontwerper namelijk heel belangrijk om na te denken voor wie je ontwerpt, waarom iemand een game speelt en hoe iemand zich in een game kan gedragen. Bijvoorbeeld met als uitkomst dat gamers zo lang mogelijk blijven spelen. Wel is het goed om te weten dat Bartle zelf zegt dat zijn onderzoek en deze indeling niet betekent dat iedereen maar één type is. Dat is ook uit latere onderzoeken gebleken. De meeste gamers hebben wel een voorkeur voor een type, maar herkennen van alle vier de typen wel wat.
Computerspelgenres
Er zijn meerdere computerspel- of videospelgenres. Vaak worden spellen net als boeken en films verdeeld in de genres actie, avontuur, educatief, gelegenheidsspel (Engels: casual game), horror, rollenspel (Engels: computer role-playing game), partyspel (Engels: party game) puzzel, strategie, simulatie en sport. Een gameplatform bestaat uit meerdere videospelgenres. Onder die videospelgenres vallen vaak weer meerdere soorten spellen:
Actie-videospel
- Beat'em up
- Super Smash Bros., Mortal Combat, Tekken, Soul Calibur, Street Fighter, Dead Or Alive, DragonBall Z enz.
- First-person shooter, afgekort FPS.
- Hierbij bekijkt de speler het spel vanuit de ogen van een personage.
- Aliens versus Predator, America's Army, Call Of Duty, Counter-Strike, Doom, Duke Nukem, Far Cry, Grand Theft Auto V, Half-Life, Medal Of Honor, Nexuiz, No One Lives Forever, Quake, Return to Castle Wolfenstein, Unreal, Wolfenstein: Enemy Territory enz.
- Kirby's Dreamland 2, Rayman, Crash Bandicoot, Super Mario, Jazz Jackrabbit, Sonic the Hedgehog, Banjo Kazooie, Super Monkey Ball enz.
- Third-person shooter
- Fortnite, Tomb Raider, Splinter Cell, Grand Theft Auto, Max Payne, Mercenaries, The Godfather: The Game, James Bond
Avonturen-videospel
- Actie-avontuur
- Assassin's Creed, Assasins creed 3, King's Quest, Beyond Good & Evil, Farenheit, Rainbow Six, Rainbow Six Vegas, enz.
- Fantasie
- First-person adventure
- Hierbij bekijkt de speler het spel vanuit de ogen van een personage.
- Myst enz.
- Point-and-click
Educatief-videospel
- AmbraSoft, Gynzy Kids enz.
Gelegenheids-videospel
Ook wel minigame genoemd.
- Tetris, Pong, Arkanoid, Pac-Man, Wii Sports , Ghost Recon enz.
- Dammen, schaken, Mens-erger-je-niet, PC Monopoly, Risk, Stratego, Domino enz.
- Patience, Freecell, Hartenjagen, Rikken, Spider enz.
- Racespellen
Horror-videospel
Rollen-videospel
- Role playing game, afgekort RPG.
- Deltarune, Final Fantasy, Paper Mario, Baldur's Gate, Neverwinter Nights, Dungeons & Dragons, The Elder Scrolls, Fable, Jade Empire, Omori, Realm of the Mad God, Undertale enz.
- Massively multiplayer online role-playing game, afgekort MMORPG.
- Asheron's Call, Dark Age of Camelot, Everquest, FLYFF, Guild Wars, Lineage II, Navyfield, Runescape, Omertà, PlaneShift, Tibia, Ultima Online, World of Warcraft, Soldier Front, Drift City, Gunz, Gunbound, Luminary, MoonBase, Club Marian, Marian's World, Seafight, Dark Orbit, Skyrama enz.
Party-videospel
- WarioWare, Mario Party, Wii Party, Wii Play, EyeToy enz.
Puzzel-videospel
- Tetris, Bejeweled, Mijnenveger, Lemmings, Reversi, Actionloop, Lumines, InkBall, Game & Watch-collectie, Sega Genesis-collectie enz.
Strategie-videospel
- Grand strategy game, afgekort GSG.
- Crusader Kings, Europa Universalis, Hearts of Iron, Imperator: Rome, March of the Eagles, Stellaris, Victoria, etc.
- Real-time Strategy, afgekort RTS.
- Warcraft, Command & Conquer, Age of Empires, Act of War, Empire Earth, Dune, World Conqueror 3, enz.
- Turn-based strategy', afgekort TBS.
- Civilization, Total War, X-com, Advance Wars, Fire Emblem, The Lord of the Rings: The Third Age enz.
Simulatie-videospel
- Levenssimulatie
- De Sims, Second Life enz.
- Sociale simulatie
- Animal Crossing, Girl's Garden enz.
- Stedenbouw- en managementsimulatie
Sport-videospel
- NBA Live, Madden NFL, Virtua Tennis, Top Spin, Pro Evolution Soccer, FIFA, Hattrick, Football Manager enz
Gameplatform