Schelde
Schelde | |
Loop van de Schelde | |
Lengte | 350 km |
Hoogte van de bron | 95 m |
Stroomsnelheid | 104 m³/s |
Grootte stroomgebied | 21 860 km² |
Van | Frankrijk, plaatsje Gouy-Le-Câtelet |
Naar | Noordzee |
Stroomt door | Frankrijk België Nederland |
Bevaarbaar? | Grotendeels |
Portaal WikiKidsAtlas |
---|
De Schelde (Frans: Escaut) is een rivier die in Frankrijk ontspringt bij het plaatsje Gouy-Le-Câtelet en in de Westerschelde en uiteindelijk in de Noordzee uitmondt. De Schelde loopt door Frankrijk, België en Nederland.
Grote steden langs de Schelde zijn Gent en Antwerpen in België en aan de Westerschelde zijn dat Terneuzen en Vlissingen.
Het stroomgebied van de Schelde wordt ingedeeld in drie delen:
- de Bovenschelde: vanaf haar bron bij Gouy-Le-Câtelet tot Gent, waar ze samenvloeit met de Leie (circa 185 km). In Gent wordt het stuk Schelde tussen de Waalse Krook en de samenvloeiing met de Leie de Nederschelde genoemd.
- de Zeeschelde: vanaf Gent, meer bepaald vanaf de sluis in Gentbrugge (waar reeds getijwerking te merken is), tot Antwerpen en de Belgisch-Nederlandse grens.
- de Westerschelde: vanaf de grens via Terneuzen, Breskens en Vlissingen tot de monding in de Noordzee. Ook daar is de eb en vloed van de Noordzee merkbaar.
De Oosterschelde maakte vroeger ook deel uit van het stroomgebied, maar door de aanleg van de Sloedam en de Kreekrakdam ten behoeve van de spoorlijn Roosendaal - Vlissingen is die arm afgesloten.
Geschiedenis
Al in het plioceen (5,333 tot 2,588 miljoen jaar geleden) moet er een voorloper van de Schelde zijn geweest Deze stroomde echter meer naar het noord-noordoosten. Tijdens de voorlaatste ijstijd kreeg de Schelde min of meer de huidige loop.
Julius Caesar is de eerste die de Schelde vermeldt, onder de naam Scaldis, in een Romeinse tekst uit 52 voor Chr. De schelde was voor de Romeinen van belang als route naar Brittannia.
Later vormden de Franken een bedreiging, ook vanwege hun piraterij. Daarna werd de Schelde van belang voor het graafschap Vlaanderen. De Vikingen gebruikten in de 9e eeuw de Schelde als toegangsweg tot de Lage Landen en na de opdeling van het Karolingische Rijk in 843 en 872 werd de rivier de grens tussen het Oostrijk
(Midden-Francië onder Lotharius I) en het Westrijk (West-Francië onder Karel de Kale). De rivier zou in theorie tot 1528 de grens tussen het Franse Koninkrijk en het Heilige Roomse Rijk blijven zodat Vlaanderen door de Schelde opgedeeld werd in een Kroon-Vlaanderen en een Rijks-Vlaanderen.
Na de Val van Antwerpen, op 17 augustus 1585, eindigde de economische bloei en kreeg je de sluiting van de Schelde voor doorgaande zeevaart. Pas in 1792 ging de Schelde weer 'open' en in 1839 werd er uiteindelijk een Scheldeverdrag tussen Nederland en België gesloten waarin werd bepaald dat dat zo zou blijven.
Ook in de Tweede Wereldoorlog was de Schelde van groot belang. De slag om de Schelde en als onderdeel daarvan de slag om Walcheren waren nodig om de Duitsers te verdrijven en een vrije doorgang te krijgen naar de havens van Antwerpen.
Tegenwoordig moet de benedenloop van de Schelde vanwege verzandingen om de zoveel jaar worden uitgebaggerd, anders kunnen de grote schepen Antwerpen niet bereiken.
Vervuiling
De Schelde heeft meerdere malen last gehad van ernstige vervuiling door fabrieken. Dit veroorzaakte ook vissterfte op grote schaal.
Sluizen en oversteken
Zijn verschillende sluizen langs de loop van de Schelde gebouwd. Van bron tot monding:
- Doornik
- Spiere
- Kerkhove
- Oudenaarde
- Asper
- Gentbrugge
- Merelbeke (eigenlijk ringvaart)
Er zijn zowel bruggen over en tunnels onder de schelde. Ook kun je op verschillende plekken met een voet-fiets veerpont de Schelde oversteken.