Raad van State (Nederland)
De Raad van State, afgekort RvS, adviseert de Nederlandse regering over voorgestelde wetten.
De RvS is een ook een zogeheten bestuursrechter. Dit is een rechter die rechtspreekt over zaken tussen burgers en de overheid, waarbij problemen zijn ontstaan.
Door deze twee hoofdtaken zijn er twee afdelingen binnen de Raad van State, namelijk Advisering en Bestuursrechtspraak.
De Raad van State bestaat al sinds 1531 en is toentertijd opgericht door keizer Karel V. De Raad van State zit op het Paleis Kneuterdijk en op het Binnenhof in Den Haag. Sinds 1 november 2018 is Thom de Graaf vicepresident van de Raad van State.
Taken
Advisering
Als eerste geeft de Raad van State advies over voorgestelde wetten. De Raad van State kijkt of zo'n wet wel uitgevoerd kan worden en of de wet wel een goede wet is (ze kijken dus naar de kwaliteit). Ook moeten de wetten kloppen met de belangrijkste wet, namelijk de grondwet. De Raad van State kijkt of de grondwet wel wordt nageleefd in de nieuwe wet. Ook kijkt de Raad van State hierbij naar andere wetten en eventuele verdragen.
Bestuursrechtspraak
De Raad van State is ook een bestuursrechter. Een bestuursrechter behandelt zaken tussen de overheid en burgers. Vaak gaat het om zaken waar de burgers het niet eens zijn met (besluiten van) de overheid. Hierbij kan het bijvoorbeeld gaan om een bouwplan. Bij de Raad van State vindt een rechtszaak plaats. Voor andere rechtszaken, van burger tot burger, moet men bij een (gewone) rechter zijn. Je kunt vaak niet direct naar de Raad van State toe, de Raad van State is immers de hoogste bestuursrechter van Nederland. Voor de meeste zaken gaat men eerst naar een lagere rechter.
Als je medewerker wilt worden van de afdeling Bestuursrechtspraak is een examen rechtswetenschappen nodig.
Ook de Nationale Ombudsman behandelt zaken tussen burger en overheid, maar is geen rechter. Die onderzoekt slechts de zaken en komt met een oordeel. Het gaat daarbij dan vooral om klachten van burgers over het handelen van de overheid.
Samenstelling
De Raad van State heeft 11 leden. De voorzitter van de Raad van State is altijd de koning(in). Eigenlijk zit hij/zij er alleen voor de sier. De vicepresident van de Raad van State heeft de werkelijke leiding. Samen met de voorzitters van de Eerste Kamer en de Tweede Kamer behoort de vicepresident van de Raad van State tot de vaste adviseurs van het staatshoofd. Onder de 11 leden vallen de vicepresident, de koning en koningin Maxima. Ook prinses Amalia heeft sinds haar 18de verjaardag zitting in de Raad van State. Dit is om haar als toekomstig staatshoofd ervaring te laten opdoen. De leden van het koningshuis hebben geen stem in de Raad van State. De overige 8 leden hebben vaak gewerkt in de rechtspraak, de wetenschap of het openbaar bestuur.
Naast deze 11 leden zijn er nog maximaal 50 staatsraden. Hier van mogen er maximaal 10 voor beide afdelingen werken. Deze staatsraden moeten kennis hebben van wetgeving, bestuur of rechtspraak.
