Phishing
Phishing is een vorm van internetfraude. Oplichters proberen hierbij mensen op te lichten door hen naar een valse versie van een echte website te lokken. Dit doen ze door mensen bijvoorbeeld op een link te laten klikken of QR-code (dat wordt ook wel qhishing genoemd) te laten scannen die daar naartoe leidt. Hierbij is het doel dat de mensen zonder dat ze in de gaten hebben dat de website vals is inloggen met hun gebruikersnaam en wachtwoord of creditcardnummer. De oplichter(s) krijgen hierbij de inloggegevens tot zijn of haar beschikking. Vaak proberen de oplichters hiermee geld te stelen door dat van het rekeningnummer af te schrijven.
Doordat oplichters zich voordoen alsof ze een bedrijf zijn (bank, overheid etc), is het ook een vorm van valsheid in geschrifte (overtreding van art. 225 van het Wetboek van Strafrecht). Dit is dus ook op die manier strafbaar. Zo is een Amsterdammer in 2022 voor 3 jaar cel veroordeeld omdat hij tienduizenden mensen een mail had gestuurd met met een valse betalingsherinnering van de ANWB. Hij deed zich voor als een medewerker en maakte hierbij misbruik van het logo van de ANWB. Ook kreeg hij een fikse boete.
Vooral voor oudere mensen is dit een vorm van cybercriminaliteit waarbij ze vaak veel geld wordt afgetroggeld.
Dingen waaraan je phishingmails kunt herkennen
Vaak zitten er taalfouten in het bericht en word je alleen met je e-mail aangesproken. Ze proberen je vaak te verleiden door je een cadeautje aan te bieden of door je ongerust te maken over iets dat je snel zou moeten doen, wat helemaal niet waar is. Ga je met de muisaanwijzer over het adres van de afzender (PAS OP: NIET aanklikken!), dan zie je vaak dat het niet van het bedrijf is en dat de mail zelfs uit het buitenland afkomstig kan zijn. Bij een desktop of laptop zie je het afwijkende adres helemaal onderin het scherm staan als je met de muisaanwijzer boven de link gaat staan. Bij een mobiel of tablet werkt dat anders. Druk je de link langer in, krijg je een pop-up scherm. Klik maar eens langer op de link pop-up scherm. Je krijgt dan een keuzemenu en bovenin zie je het adres waar de link naar verwijst. In dit geval https://wikikids.nl/Pop-up_scherm. Zou hier een vals adres achter zitten dan zie je dat meteen. Je kunt het pop-up scherm sluiten door op de terugknop te klikken (tikken) of naast het pop-up scherm te klikken (tikken).
Er bestaan al vele oplichtingstrucs. Veel daarvan vind je op de website Opgelicht van AVROTROS, maar er worden ook steeds weer nieuwe trucs verzonnen.
Klik in zo'n bericht niet op links en scan geen QR-codes! Let dus goed op als je een dergelijk verzoek gemaild krijgt.
Tips
- Je kunt zelf verdachte berichten markeren als Spam of Junk en zo anderen waarschuwen.
- Wanneer je zo'n valse e-mail krijgt, waarschuw dan de organisatie uit wiens naam je de mail hebt gekregen.
- Meld phishing ook altijd bij de Fraudehelpdesk.