Nobelprijs voor Literatuur

Bekendmaking van de Nobelprijs voor Literatuur in 2008

De Nobelprijs voor Literatuur is een belangrijke prijs die ieder jaar wordt toegereikt aan een schrijver. De prijs is een van de Nobelprijsen, bedacht door Alfred Nobel in 1901. De prijs wordt uitgereikt door de Zweedse Academie en publiceert de winnaar ieder jaar in oktober. Volgens Nobel zelf is de winnaar degene die het meest opmerkelijke werk met een idealistische trend heeft geschreven. Dit hoeft niet per se een boek te zijn, maar het kan ook een gedicht, toneelstuk en zelfs een lied zijn. Vaak worden alle werken die de auteur heeft gemaakt samen bekroond.

De Nobelprijs is echter geen maatstaf voor wat gezien wordt als de belangrijkste literatuur ter wereld. Dit heeft verschillende redenen. De eerste reden is dat de prijs alleen aan levende schrijvers uitgereikt mag worden. Alle schrijvers die voor 1901 hebben geleefd vallen hierdoor sowieso af. Daarnaast is de prijs ook aan veel prominente schrijvers, die leefden toen de prijs bestond, niet uitgereikt. Voorbeelden hiervan zijn de Russische schrijver Lev Tolstoj, de Britse schrijfster Virginia Woolf en de Noorse toneelschrijver Henrik Ibsen. Ook werden tijdens de twee wereldoorlogen de prijs alleen uitgereikt aan schrijvers uit neutrale landen. Geen enkele Nederlandstalige schrijver heeft de prijs ooit in ontvangst mogen nemen. De meeste schrijvers schreven in het Engels, Frans, Duits, Spaans, Russisch, Italiaans, Zweeds of Deens.

Voorbeelden van bekende schrijvers die de prijs hebben ontvangen zijn Thomas Mann, Gabriela Mistral, Hermann Hesse, William Faulkner, Ernest Hemingway, John Steinbeck, Gabriel García Márquez en Günter Grass. Daarnaast hebben ook Winston Churchill en Bob Dylan de prijs in ontvangst genomen. Jean-Paul Sartre weigerde als enige de prijs. Hoewel Boris Pasternak de prijs in 1958 won, kreeg hij deze in 1989 postuum. Pasternak leefde in de Sovjet-Unie en overleed kort nadat hij de prijs won.