Lao Zi
| Lao Zi | |
| |
| Laozi door Zhang Lu; Ming-dynastie (1368-1644) | |
| Algemene informatie | |
| Geboren | 600-400 v. Chr. |
| Geboorteplaats | traditioneel, Chujen dorp, staat Chu (het huidige Luyi, Henan) |
| Overleden | traditioneel, Didao, staat Qin (het huidige Lintao, Gansu) |
| Nationaliteit | Huidig  China
|
| Beroep | Dichter, Schrijver |
| Werk | |
| Stroming | vroege Taoïstische teksten |
| Bekende werken | de Zhuangzi |
Portaal  Literatuur
| |
Lao Zi ( Chinees :老子, meestal vertaald als "Oude Meester") ook weergegeven als Lao Tzu, Laozi of Lao-Tze, eigennaam Li Er, beleefdheidsnaam Boyang, was een oude Chinese filosoof en schrijver. Hij is de befaamde auteur van de Tao Te Ching (het Boek van Weg en Deugd, een verzameling van 81 korte Chinese teksten), de grondlegger van het filosofische Taoïsme, en een godheid in het religieuze Taoïsme en traditionele Chinese religies.
Hij heeft invloed gehad op Taoïsme, Zhuang Zhou, Lie Yukou, Chinees boeddhisme, Zen en andere Oost-Aziatische filosofieën, Carl Jung, Alan Watts, Niels Bohr, en andere wetenschappers, en Martin Heidegger.
Naam
Laozi zelf is een Chinese eretitel: 老 ("oud, eerbiedwaardig") en 子 ("meester"). Hij zou ook Confucius hebben ontmoet.
Er bestaat veel verwarring over zowel de naam als de persoon. Er zijn drie mogelijkheden:
- In één verslag werd gezegd dat Laozi een tijdgenoot van Confucius was in de 6e of 5e eeuw v.Chr. Zijn persoonlijke naam was Er of Dan. Hij was een ambtenaar in de keizerlijke archieven en schreef een boek in twee delen voordat hij naar het westen vertrok.
- In een andere, Laozi was een andere tijdgenoot van Confucius getiteld Lao Laizi (老莱子) en schreef een boek in 15 delen.
- In een derde was hij de hofastroloog Lao Dan die leefde tijdens de 4e eeuw vGT- regering van de hertog Xian van Qin. De oudste tekst van de Tao Te Ching die tot nu toe is teruggevonden, maakte deel uit van de Guodian Chu Slips. Het is geschreven op bamboestroken en dateert uit het einde van de 4e eeuw v.Chr.
Leven en werk
Volgens traditionele verslagen was Laozi een geleerde die werkte als de bewaarder van de archieven voor het koninklijk hof van Zhou. Dit gaf hem een brede toegang tot de werken van de Gele Keizer en andere klassiekers van die tijd. De verhalen beweren dat Laozi nooit een formele school heeft geopend, maar hij heeft toch een groot aantal studenten en loyale discipelen aangetrokken. Er zijn veel variaties op een verhaal dat zijn ontmoeting met Confucius vertelt, het meest beroemd in de Zhuangzi.
Hij werd geboren in een dorp vóór de Qin-dinastie en Han-dynastie. Hij zou de zoon zijn van de hoofd van de Zhou-dynastie en Lady Yishou (益壽氏). In verslagen waarin Laozi trouwde, zou hij een zoon hebben gehad die een gevierd soldaat van Wei werd tijdens de periode van de Strijdende Staten.
Een uitspraak van Laozi is:
Een Wijze "zou moeten handelen zonder ergens naar te streven"
Verhalen
Het verhaal gaat over Zong de Krijger die een vijand verslaat en de overwinning viert, en vervolgens de lijken van de vijandelijke soldaten achterlaat om door gieren te worden opgegeten. Bij toeval komt Laozi, reizend en onderwijzend over de weg van de Tao, op de plek en blijkt de vader te zijn van Zong, van wie hij in zijn jeugd werd gescheiden. Laozi vertelt zijn zoon dat het beter is om een verslagen vijand met respect te behandelen, en dat het gebrek aan respect voor hun doden ertoe zou leiden dat zijn vijanden wraak nemen. Overtuigd beveelt Zong zijn soldaten om de vijand dood te begraven. Begrafenis rouw wordt gehouden voor de doden van beide partijen en een blijvende vrede wordt gesloten.
Het derde verhaal in Sima Qian stelt dat Laozi de morele achteruitgang van het leven in Chengzhou zat werd en het verval van het koninkrijk opmerkte. Op 80-jarige leeftijd waagde hij zich naar het westen om als kluizenaar in de onstabiele grens te leven. Bij de westelijke poort van de stad (of koninkrijk) werd hij herkend door de wacht Yinxi (ook wel Guan Yin Zi). De schildwacht vroeg de oude meester om zijn wijsheid vast te leggen voor het welzijn van het land voordat hij zou mogen passeren. De tekst die Laozi schreef zou de Tao Te Ching zijn, hoewel de huidige versie van de tekst toevoegingen uit latere perioden bevat. In sommige versies van het verhaal was de schildwacht zo geraakt door het werk dat hij een discipel (volgeling) werd en met Laozi vertrok om nooit meer gezien te worden. In andere verhalen, reisde de "Oude Meester" helemaal naar India en was de leraar van Gautama Boeddha. Anderen zeggen dat hij de Boeddha zelf was.
Een zevende-eeuws werk, de Sandong Zhunang ("Parelen Zak van de Drie Grotten"), verfraaide de relatie tussen Laozi en Yinxi. Laozi deed zich voor als boer toen hij de westelijke poort bereikte, maar werd herkend door Yinxi, die vroeg om les te krijgen van de grote meester. Laozi was niet tevreden door simpelweg opgemerkt te worden door de bewaker en eiste een verklaring. Yinxi sprak zijn diepe wens uit om de Tao te vinden en legde uit dat zijn lange studie van astrologie hem in staat stelde de benadering van Laozi te herkennen. Yinxi werd door Laozi als leerling aanvaard. Dit wordt beschouwd als een voorbeeldige interactie tussen de taoïstische meester en de volgeling, en weerspiegelt de beproeving die een zoeker moet ondergaan voordat hij wordt geaccepteerd. Van een mogelijke aanhanger wordt verwacht dat hij zijn vastberadenheid en talent bewijst, duidelijk zijn wensen uitdrukt en laat zien dat hij op eigen kracht vooruitgang heeft geboekt bij het realiseren van de Tao.
De "Parelen Zak van de Drie Grotten" zet de parallel van de zoektocht van een volgeling voort. Yinxi ontving zijn wijding toen Laozi de Tao Te Ching uitzond, samen met andere teksten en voorschriften, net zoals taoïstische aanhangers een aantal methoden, leringen en geschriften ontvangen bij hun wijding. Dit is slechts een eerste wijding en Yinxi had nog een extra periode nodig om zijn deugd te perfectioneren, dus gaf Laozi hem drie jaar om zijn Tao te perfectioneren. Yinxi gaf zichzelf over aan een voltijds toegewijd leven. Na de afgesproken tijd toont Yinxi opnieuw vastberadenheid en perfect vertrouwen, en stuurt een zwart schaap naar de markt als het overeengekomen teken. Uiteindelijk ontmoet hij Laozi opnieuw, die aankondigt dat de onsterfelijke naam van Yinxi in de hemelen wordt vermeld en een hemelse processie oproept om Yinxi in het gewaad van onsterfelijken te kleden. Het verhaal gaat verder dat Laozi een aantal titels aan Yinxi schonk en hem meenam op een reis door het universum, zelfs naar de negen hemelen. Na deze fantastische reis, vertrokken de twee wijzen naar de westelijke landen van de barbaren. De trainingsperiode, hereniging en reizen vertegenwoordigen het bereiken van de hoogste religieuze rang in het middeleeuwse taoïsme, genaamd "Leermeester van de Drie Grotten". In deze legende is Laozi de perfecte Taoïstische meester en Yinxi de ideale Taoïstische student. Laozi wordt gepresenteerd als personificatie van deTao, zijn leer aan de mensheid gevend voor hun redding. Yinxi volgt de formele volgorde van voorbereiding, testen, training en bereiken.
Goddelijke wegbereider
Het verhaal van Laozi heeft sinds de Han-dynastie een sterke religieuze ondertoon gekregen. Toen het taoïsme wortel schoot, werd Laozi als een god aanbeden. Het geloof in de openbaring van de Tao van het goddelijke Laozi resulteerde in de vorming van de Weg van de Hemelse Meesters, de eerste georganiseerde religieuze Taoïstische sekte (groepering). In latere volwassen taoïstische tradities werd Laozi gezien als een personificatie van de Tao (de weg of het pad). Er wordt gezegd dat hij talloze "transformaties" (veranderingen) heeft ondergaan en verschillende gedaanten heeft aangenomen in verschillende incarnaties (wedergeboortes) door de geschiedenis heen om de gelovigen op de Weg in te wijden. Religieus taoïsme stelt vaak dat de "oude meester" niet verdween na het schrijven van de Tao Te Ching maar besteedde zijn leven liever aan reizen en het onthullen van de Tao.
Mythen
Taoïstische mythen stellen dat Laozi werd verwekt toen zijn moeder naar een vallende ster staarde. Hij zou 62 jaar in haar baarmoeder hebben gelegen voordat hij werd geboren terwijl zijn moeder tegen een pruimenboom leunde. De Chinese achternaam Li deelt zijn karakter met "pruim". Laozi zou naar voren zijn gekomen als een volwassen man met een volle grijze baard en lange oorlellen, beide symbolen van wijsheid en een lang leven. Andere mythen stellen dat hij 13 keer werd herboren na zijn eerste leven tijdens de dagen van Fuxi. In zijn laatste incarnatie als Laozi leefde hij negenhonderdnegentig jaar en bracht hij zijn leven door met reizen om de Tao te onthullen.
Laozi zou staan voor nederigheid in leiderschap.