Huis Plantagenet
| Huis Plantagenet | |
.svg) Wapenschild van Plantagenet tot 1422 | |
| Stamvader | Godfried V van Anjou Hendrik II van Engeland |
| Laatste heerser | Richard III van Engeland |
| Uitgestorven | 1499 |
| Zijtak(ken) | Huis York Huis Lancaster |
| Titel(s) | |
|---|---|
| Koning van Engeland Hertog van Normandië Hertog van Aquitanië | |
Portaal  Monarchie
| |
Huis Plantagenet was een adellijk huis dat over Engeland en grote gebieden in Frankrijk heerste. Daarnaast heerste het huis over Wales en Ierland. In Frankrijk had het onder meer de gebieden Aquitanië, Normandië, maar ook Maine, Anjou, Touraine, Gascogne en Saintonge.
De stamvader van het huis is Godfried V van Anjou en het huis staat ook bekend onder de naam Huis Anjou. Richard van York was de eerste die de naam Plantagenet bedacht. Hij leidde het af van de Latijnse naam voor een bremtakje. Godfried V droeg namelijk een bremtakje op zijn helm. De Plantagenets heersten tussen 1154 en 1399 over Engeland als gezamenlijk huis. Het huis splitste in huis York en huis Lancaster, die als zijtakken van het huis worden gezien. Hierdoor bleef Plantagenet tot 1483 over Engeland heersen. Rond 1448 gingen de Franse gebieden verloren als gevolg van de Honderdjarige Oorlog.
Huis York en huis Lancaster voerden samen de zogeheten Rozenoorlogen (War of the Roses) over welke tak het recht op de troon had. Uiteindelijk wonnen de Lancasters en stichtten het nieuwe huis Tudor.
Geschiedenis
De heerschappij van de Plantagenets begon met koning Hendrik II. Zijn moeder Mathilde kwam uit het huis Normandië, die toen over Engeland regeerden. Aangezien vroeger vrouwen geen adellijke titel konden overdragen, kreeg hij de titel van zijn vader, het huis Anjou. Het huis werd pas later huis Plantagenet genoemd.
De Plantagenets brachten belangrijke koningen voort, zoals koning Richard I Leeuwenhart en koning Jan zonder Land. Deze twee koningen breidden hun bezittingen in Frankrijk uit. Op een gegeven punt had de Engelse koning een groter bezit in Frankrijk dan de Franse koning. Vanaf 1204 verloor Jan zonder Land echter de bezittingen, waarmee de Plantagenets enkel over Engeland heersten. Dit was het gevolg van de Honderdjarige Oorlog. Jan zonder Land werd hierdoor verplicht door de edelen om de Magna Carta te tekenen, dat zijn rechten als vorst beperkten.
In de 15e eeuw viel huis Plantagenet uiteen in huis York en huis Lancaster. De twee zijtakken vochten met elkaar over wie recht had op de Engelse troon. Deze oorlogen staat bekend als de Rozenoorlogen en de televisieserie Game of Thrones is hierdoor sterk beïnvloed. De Rozenoorlogen werden gewonnen door het huis Lancaster. Het volledige huis Plantagenet werd echter vervangen door koning Hendrik VII door huis Tudor. Tudor was een vrij jonge dynastie en zij vreesden de Plantagenets. Hierdoor vervolgde Hendrik VII de Plantagenets. In 1499 werd de laatste mannelijke troonopvolger vermoord en in 1541 het laatste vrouwelijke lid. Dit zorgde dat Plantagenet uitstierf.
Koningen van Engeland
- Hendrik II (1154 – 1189)
- Richard I Leeuwenhart (1189 – 1199)
- Jan zonder Land (1199 – 1216)
- Hendrik III (1216 – 1272)
- Eduard I (1272 – 1307)
- Eduard II (1307 – 1327)
- Eduard III (1327 – 1377)
- Richard II (1377 – 1399)
Huis Lancaster (zijlinie van Huis Plantagenet)
- Hendrik IV (1399 – 1413)
- Hendrik V (1413 – 1422)
- Hendrik VI (1422 – 1471)
Huis York (zijlinie van Huis Plantagenet)
- Eduard IV (1461 – 1483)
- Eduard V (1483)
- Richard III (1483 – 1485)