Huis Habsburg

Huis Habsburg
Wapenspreuk
Stamvader	Gontran de Rijke
Laatste heerser	Karel I van Oostenrijk
Familiehoofd
Uitgestorven
Afgezet in/op	1918
Hoofdtak
Zijtak(ken)	Albertijnse linie Leopoldinische Linie Habsburg-Lotharingen
Titel(s)
Keizer der Romeinen Keizer van Mexico Koning van Duitsland Koning van Spanje Koning van Aragón Koning van Sicilië Koning van Napels Koning van Castilië Koning van Hongarije Koning van Bohemen Koning van Kroatië Koning van Engeland en Ierland Koning van Portugal Koning van Dalmatië Koning van Galicië en Lodomerië Aartshertog van Oostenrijk
Portaal Monarchie

Het Huis Habsburg was een belangrijk vorstenhuis in Europa. Het huis was vernoemd naar het kasteel Habichtsburg in het Zwitserse Habsburg.

Geschiedenis

Voorgeschiedenis

We weten niet veel over de voorgeschiedenis van het Huis Habsburg. Voor het eerst wordt over het huis geschreven in 1160. Rond 1500 werd er meer over de huizen geschreven, maar dit is niet altijd even betrouwbaar. De verhalen werden vaak wat "Opgeleukt".

Stamvaders

Gontran de Rijke wordt gezien als stamvader van het Huis Habsburg. Een andere bron zegt dat het Guntram die graaf aan de Boven-Rijn zou zijn geweest. Het kan ook zo zijn dat het dezelfde personen. Als dat zo is dan stamt het Huis Habsburg af van de hertogen van Elzas, een land in het huidige Frankrijk. We weten wel zeker dat Gontran de Rijke een zoon had, Lanzelin. Hij zou later graaf worden over Altenburg, in het huidige Zwitserland. Rond het jaar 1020 richtte de twee kleinzonen van Gontran de Rijke twee kloosters op. Ook werd in dat jaar het kasteel Habichtsburg gebouwd door de Habsburgers, waarnaar het huis zou worden vernoemd. Daarnaast werden er nog andere kastelen gebouwd. Otto graaf van Habsburg was de eerste die zich Van Habsburg noemde. In 11de en 12de eeuw kregen de habsburgers meer rechten en voogdijen. Zo werden ze landsgraaf van Elzas en kregen ze de voogdij over het klooster in Straatsburg. Ook maakten ze met andere huizen afspraken over de erfenis. Zo kregen ze nog meer landgoederen.

Koningshuizen

In de 13de eeuw ging het Huis Habsburg voor het eerste splitsen. Albrecht IV werd de stamvader van de oude lijn en Rudolf III werd de stamvader van de nieuwe lijn, de Habsburg-Laufenburgse lijn. De twee lijnen mochten elkaar niet echt. De nieuwe lijn lukte het om een rijk op te bouwen in het huidige Zwitserland, de oude lijn lukte dat niet. De nieuwe lijn werkte de oude lijn tegen als het een rijk probeerde op te bouwen.

De zoon van Albrecht IV, Rudolf IV, lukte het wel om een rijk op te bouwen. Uiteindelijk kreeg de oude lijn een groter rijk dan de nieuwe lijn. Rudolf IV werd zelfs koning van het Heilige Roomse Rijk. Vanaf dien heette hij koning Rudolf I. Nadat hij koning werd kregen de Habsburgers meer macht in Centraal-Europa. Ze kregen onder meer macht over aartshertogdom Oostenrijk en hertogdom Stiermarken. Verder werd het gebied steeds meer uitgebreid naar het oosten, waardoor ze bezittingen in Zwitserland verloren. Zo verplaatsten het rijk zich steeds meer het oosten. Hierdoor kreeg Zwitserland het kasteel van de Habsburgers en kregen steeds minder macht in Zwitserland.

Grootmacht

Eeuwen lang is het Huis Habsburg een belangrijk Europees vorstenhuis geweest. Vanaf 1438 tot aan 1806 kwamen alle keizers van het Heilige Roomse Rijk, met uitzondering van Karel VII, uit het Huis Habsburg. Door huwelijken en sterfgevallen kregen de Habsburgers steeds meer macht. Zo kregen ze Hertogdom Bourgondië en later werden leden van het huis koning van Spanje, Hongarije en Bohemen. Filips de Schone en Karel V waren keizer van het rijk naast Oostenrijk. Na de troonsafstand van Karel V kreeg zijn zoon Filips II, onder meer Spanje en Nederland. Zijn broer Ferdinand I kreeg de Duitse gebieden. Door huwelijk voegde Ferdinand ook Hongarije, Bohemen en Silezië toe aan zijn rijk. Na de Westfaalse Vrede kregen de Habsburgers steeds minder macht. De Spaanse en de Oostenrijkse tak stierven uit. In 1804 ontstond het keizerrijk Oostenrijk en de Habsburger Frans II werd keizer. Korte tijd regeerde de Habsburgse Maximiliaan van Mexico als keizer over het Tweede Mexicaanse Keizerrijk. Later ontstond in 1867 Oostenrijk-Hongarije. Tot aan 1918 (Na de Eerste Weredloorlog) hadden de Habsburgers veel macht.

Regeerde landen

Hieronder zie je een overzicht van alle landen waar het Huis Habsburg regeerde:

Land	Periode	tegenwoordige land
Oostenrijk	13de eeuw - 1918	Oostenrijk
Bohemen	1526 - 1918	Tsjechië
Hongarije	1301 - 1918	Hongarije
Heilige Roomse Rijk	1438 - 1806	voor een groot deel Duitsland
Spanje	16de - 17de eeuw	Spanje
Portugal	16de - 17de eeuw	Portugal
Groothertogdom Toscane	19de eeuw	Italië
Nederland	1482-1581	Nederland
Zuidelijke Nederlanden	1482-1795	België
Mexicaanse Keizerrijk	1864-1867	Mexico

Takken

Huis Habsburg bestaat uit allemaal takken, een soort van afdelingen:

• Huis Habsburg (de stam)
  • Huis Habsburg-Lotharingen (Oostenrijkse tak)
    • Huis van Oostenrijk
    • Huis van Oostenrijk-Teschen
  • Huis Oostenrijk-Este (Belgische en Italiaanse tak)
  • Huis van Oostenrijk-Hongarije (Hongaarse tak)
  • Huis van Mexico (Mexicaanse tak)